\\Ъ 5 И. Нугыманүлы, Ж. Ә. Шоқыбаев

тік диссоциациялану теориясы ѳтілгеннен кейін бейорганикалық қосылыстардың маңызды кластары жѳніндегі оқушылардың білімі жаңа сатыға кѳтеріледі. Қышқылдардың, негіздердің жэне тұздардың құрамы, құрылысы, номенклатурасы, жіктелуі және қасиеттері жѳніндегі білім нақтыланады. Осы кезге дейін қышқылдар құрамына сутегі атомдары мен қышқыл қалдықтары кіретін күрделі заттар делініп келсе, ендігі жерде күрделі зат үғымы электролит үғымымен алмастырылады. Сутегі атомы сутегінің ионы немесе протон болып нақтыланады. Ерітіндіде күкірт қышқылының қалдығы, кѳмір қышқылының қалдығы, фосфор қышқылының қалдығы, т.б. атаулар сульфат анион, карбонат анион, фосфат анион терминдерімен алмастырылады. Барлық қышқылдарға тән ортақ белгісі - суда ерігенде гидроксоний иондарын түзуі екені ескеріліп, қышқылдарға су ерітінділерінде гидроксоний ионын түзіп, диссоциацияланатын электролиттер деген анықтама беріледі. Қышқылдардың жалпы қасиеттері осы ионының болуына тәуелді екендігі алмасу реакцияларының қысқа теңдеулерін жазу арқылы түсіндіріледі.

0. 
   Қышқылдардың бейтараптану реакциясы: НзО^ + ОН' =2НгО
   
1. 
   Қышқылдардың оксидтермен алмасу реакциясы: 2НзО^ + СиО =Си^^ +ЗН2О
   
2. 
   Қышқылдардың түздармен алмасу реакциясы:
   

0. 
   Қышқылдардың металдармен тотықсыздану реакциясы: 2НзО^ +Ғе° =Ғе^^ +Н2° + 2Н2О
   

0. 
   Индикаторларға да гидроксоний ионы эсер етеді: а)
   

лакмус қызарады; э) метилоранж қызыл түске боялады.

Негіздердің құрамы металл катиондары мен гидроксид аниондардан тұратыны айтылады, сондықтан негіздердің химиялық жалпы аты - гидроксидтер. Барлық иегіздерге тэн ортақ белгісі - суда ерігенде гидроксид аниондарын болуі. Осы белгісіне орай негіздерге судағы ерітінділерде гидроксид аниондарын беретін электролитгер деген анықтама беріледі. Негіздердің жалпы қасиеттері түсіндіріледі.

0. 
   Қышқылдармен алмасу реакциясы;
   

	ОН' + НзО^ =2Н,0
2.	Қышқылдық оксидтермен эрекеттесуі;
	ОН' + SO2 -Н 50з'
3.	Тұздармен алмасу реакциялары:
	ЗОН' +	=А1(0Н)з

0. 
   Гидроксид ион индикаторларға эсер етеді: а) қызыл лакмус кѳгереді; э) метилоранж сары түске боялады; б) фенолфталеин таңқурай жемісінің (малина) түсін береді.