[Zn + РЬ(ЫОз)2=; Ғе+РЬ(НОз)2=; Си+РЬ(КОз)2]

0. 
   Калий сульфаты, натрий силикаты, натрий карбонатының ерітінділері жэне түз қышқылы.
   

0. 
   Натрий хлориді, барий нитраты, алюминий сульфатының ерітінділері және калий сілтісі.
   

0. 
   Мыс сульфаты, калий хлориді, кальций нитратының ерітінділері жэне барий хлориді.
   

Мәселелік эдіс, әсіресе, түздар гидролизімен таныстырғанда

жиі қолданылады. Түздардың химиялық қасиеттері қарастырылғаннан кейін түз ерітінділері индикаторларға қандай эсер білдіруі мүмкін деген мэселе қойылады. Оқушылар бейтараптану реакциясын еске түсіріп, түз ерітінділерінде қышқылдық та, сілтілік те қасиет болмайды деген пікір айтады. Жорамалды тексеру үшін зертханалық жүмыс ѳткізіледі. Оқушылар үлестіріп берілген калий нитраты, магний хлориді жэне натрий карбонаты ерітінділерін эмбебап индикатормен сынайды, нэтижесін кесте түрінде жазады. Калий нитраты бейтарап, магний хлориді қышқылдық, натрий карбонатының ерітіндісі сілтілік қасиет кѳрсетеді. Соңғы екеуінің реакциясы оқушылар пікіріне қайшы келеді. Мүның мәнісін түсіндіру үшін түздардың ерекше қасиеті - гидролиз процесі туралы үғым беріледі. Гидролиз ерітіндідегі түз иондары мен су иондарының арасындағы алмасу реакциялары. Бүл алмасу реакцияларына: а) әлсіз қышқыл мен күшті сілтіден; э) күшті қышқыл мен әлсіз негізден; б) әлсіз қышқыл мен әлсіз негізден түзілген түздар үшырайтыньш талдап, бүрынғы білім мен тэжірибе арасындағы қайшылық түсіндіріледі.

0. 
   Натрий нитраты - күшті сілті мен күшті қышқылдық түзы:
   

2Na^+ 2N03' + Н г О ^

НЧ OH-

Мұнда ѳзара байланысатын иондар жоқ, сутегі жэне гидроксид иондарының концентрациясы бірдей, сондықтан ерітінді бейтарап қасиет кѳрсетеді. Күшті сілті мен күшті қышқылдан түзілген тұздар гидролизге ұшырамайды деген жалпы қорытынды жасалады.

2. Магний хлориді элсіз негіз /Mg(0 H)2/ бен күшті

қышқылдан (НС1) түзілген. Ерітіндідегі алмасу реакциясының толық иондық теңдеуі:

0. 
   Ч ОЕГ
   

Қысқаша иондық теңдеуі: Mg^" + Н 2 0 ^ MgOH" + Н"

Магний катионы гидроксид анионын байланыстырып, ерітіндіде артық сутек иондары пайда болғандықтан индикатор қышқылдық органы біілдіреді.

0. 
   Натрий карбонаты күшті сілті (NaOH) мен элсіз қышқылдан (Н2СО3) түзілген. Ерітіндіде жүретін алмасу реакциясының толық иондық теңдеуі мынадай болады:
   

Na* + СОз^- + Н2О “Ч 2Na^ + НСОз" + ОН' i t

НЧ ОН-

Қысқаша иондық теңдеуі: СОз^-+ НзОЧ» 2Na^ + НСО3' + ОН' Карбонат ион сутегі катионын гидрокарбонат ионға дейін байланыстырады да, гидроксид иондары босап шьи-ады, индикатор сілтілік қасиет білдіреді.

Гидролиз - ѳнеркэсіпте (спирт ѳндіру, т.б.), ауыл шаруашылыгында (топырақтың химиялық ѳңделуі, т.б.), табиғатта (тұздардың су арқылы шайылуы, т.б.), тірі организмде (майлардың, кѳмірсулардың, ақуыздың, т.б. қорытылуы) жэне тұрмыста жиі жүзеге асатын процесс. Сондықтан гидролизді мектептегі химия бағдарламасынан алып тастау жѳніндегі ұсыныстар қолдау таппады. Оқушылардың ғылыми жэне сарамандық эзірлігін күшейту үшін жалпы гидролиз, оның ішінде тұздардың гидролизі жѳнінде нақтылы білімі болуы керек.

0. 
   СаО + 2НзО^ = Са^^ +ЗН2О
   

0. 
   А1(0Н)з^ +ЗН' = А1^^ +ЗН2О
   

0. 
   Са(0 Н)2 + СО2 = СаС0 з4 +Н20
   

0. 
   СОз^' + 2Н^ = СО2 +Н2О
   

0. 
   CUSO4 + 20Н ‘ = Cu(OH)24+S04^' 6. ЗіОз^' + Са^^ = СаЗіОзі
   

Бұл алмасу реакцияларының жүру жағдайларына, ақырына дейін бару шарттарына кѳңіл аударылады.