Ерітіндідегі еріген заттың массалық үлесін табыңыздар. 7-есеп. 332,5 г суда 17,5 г калий хлориді ерітілген. Ерітіндідегі
еріген заттың массасының пайыздык үлесін табыңыздар.
Ерітіндідегі еріген заттың массалық үлесі (10) еріген зат массасын ерітіндінің массасына бѳлу арқылы табылады:
W= m (еріген зат)
m (ерітінді)
Ерітіндінің массасы m = m (еріген зат) + Ші (еріткіш)
Шешуі:
|
|
|
|
m (еріген зат) = 17,5 г
|
|
|
|
m (Нг О) = 332,5 г
|
W = m (еріген зат) =
|
17.5
|
г
|
|
m + Ші
|
17,5 г+
|
322,5 г
|
17.5 г = 0,05 немесе 5%
350 г
Жауабы: ерітіндіде калий хлоридінің массалық үлесі 5%.
8-есеп. Ас тұзының массасы 450 г, еріген заттың массалық үлесі
10 пайыздык ерітіндісінде неше грамм тұз ерітілген.
Шешуі:
|
|
|
|
|
|
|
m (ерітінді) =
|
450
|
г
|
|
|
|
|
W %(NaCl)
|
=10
|
m (N aC l)
|
=
|
W% •
|
m (ерітінді)
|
|
|
|
|
|
|
100%
|
|
|
|
m (Na Cl)
|
=
|
10% -
|
450 r
|
45 r.
|
|
|
|
|
|
100%
|
|
Жауабы: ерітіндіде 45 г ас тұзы ерітілген.
9-есеп. Тұз қышқылының еріген заттың массалық үлесі 10%, тығыздығы 1,047 кг/м^ , 10 л ерітіндісіндегі хлорсутектің массасы қанша?
Шешуі:
V (НС1 ерітінді) = 10 л
81
R (HCI ерітінді) = 1,047 кг/м^ W = m_; m = W - V - R
V- R
W lHCl ерітінді! = 10% m(HCL) = 0,1- 0,001 1047 кг/м^ =
m(HCl) -? = 0,1047 KT/M^ немесе 104,7 г
Жауабы: 10 л 10% HCI да 104,7 г хлорсутек еріген.
10-есеп: 3,2 г темір (111) оксидін тотықсыздандыру үшін
сутегінің қандай кѳлемі (қ. ж.) қажет?
Шешуі:
m (ҒегОз) = 3,2 г 1. Реакция теңдеуін жазу
______________________________________________________Ғ с 2 0 з + З Н 2 = 2 Ғ е + З Н 2 О
V (На) -? 2. Теңдеуге есептің шартында берілгендерді қою.
Vm =22,4 л/моль
М (ҒсаОз) = 160 г/моль; 3,2 г х л
ҒеаОз+ЗН2=2Ғе +ЗН2О
160 г/моль ■1 22,4 л/моль • 3
3. Пропорция қүру
3,2 г : 160г= Xл :67,2л
X = 3.2 г • 67.2 л = 1,344 л
160
Жауабы: 3,2 г ҒеаОз. ті тотықсыздандыру үшін 1,344 л сутегі жүмсалады.
IX СЫНЬШТА енгізілетін есептердің типтері Әрекегтесуші заттардың біреуі арты қ алынғанда теңдеу бойьшша есептеу.
11-есеп: 23,4 г ас түзына 39,2 г күкірт қышқылымен эсер еткенде неше 1-рамм натрий сульфаты түзіледі? Шешуі:
m (Na Cl) = 23,4 г
m (H2SO4) = 3962 г
m (Na2S04) - ?
М (Na Cl) = 58,5 г/моль
82
(H2SO4) = 98 г/моль
(N82804) = 142 г/моль
Алдымен натрий хлориді мен күкірт қышқылының қайсысы артық алынғанын табамыз.
2Na Сі + H2SO4 = N82804 + 2HCL Формулалары бойынша зат молшерін табамыз. v(Na Сі) =23,4 г: 58,5 г/моль = 0,4 моль V (H2SO4) = 39,2 : 98 г/моль = 0,4 моль +
Реакция теңдеуі бойынша 1 моль ас түзымен 0,5 моль күкірт қышқылы эрекеттеседі, демек, оның 0,4 моль - 0,2 моль = 0,2 молі артық алынған.
Есептеуді бүдан эрі натрий хлоридінің массасы немесе оған сәйкес моль не болмаса күкірт қышқылының реакцияға кіріскен молшері бойынша жүргізеді.
Реакцияға 2 моль натрий хлориді қатысқанда екі есе аз моль натрий сульфаты шығады, 0,4 моль натрий хлоридінен 0,2 моль сульфат алынады, оның массасы:
m (N33804) = V • М = 0,2 моль • 142 г/моль = 28,4 г
Жауабы: 23,4 г натрий хлоридінен 28,4 г натрий сульфаты алынады. Бастапқы заттардың біреуі қоспа немесе ерітінді түрінде
алынғандагы есептеулер.
12-есеп: 46,8 г натрий хлоридімен толық эрекеттесу үшін 80 пайыздык күкірт қышқылынан неше миллилитр алу керек? Шешуі:
m (NaCl) = 46,8 г
(Н28О4) = 80 % V(H2804)-?
Реакция теңдеуі бойынша 46,8 ғ натрий хлоридімен эрекеттесетін қышқылдың массасын табамыз.
46,8 г Xг
2Na Сі + Н28О4 =2Н Сі +N33804
2 • 58,5 г/моль 98- 1г/ моль
Эрекеттесуші масса қатынастары бойынша шығарамыз. Теңдеуге Караганда 117 г > 98 г, яғни күкірт қышқылы 1,2 есе аз кетеді, ендеше есептің шарты бойынша 46,8 г : 1,2 = 39 г Н28О4 жүмсалады (100 пайыздық).
83
!
Қышқыл ерітінді күйінде алынған, ішінде 39 г H2SO4 бар ерітіндінің масасын табамыз.
m (ер-ді H2SO4) = m (е.з) • 100 = 39 г-100% = 49 г
80 80%
Осы массаға сэйкес ерітіндінің кѳлемін анықтаймыз.
V (ерітінді) m = 49г = 28 см^
1,72 см^
Жауабы: 28 мл H2SO4 алу керек.
Реакция ѳнімінің сарамандық шығымын анықтау.
13-есеп. 23,4 г натрий хлориді күкірт қышқылымен
эрекеттескенде 13,14 г хлорсутек алынды. Хлорсутектің сарамандық
шығымын процентпен есептеңдер.
Шешуі:
(Na Cl) = 23,4 г Ѳнімнің процентпен алынғын шығымы m (НС1) = 13.4 г мына формуламен есептеледі:
п. ш._(Н С1) - ?п. ш. = m сарамандық ■100%
m теор.
Демек, теңдеу бойынша хлорсутектің теориялық шығымын есептеу керек.
23,4ғ Xг
2Na Cl + H2SO4 =2Н Cl +Na2S04
2-58,5 г/моль 2моль-36,5 г/моль
Бүдан 23,4 г: 117 г = х: 73 г
X = 23.4 г - 73 г =14,6 г HCL
117г
|
|
п.ш. (Н С1) = 13.4 г
|
-100% =90%
|
14,6
|
г
|
Жауабы: Н Сі-дың сарамандық шығымы 90%
84
СЫНЬШТА енгізілетін есептердің типтері
Заттардың молекулалық формуларын табу
Достарыңызбен бөлісу: |