\\Ъ 5 И. Нугыманүлы, Ж. Ә. Шоқыбаев
жүктеу/скачать 2.23 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- H2S, НС1, H2SO4, HNO3, H2SO3
- 10-сызбанүсқа. Қышқылдардың химиялық қасиеттері
| қышқыл сэйкес келеді деген қорытынды жасайды. Оксидтің сипатын дәлелдейтін эксперимент есептерін шығарады, мысалы күкірт (IV) оксидінің қышқылдық оксид екенін тэжірибе жүзінде қалай дэлелдеуге болады? Мыс (II) оксидінің негіздік оксид екенін дэлелдеңіздер.
187 Қышқылдардың жіктелуі мен химиялық қасиеттерін қорытындылауға арналған сабақ жаппай эңгімелесуден басталады. Қышқылдардың құрамындағы ортақ белгісі, анықтамасы жэне жіктелу белгілері еске түсіріледі, соңғы сүрақтың жауабы сызбанүсқа түрінде жазылады. Қышқылдар қүрамы бойынша - оттекті және оттексіз, негізділігі бойынша - бір негізді, екі негізді, үш негізді жэне коп негізді, агрегаттық күйі бойынша - сүйық жэне қатты, ерігіштігі бойынша еритін және ерімейтін деп жіктеледі. Осылардың эрқай-сысына бірнеше мысалдар келтіреді: H2S, НС1, H2SO4, HNO3, H2SO3 (сүйық) жэне НзЗіОз (ерімейді). Қышқылдардың қасиеттері туралы білімді жүйелегенде бэріне ортақ жэне жеке топтарына ғана тэн қасиеттеріне коңіл аударылады. Қышқылдардың ортақ қасиеті - бейтараптану реакциясы, ол қүрамында сутегінің болуына байланысты. Күшті жэне қыздыруға түрақты қышқылдар металдардың ерімейтін оксидтерімен эрекеттеседі. Активтік қатарда сутегіне дейін орналасқан металдар еритін қышқылдармен реакцияға түсін, утегін бѳледі. Зертханалық жұмыстар жасау және бақылағандарын жинақтау реакция теңдеулерін жазу арқылы оқушылар айтылған қорытындыларға келеді, нэтижесін мынадай сызбанүсқа түрінде жазады: 10-сызбанүсқа. Қышқылдардың химиялық қасиеттері Сызбанүсқаның эр болігіне сэйкес реакция теңдеулерін жазатын жат-тығулар орындалады. Азот қышқылының металдармен әрекеттесуінің ерекшеліктерін корсететін тэжірибелер жасалады, олардан шығатын қорытынды: азот қышқылы активтік қатарда 188 сутегіне дейін жэне сутегінен кейін орналасқан металдармен эрекеттескенде сутегі бѳлінбейді. Негіздер туралы оқушылардың алған білімін бір жүйеге келтіру үшін әңгімелесу ѳткізеді. Негіздердің қүрамы, жіктелуі жэне қасиеттері жоніндегі білімді еске түсіретін сүрақтар қойылады. Негіздердің физикалық қасиеттеріне қарай еритін жэне ерімейтін деп жіктелуі сызбанүсқа түрінде жазылады. Ѳздеріне белгілі негіздердің формулаларын оқушылар жіктелуі бойынша сызбанүсқага жазады. Қүрамына валенттілігі түрақты емес металдар кіретін негіздердің атауларын нақтылайды. Еритін негіздердің (сілтілердің) қасиеттерін зертгейтін зертханалық тәжірибелер жасалады: 1) сілтінің индикаторларға эсері; 2) фенолфталеинмен боялған сілтіге қышқылдың эсері; 3) сілтінің қышқылдық оксидтермен эрекеттесуі. Ерімейтін негіздердің қасиеттерін мүғалім тэжірибе жасап корсетеді. Қүрғақ мыс (II) гидроксидіне су жэне фенолфталеин қосқанда түсі озгермейді. Күкірт қышқылын қүйғанда үнтақ еріп, когілдір ерітінді түзеді. ішінде мыс (II) гидроксиді жэне натрий ғидроксиді бар екі сынауықты бір мезгілде қыздырғанда бірінші сынауықта мыс гидроксиді айырылып, кара түсті оксид түзіледі, екінші сынауықта озгеріс байқалмайды. Тэжірибеден шығатын қорытынды сызбанүсқа түрінде жазылады: жүктеу/скачать 2.23 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|