«Grand Nur Plaza» қонақ үй кешенінде өртті сөндіруді қамтамасыз ету үшін жедел-тактикалық және инженерлі-техникалық шешімдерді бағалануы және талдауы

^{3. «Grand Nur Plaza» қонақ үй кешенінде өртті сөндіруді қамтамасыз ету үшін жедел-тактикалық және инженерлі-техникалық шешімдерді бағалануы және талдауы}

Жабық бөлмелерде температураның жоғарлауымен немесе түтіннің пайда болуымен келген, жануларды табу, және қабылдау құрлына дабылды беру үшін тағайындалған. Жануды табу сигналы жақсы қосылған контакттарды ашу жолымен қабылдау-қадағалау пунктіне беріледі

Оптикалық түйін шығару (светодиод) және қабылдағыш (фотодиод) қосады. Сезім облысына түтін кіру үшін корпуста тормен жабылған, тесіктер бар. Хабарлағышты функционалау үшін қосымша көзінен электропитание беру керек.


Техникалық сипаттамасы.

Тұрақты токтың кернеуі, В 24+-2,4

Алынатын қуат, Вт:

В кезекші режимінде 1,0

Дабыл режимінде 2,0

Хабарлағыштың жасау жағдайлары:

Оптикалық тығыздығы бар ортаның түтінденуі, дБ/м 1,5

Қоршаған орта температурасы, °С 70+-10

Қозғалу инерттілігі, с:

Түтін датчиктері 5 дейін

Жылу датчиктері 90 дейін

Жұмыс температуралық диапазон, °С -30...+50

Қоршаған ортаның керекті ылғалдылығы, % 98

Ауалы ағындардың берілетін жылдамдығы, м/с 10

Габаритті өлшемдер, мм 90х60

Салмағы, кг 0,3

Қорғалатын аудан, м² 55.......85
<sup>3.2. Ішкі сумен қамтамасыз етудің сипаттамасы және өрт крандарының тексеру есебі
Қонақ үй ғимараты ішкі суқұбырымен жабдықталған. Сумен қамтамасыз ету көзі қалалық суқұбыр торы болып табылады. Шаруашылық-ауыз су және өртке қарсы сумен қамтамасыз ету бөлек етіп жобаланған.

Өртке қарсы торы сақиналы болып жобаланады. Өрт крандары d=50мм, d=13мм болып қабылданады. Өрт крандары үшін жеңдер ұзындығы – 20м болып қабылданады. Өрт су құбыры d = 100мм болатын құбырларынан және d=70-50мм. Су өткізу қара құбырлардан жобаланады.

Ішкі өрт крандары үшін жалпы су шығыны 15,0 л/сек құрайды. Басыңқы болып бесінші қабатта орналасқан өрт краны болады.

/4/ Л.418 ведомствалық құрылыс нормалар талабымен жетекшіленіп, керекті су шығынын тексеру есебі және өрт крандарының қысымын анықтау үшін, бесінші қабатта орналасқан өрт крандарын қабылдаймын.</sup>

Өрт краны үшін керекті компактті бөліммен ағыстарды туғызу үшін мынаған тең қысымды ұстап тұру керек:

мұндағы,

Өрт жеңіндегі қысым жоғалту:

мұндағы,

Сондықтан, ағыстың компактті бөлімінің керекті радиусын анықтау керек:

мұндағы,

 - компактті ағыс ісінің майысу радиусының бұрышы – 60^о.

Бөлме биіктігі үшін Т = 3,50 м қабат биіктігін қабылдаймыз. Осы биіктікке, талаптарға сәйкес (п.ц.18./14/) 2м қосамыз.

Бесінші қабатта орналасқан, өрт краны үшін керекті компактті ағыс радиусын анықтаймыз.

мұндағы,

 - әр-түрлі диаметрлі саптамалар үшін коэффициент (6.1. /7/кесте)

 = 0,0124 (6.1кесте)

мұндағы,

Р – саптаманың өткізгіштігі (5.2. /7/кесте)

Р = 0,891.

Q = 0,891л/с;

Өрт жеңіндегі қысым жоғалтуды анықтаймыз:

Резеңкелі жеңдер, d =51мм..

A_p = 0.0065, l = 10 м, Q_c = 5.5 л/с.

h_p = 0,0065  10  5,5² = 1,4 н.

Өрт жеңіндегі қысымды анықтаймыз:

Бөлмені шашырату жағдайымен қамтамасыз ету үшін (п.4.16./4/), бөлменің кез келген нүктесі екі ағыспен шашырату үшін орналастыру керек. Ішкі өрт крандары ара қашықтықта орналасу керек:

___________________

L_кр = k _ ^R_к +l_p ² -  ^B ²

2 2

мұндағы, L - өрт крандары арасындағы ара қашықтық;

k - коэффициент, шашырату жағдайын есепке алатын тең: k=1 – бөлменің кез келген нүктесін екі ағыспен шашырату кезінде;

R – ағыстың компактті бөлімінің іс-қимыл радиусы, майысу бұрышы  = 60^о кезінде.

l_p- өрт жеңнің ұзындығы.

B – ғимарат ені.

Мәндерді қойып мынаны аламыз:

_________________

Бүкіл ғимарат үшін, сахналық бөлімнен басқа;

________________

L_кр = 1 _ ²⁰ +20² -  ²⁴ ² = 28.0 м

2 2

Жоғарыда көрсетілген есептерді өткізіп, өрт крандары арасындағы керекті ара қашықтықты алдық.

• 
  ^{сырттағы ауаның температурасы + 0о;}
  
• 
  ^{әр-түрлі қабаттарда адам санының көп болуы;}
  
• 
  ^{өрттің сызықтық таралу жылдамдығы л = 1,5 м/мин;}
  
• 
  ^{өрт бөлменің ортасында орналасқан;}
  
• 
  ^{тәулік уақыты – түн.}
  

Адам қауіпсіздігін қамтамасыз етумен байланысты мәселелерді шешу өзінің спецификасына байланысты үлкен қиындық келтіреді.

Тасымалдаудың керекті уақыты - өрт кезінде жұмыс зонасы деңгейінде өрттің қауіпті факторларының пайда болу уақыты.

Керекті тасымалдау уақытын аңықтау үшін өрттің қауіпті факторларының критикалық мәнін білу керек және одан бөлек, осы мәндердің өртте пайда болу уақытын анықтай білу.

Өрттің қауіпті факторлары санына қоршаған орта температурасы, сәулелік ағындар, жанудың зиянды жану өнімдері және түтінді анықтаудың мүмкін болмауы.

Қоршаған орта температурасы. Жоғары дем алу жолдарының некрозы мен қиындығына, ауа жетпеу мен өлімге әкелетін ыстық ауаны жұту үлкен қауіп туғызады. Температура әсерінің 100⁰С жоғарылауы біраз минуттан кейін есінен тану мен өлімге әкеледі.Сонымен қатар терінің күюі қауіпті. Дене күюін емдеуде медицинаның улкен жетістіктеріне қарамастан, беткі дененің күюінің 2 деңгейінің 30 % күйген адамның тірі қалуы аз кездеседі.

Кестеде 2 дәрежелі күю уақытының қоршаған ортаға байланысты келтірілген.

Канада жүргізілген зерттеулерге байланысты ылғал атмосферада 2 дәрежелі күю 20 с. ішінде әсерлесу кезінде 55⁰С температура және 70⁰С 1 с. ішінде әсерлесу кезінде және өрт жағдайында 69-71⁰С температурада экспозиция кезінде бірнеше минут адамға қауіпті болып табылады.

Сәулелік ағындар. Кей жағдайларда сәулелік ағындар адамға қауіп туғызады.Сауда мекемелерінде тасымалдау жолдарының жанында орналасқан әртүрлі материалдар мен заттардың жануы кезінде сәулелік ағындар тасымалданушы адамдарға 0,5 мин кейін қауіп туғызатыны, зерттеулермен дәлелденген. Сонымен қатар сәулелік ағындардың үлкен белсенділігі әртүрлі технологиялық қондырғылардың жануы кезінде байқалады. Кейбір жағдайларда адам арнайы қорғау құралдарынсыз мұндай қондырғыларға 10 м дейін жақындай алмайды.

Кестеде сәулелік ағындардың адамға қауіпті мәндері келтірілген.

Жанудың зиянды өнімдері. Полимерлі және синтетикалық материалдардың үлкен бөлігі бар сауда мекемелерінде өрт болған жағдайда адамға зиянды жану өнімдері әсер етуі мүмкін. Бірақ жану өнімдерінде зиянды әсерін тигізетін 50-100 түрлі химиялық қоспалар аз кездеспейді, түрлі мемлекет оқымыстылары түсінігі бойынша , өртте адамдардың негізгі қаза болу себебі көмірқыщқылмен улануы болып табылады.

Көмірқышқылдың қауіптілігі сонша, ол қызыл қанды телец ағзаны оттегімен қамтамасыз етуден айырылатын кезде оттегіге қарағанда 200-300 есе қан гемоглобинімен жақсы әсер етеді. Оттегі жетіспеушілік, тамырлардың гипоксиясы, ойлау қабілеті төмендейді, қауіптен қашуға ұмтылмайды, бас айналу, қозғалу координациясының бұзылуы пайда болады, ал дем алу тоқтағанда - өлім.

Өрттің қауіпті факторларының критикалық мәні негізінде қауіпті өлім мәні емес, қозғалуға шама келмейтін жағдайды қабылдау керек.

Кестеде өрттің қауіпті факторларының критикалық шама мәні келтірілген.

Өрт кезінде ғимараттан адамдарды тасымалдау кезінде қиындық туғызады, азмобильді адамдардың тасымалдануы одан едәуір қиындық туғызады және улкен тәуекелмен байланысты.Қазіргі кезде азмобильді адамдардың өрт қауіпсіздігі сұрақтарына мән берілуде.

№ 2 жоғарылатылған шақыру бойынша күш пен құралдарды енгізу сәтіне дейінгі өрттегі жағдайды анықтау.

1. №2 шақыру бойынша келген өрттің пайда болуынан соңғы бөлім оқпандарын бергенге дейінгі өрттің даму уақытын анықтаймыз:

τ_св² = τ_св¹ + τ_сл² + τ_бр = 18 + 8 + 2,5 = 28,5 мин.

мұндағы: τ_сл = ^{60 *5}8мин.

40

τ_сл² = τ_сл¹ - τ_сл² = 5,5 – 3 = 2,5 мин.
2. №2 шақыру бойынша келген ӨБ-9 оқпандарды беру сәтіне дейінгі өрттің ауданын анықтаймыз.

Асхананың және көрші бөлмелердің қабырғаларының отқа төзімділік шегі 0,75 сағ. тең, яғни 45 мин, ал қосымша күштер мен құралдар өрт пайда болғаннан 28,5 минуттан кейін келеді, сонда өрттің дамуы өзгермейді, сондықтан:

Газалмасуда қатысатын қуыстар бір деңгейде орналасқан, сәйкесінше ақпалы қуыстар ауданын S₁ қуыстар ауданының 1/3 тең аламыз.

кестеге сәйке (қосымша 7 /14/), табамыз _m

мұндағы, V₀ = 5,30 м3/кг- жануға ауа шығыны.

^S₁ = ^45,4 = ¹

S 180 4
S_пола = 96 м²

_m = 4.2

Жылулық ағын тығыздығын ауа шығынының коэффициенті және өрттің мүмкін даму уақытын біле отырып «Өрт тактикасы» курсы бойынша әдістемелік көрсетулер номограммасы бойынша өрттің орта көлемді температурасын анықтаймыз.

Есептеулер көрсеткендей өрттің ауданы бірінші келген бөлім сәтінен соңғы келген сәтіне дейінгі мезгілде өзгермеген, сонымен бірге ағу қуыстары мен жылу алмасу беттерінің ауданы өзгермеген. Сәйкесінше орта көлемді температураны тек қана келесі уақыт аралықтарында анықтаймыз:

^I8 мин. , ^IIмин. – бөлімнің келу уақыты

t_ср¹⁸ = 550^оС; t_ср³⁰ = 625^оС;

Түтіндену дәрежесі:

Өрт сөндіруге күш пен құралдар көрші бөлмелер жағынан есік қуысы арқылы енгізілгенін ескере отырып және олардың саны уақыт аралығында ^I^II өзгермейді. Сәйкесінше газ алмасуға қатысатын қуыстардың ауданы өзгермейді.

Есік қуыстары 1/3 жұмыс жасауын, ал жану өнімдерін жоюға 2/3 жұмыс жасауын ескере отырып бейтарап аймақтың орналасу биіктігін анықтаймыз.

Сонда бейтарап аймақтың орналасу биіктігі болады:

_п.г

мұндағы, Н_пр = 2,25м – газ алмасуға қатысатын ең биік есік қуысының биіктігі;

_в_п.г – сыртқы ауа және жану өнімдерінің тығыздығы.

Жану өнімдерінің тығыздығын «Өрт тактикасы» курсы бойынша әдістемелік көрсетілулердің 4-қосымшасы бойынша интерполяция әдісімен анықтаймыз:

_п.г = ^I_{п г} - ^I_{п г} ^{- II}_{п г} -( t_ср -t¹) ;

1. t_ср = 550^оС кезінде, _п.г = 435 - ^{435 - 424} -( 550 -500) = 0,495 кг/м³

3. h_н.з.= ^____2,25 = 1,9 м

 ^{} +1

485

4. h_н.з.= ^____2,25 = 1,43 м

³ ^{} +1

1,246

Газ алмасуға қатысатын қуыстар әртүрлі деңгейде ашық кезінде бейтарап аймақтың биіктігін анықтаймыз.

Есік қуыстарын аламыз – ағысқа жұмыс жасайтын.

Сонда бейтарап аймақтың орналасу биіктігі былай болады:

S²₂ _п.г

_{в ,} _п.г - сыртқы ауа және жану өнімдерінің тығыздығы, кг/м³;

S_{1 ,} S₂ – қуыстар ауданы, м²;

H_п - қуыс биіктігі, м;

H - қуыстар орталығының арасындағы арақашықтық, м.

1. t_ср = 550^оС кезінде,