1 Аналитикалық химия пәні, мақсаты, міндеті. Аналитикалық қызмет. Анализ әдісініңжіктелуі
жүктеу/скачать 4.71 Mb.
|
| Титрлеуге индикаторды таңдау.
Күшті қышқылды әлсіз негізбен немесе әлсіз негізді күшті қышқылмен титрлегенде орта – қышқылдық болады. Демек, титрлеу қышқылдық ортада аяқталады. Бұл кезде түс ауысу аралығында болатын метилді сары, метилораж, метилді қызыл және т.б. индикаторлар қолданылады. Күшті негізді әлсіз қышқылмен немесе әлсіз қышқылды күшті негізбен титрлегенде орта – негіздік болады. Демек, титрлеу негіздік ортада аяқталады. Бұл кезде түс ауысу аралығында болатын тимолды көк, фенолфталеин, тимолфталеин және т.б. индикаторлар қолданылады. Күшті қышқылды күшті негізбен немесе күшті негізді күшті қышқылмен титрлегенде орта – бейтарап болады. Бұл кезде түс ауысу аралығында болатын метилді қызыл, лакмус, бромтимолды көк, фенолды қызыл, нейтралды қызыл, тимолды көк, фенолфталеин және т.б. индикаторлар қолданылады. Индикаторларға қойылатын талаптар: • Индикатордың жарық жұту қабілеті жоғары болуы шарт, тіпті индикатор ерітіндіде аз мөлшерде болса да оның түсінің боялуын адамның көзі ажырата алуы керек. • Түстердің өзгеруі анық болуы керек. • Түсі ауысу аралығы мейілінше қысқа, тар болуы шарт. Индикаторларды титрлеуге таңдау: 1. Индикатордың түсі ауысу аймағы (∆рН) және титрлеу көрсеткіші (рТ) титрлеу секірісі орын алатын аймаққа тұспатұс сәйкес келуі керек. 2. Титрлеудің секіріс аймағының шекарасы белгіленген дәлдікпен анықталады (±0.01%; ± 0.1; ± Аналитикалық химиядағы индикаторды таңдау талдау мақсаты, РН ерітінді диапазоны, қажетті өлшеудің түрі мен дәлдігі сияқты бірнеше факторларға байланысты. Дұрыс индикаторды таңдауға көмектесетін бірнеше қадамдар: РН диапазонын анықтаңыз: индикаторларда белгілі бір РН мәндеріне сәйкес келетін түс өзгерістерінің белгілі бір диапазондары бар. Таңдалған индикатор ерітіндінің рН диапазонына сәйкес келетініне көз жеткізіңіз. Талдау түрін қарастырыңыз: егер сізге ортаның нақты РН-определить анықтау қажет болса, онда қажетті рН диапазонында түстің күрт ауысуы бар индикаторды таңдаңыз. Егер мақсат рН-ны дәл анықтамай қышқылдың немесе сілтінің болуын анықтау болса, онда түс ауысуы аз индикаторды таңдауға болады. РН өзгерістеріне сезімталдықты қарастырыңыз: кейбір индикаторларда түс өзгеруінің сезімтал немесе кең диапазоны бар, бұл РН өзгермелі немесе анықталмаған ерітінділерді талдау кезінде маңызды болуы мүмкін. Тестілеу: қолданар алдында оның жарамдылығы мен дұрыс таңдалғанына көз жеткізу үшін белгілі РН үлгісіндегі индикаторды тексеру маңызды. Талдау шарттарын қарастырыңыз: индикаторды таңдағанда, ерітіндіде басқа заттардың болуы, температура және оның жұмысына әсер етуі мүмкін жарықтың болуы сияқты талдау шарттарын ескеріңіз. Индикатор көрсеткіші (индикатор) - ерітіндінің рН-на байланысты түсін өзгертетін зат. Ол ерітіндідегі сутегі иондарының (h+) концентрациясын визуалды анықтау немесе көрсету үшін қолданылады. Химиялық жағдайларда, оның концентрациясын анықтау үшін талданатын ерітіндіге титрант қосылған кезде, титрлеудің соңғы нүктесін көрсету үшін индикатор қосылады. Талданатын ерітінді мен титрант арасындағы реакция аяқталып, РН белгілі бір мәнге жеткенде, индикатор түсін өзгертеді, бұл титрлеудің эквиваленттік нүктесіне жетуді білдіреді. индикатордың түс өзгеріс интервалы оның түсінің өзгеруі болатын РН диапазонымен анықталады. Әрбір индикатор үшін бұл диапазон әртүрлі болуы мүмкін. Мысалы:Фенолфталеин: бұл көрсеткіш әдетте қышқыл ортадан сілтіге ауысқанда түссізден қызғылт түске өзгереді. Оның түс өзгеру аралығы шамамен РН 8-10 диапазонында жатыр. Метилоранж: бұл көрсеткіш қышқыл ортадан сілтіге ауысқан кезде қызылдан сарыға өзгереді. Оның түс өзгеру аралығы шамамен РН 3.1-4.4 диапазонында жатыр. Бромтимол Көк: бұл көрсеткіш қышқыл ортадан сілтіге ауысқанда түсін сарыдан көкке өзгертеді. Оның түс өзгеру аралығы шамамен РН 6-7.6 диапазонында жатыр. Индикатордың түсінің өзгеруі болатын нақты РН мәндері ерітіндінің нақты жағдайлары мен химиялық ерекшеліктеріне байланысты өзгеруі мүмкін екенін ескеру маңызды. жүктеу/скачать 4.71 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|