1 Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі «Talap» коммерциялық емес акционерлік қоғамы
[№ 442-II 20.06.2003 ж. Жер кодексі]
жүктеу/скачать 5.11 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Республики Казахстан от 16 июля 2001 года № 242-II Об архитектурной, градостроительной и строительной деятельности в Республике Казахстан].
| [№ 442-II 20.06.2003 ж. Жер кодексі].
Жердің құны бар, оны бағалау экономиканың қалыпты жұмыс істеуі мен дамуының маңызды шарттарының бірі болып табылады [Закон Республики Казахстан от 16 июля 2001 года № 242-II Об архитектурной, градостроительной и строительной деятельности в Республике Казахстан]. Қазақстан аумағы 272 млн. гектар жер ресурстарына ие. Осыған байланысты Қазақстандағы жер қатынастары – өте қызықты және өзекті мәселе. Жер қатынастарының объектісі Қазақстан Республикасы аумағының шегіндегі барлық жер болып табылады. Қазақстан Республикасы Президентінің 1995 жылғы желтоқсанда қабылданған заң күші бар "Жер туралы" Жарлығы жер қатынастарына түбегейлі жаңалықтар енгізді. Бұл- жердің жекелеген санаттарына жеке меншік құқығын енгізу, жерді жеке меншікке берудің шектері мен шарттарын белгілеу, жеке жер иеліктерін, азаматтар мен мемлекеттік емес заңды тұлғаларға тұрақты пайдалану құқығымен берілетін жер учаскелерін нарықтық айналымға енгізу мүмкіндігін беру. Осылайша, жер нарығын қалыптастырудың, жерге жылжымайтын мүлік мәртебесін берудің құқықтық негіздері қаланды. Жылжымайтын мүлік нысаны ретінде жермен Заңның қабылдануымен әртүрлі операциялар жүргізіледі, мысалы: сатып алу-сату, айырбастау, сыйға тарту, жер учаскелерін кепілдікпен ипотекалық операциялар және т. б. Жер заңнамасы қазақстандық құқықтық жүйеде заңнаманың неғұрлым серпінді дамып келе жатқан салаларының бірі болып табылады. Қазіргі уақытта жер қатынастарын реттеу бөлігінде қарқынды заң жобалау жұмыстары жалғасуда. Қазіргі уақытта мемлекеттік жер кадастрының деректері жерді пайдалану мен қорғауды жоспарлау кезінде, жерге орналастыруды жүргізу, шаруашылық қызметті бағалау және жерді пайдалану мен қорғауға байланысты басқа да іс-шараларды жүзеге асыру кезінде, сондай-ақ жердің бірыңғай мемлекеттік тізілімін қалыптастыру, құқықтық және басқа кадастрларды жүргізу, жер үшін төлемдердің мөлшерін айқындау, жылжымайтын мүлік құрамындағы жер учаскелерінің құнын және табиғи ресурстар құрамындағы жердің құнын есепке алу үшін негіз болып табылады. Кадастр мәліметтерін қалыптастыру топографиялық-геодезиялық, аэроғарыштық, картографиялық, жерге орналастыру, түгендеу, топырақ, геоботаникалық, бағалау және өзге де зерттеулер мен іздестірулер жүргізумен қамтамасыз етіледі. Белгіленген тәртіппен жер құқықтық қатынастары субъектілеріне бекітілген, тұйық шекараларда бөлінген жер учаскесі кадастрдың деректерін есепке алу және сақтау бірлігі болып табылады. 77 Есепке алудың жаңа бірлігіне - жер учаскесіне көшу - кеңестік кадастрда қабылданған есепке алу тәртібінен маңызды айырмашылық болып табылады, мұнда есепке алудың негізгі бірлігі жер пайдалану болып табылады. Бұл жер реформасы нәтижесінде жерді иелену және пайдалану субъектілері тек мемлекеттік заңды тұлғалар ғана емес, ең алдымен азаматтар мен мемлекеттік емес заңды тұлғалар болды. Қазіргі таңда есептің негізгі бірлігі ретінде жер учаскесі ұғымын қолданған жөн, сонымен қатар – жер – кадастрлық квартал, жер пайдалану, жер иелену, аудан, облыс қолданылады. Жер кадастры орындалатын жұмыстардың сипаты мен көлеміне қарай екі түрге бөлінеді – негізгі (бастапқы) және ағымдағы (кейінгі). Негізгі кадастрдың міндеті-жер учаскесінің, ауданның, облыстың кадастрлануға жататын жерлерінің табиғи, құқықтық және шаруашылық жағдайы туралы алғашқы мәліметтерді алу. Бұл ретте алқаптар, алқаптардың құрамы мен сапалық сипаттамасы, жерді пайдалану, дақылдардың өнімділігі, шығындар және т. б. туралы мәліметтерді қамтитын барлық материалдар мен құжаттарды жинақтап талдайды. Жиналған материалдар толықтығы мен сенімділігі бойынша мұқият талданады. Қажет болған жағдайларда толық және сенімді мәліметтер алу мақсатында материалдарға түзету жүргізеді және қосымша жұмыстар орындайды. Осындай мәліметтер негізінде мемлекеттік жер кадастрының құжаттарында бастапқы жазба жүргізіледі. Мемлекеттік жер кадастры Жер кадастрының автоматтандырылған ақпараттық жүйесі (МЖК ААЖ ) Жер учаскелерін тіркеу, жерді есепке алу( сандық және сапалық), жерді бағалау (топырақты бонитеттеу, жерді экономикалық және құндық бағалау) Сурет 13- Жер кадастрының құрамдас бөліктері Ағымдағы жер есебінің міндеті жер-кадастрлық құжаттарға өзгерістер,сол сияқты жерді бөлу, сапалық жай-күйі және пайдалану туралы мәліметтерді анықтау және енгізу, жаңа жер учаскелерін өз бетінше басып алу/беру, құнды жерлерді аз құнды алқаптарға ауыстыру және басқалары түріндегі кез-келген заңсыз әрекеттертуралы мәліметтерді енгізу болып табылады. Жер-кадастрлық құжаттамада оларды жою бойынша шаралар қабылданады. Негізгі және ағымдағы кадастр арасында байланыс бар: негізгісі жердің толық сипаттамасын береді, ағымдағы кадастрды жүргізуге негіз жасайды және оның қызмет аясын анықтайды. Ағымдағы-негізгі ақпаратты жаңартады және толықтырады, деректерді заманауи деңгейде жүйелі түрде сақтайды. |