тәжірибиеден бұрын болатын және оған тәуелсіз

100 
58 - кесте 
 
ЖАҢА ДӘУІРЛІК БАТЫС ФИЛОСОФИЯСЫНЫҢ ДАМУЫ 
БАРЫСЫНДАҒЫ БАСТЫ БАҒЫТТАР 
(ХVІІ – ХІХ ғ.ғ.) 
 
 
 
ЭМПИРИЗМ 
ЖӘНЕ
 СЕНСУАЛИЗМ 
ФР. БЭКОН, Т. ГОББС, ДЖ. ЛОКК 
 
МЕТАФИЗИКАЛЫҚ 
МАТЕРИАЛИЗМ 
 
Ж.О.ЛАМЕТРИ, П.А.ГОЛЬБАХ, 
К.А.ГЕЛЬВЕЦИЙ 
РАЦИОНАЛИЗМ 
 
Р.ДЕКАРТ, И.НЬЮТОН, В.ЛЕЙБНИЦ, 
Б.СПИНОЗА, И.КАНТ, Г.ГЕГЕЛЬ 
 
АҒАРТУШЫЛЫҚ 
ФИЛОСОФИЯСЫ 
 
Т.ГОББС, ДЖ.ЛОКК,М.А.Ф.ВОЛЬТЕР, 
Ж.-Ж.РУССО, Д.ДИДРО, 
Э.КОНДИЛЬЯК, Г.Э.ЛЕССИНГ, 
ГЕРДЕР, И.КАНТ және т.б. 
 
ИДЕАЛИЗМ 
 
Д.ЮМ, ДЖ.БЕРКЛИ, И.КАНТ, 
И.ФИХТЕ, 
Ф.ШЕЛЛИНГ және Г.ГЕГЕЛЬ 
 
АНТРОПОЛОГИЯЛЫҚ 
МАТЕРИАЛИЗМ 
 
ЛЮДВИГ ФЕЙЕРБАХ 
 
 
ДИАЛЕКТИКАЛЫҚ 
МАТЕРИАЛИЗМ (МАРКСИЗМ) 
 
К.МАРКС және Ф.ЭНГЕЛЬС 
МИСТИКАЛЫҚ ФИЛОСОФИЯ
(МАСОНДАР, РОЗЕНКРЕЙЦЕРЛЕР, 
ГЕРМЕТИСТЕР және т.б.) 
 
СЕН-ЖЕРМЕН, КАЛИОСТРО, 
СВЕДЕНБОРГ, СЕН-МАРТЕН 
 
 
ӨМІР ФИЛОСОФИЯСЫ 
 
А.ШОПЕНГАУЭР, Ф.НИЦШЕ, 
А.БЕРГСОН 
 
ПОЗИТИВИЗМ 
 
О.КОНТ, Г.СПЕНСЕР, Д.С.МИЛЛЬ 
 
 
 
 
ЖАҢА ДӘУІРДЕГІ БАТЫС ФИЛОСОФИЯСЫ 
 
 

101 
59 - кесте 
 
ХVІІІ-ғ
. ФРАНЦУЗДЫҢ АҒАРТУШЫЛЫҚ ФИЛОСОФИЯСЫ 
__________________________________________________________
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
ДЕИСТІК 
Құдай идеясын 
терістеді, Құдай тек 
алғашқы бастама, 
бәрінің себепшісі 
ғана, Құдай дүниені 
жаратқаннан соң, 
онда болып жатқан 
үрдістерге 
араласпайды, Құдай 
мен Табиғаттың 
бірлігі идеясын 
мойындамады. 
 
 
Ф.Вольтер, 
Ш.Л.Монтескье, 
Ж.Ж.Руссо, 
Э.Кондильяк, т.б. 
 
АТЕИСТІК-
МАТЕРИАЛИС
-ТІК 
Құдай - жоқ, 
материядан тәуелсіз 
идея жоқ, таным –
материяның өзін-өзі 
бейнелеуі, білім 
көзі – сезім, 
әлеуметтік 
антогонизмнің 
себебі – жеке 
меншік, мемлекет 
мұраты – «зайырлы 
абсолютизм». 
 
Ж.Мелье, 
Ж.О.Ламетри, 
Д.Дидро, 
П.А.Гольбах, 
К.А.Гельвеций 
және т.б. 
 
УТОПИЯЛЫҚ-
СОЦИАЛИСТІК 
(коммунистік) 
Тең жағдайда, 
әділеттілік идея 
салтанат құрған, 
қоғамдық меншікке 
негізделген жаңа 
қоғам құру: ең басты 
әлеуметтік зұлымдық 
– жеке меншік пен 
қоғам бай-кедей 
болып қарама-қарсы 
топқа бөлінуі. 
 
 
Г.Мабли, Ф.Бабеф, 
К.Сен-Симон, 
Ф.Фурье
және т.б. 
ҮШІНШІ БАҒЫТ 
ЕКНШІ БАҒЫТ 
БІРІНШІ БАҒЫТ 
ФРАНЦУЗДЫҢ АҒАРТУШЫЛЫҚ ФИЛОСОФИЯСЫ 
 

102 
60 - кесте 
ФРАНЦУЗДЫҢ АҒАРТУШЫЛЫҚ ФИЛОСОФИЯСЫ 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
АТАҚТЫ ФРАНЦУЗ АҒАРТУШЫ-ФИЛОСОФЫ, 
АҚЫН, ПРОЗАШЫ, ТАРИХШЫ, ПУБЛИЦИСТ, 
ӘРІ ҚҰҚЫҚ ҚОРҒАУШЫСЫ – 
 
 Ф.ВОЛЬТЕР (1694-1778) 
 
 
 
 
АЗАМАТТАРДЫҢ ЗАҢ АЛДЫНДА ТЕҢДІГІ 
 
СӨЗ БОСТАНДЫҒЫ 
 
ЖЕКЕ МЕНШІКТІҢ МЫЗҒЫМАСТЫҒЫ 
 
«ТАРИХ ФИЛОСОФИЯСЫ» ТЕРМИНІН ЕНГІЗДІ 
 
КОНСТИТУЦИЯЛЫҚ МОНАРХИЯ 
 
МЫНАЛАРДЫ ЖАҚТАДЫ: 
 

103 
61 - кесте 
НЕМІСТІҢ КЛАССИКАЛЫҚ ФИЛОСОФИЯСЫ 
 
 
 
МАТЕРИАЛИСТІК 
 БАҒЫТ 
 
ИДЕАЛИСТІК
БАҒЫТ 
 
ИММАНУИЛ КАНТ 
ИОГАНН ФИХТЕ 
ФРИДРИХ ШЕЛЛИНГ 
ГЕОРГ ГЕГЕЛЬ 
 
ЛЮДВИГ ФЕЙЕРБАХ 
 
КАРЛ МАРКС 
ФРИДРИХ ЭНГЕЛЬС 
МАТЕРИАЛИСТІК 
БАҒЫТ 
 
ИДЕАЛИСТІК 
БАҒЫТ 
 
НЕМІСТІҢ КЛАССИКАЛЫҚ ФИЛОСОФИЯСЫ 
(XVIII –XIX ғ.ғ.) 
 
 

104 
62 - кесте 
НЕМІСТІҢ КЛАССИКАЛЫҚ ФИЛОСОФИЯСЫ
(XVIII –XIX ғ.ғ.) 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
ДУАЛИЗМ 
 
И.КАНТ 
 
(1724-1804) 
 
АНТРОПОЛОГИЯЛЫҚ 
МАТЕРИАЛИЗМ 
 
Л.ФЕЙЕРБАХ 
(1814-1872) 
 
ОБЬЕКТИВТІ 
ИДЕАЛИЗМ 
 
Г.В.Ф.ГЕГЕЛЬ 
(1770-1831) 
 
ОБЬЕКТИВТІ 
ИДЕАЛИЗМ 
 
Ф.ШЕЛЛИНГ 
(1775-1854) 
 
СУБЬЕКТИВТІ 
ИДЕАЛИЗМ 
 
И.ФИХТЕ 
(1762-1814) 
 
 

105 
63 - кесте 
ХIX-XX ғ.ғ. БАТЫС ФИЛОСОФИЯСЫНДАҒЫ
КОНТРРАЦИОНАЛИСТІК ТЕНДЕНЦИЯ
_______________________________________________________________________ 
 
ФИЛОСОФИЯЛЫҚ ІЛІМДЕРДЕ «АҚЫЛ-ОЙ» ОРНЫНДА 
МЫНАЛАР АЛДЫҢҒЫ ҚАТАРДА ТҰРАДЫ 
«Өмірге деген сенім» 
А.Шопенгауэр 
«Өмір», «Өлім»,
«Үрей», «Күнә» 
С.Кьеркегор 
«Билікке деген ұмтылыс» 
Ф.Ницше
 
«Рухани интуиция», 
«Жасырын рухани 
күштер» 
 Е.Блаватская, Безант,
Штейнер, Ла Дью 
«Өмірлік ұмтылыс», 
«Интуиция» 
А.Бергсон 
«Түйсіну» 
Э.Мах, 
Р.Авенариус 
«Санасыздық», 
«Инстинкттер» 
З.Фрейд, 
А.Адлер, К.Юнг
 

106 
64 - кесте 
 
БЕЙКЛАССИКАЛЫҚ ФИЛОСОФИЯ
(XIXғ. - ортасынан бастап) 
_____________________________________________
 
 
БЕЙКЛАССИКАЛЫҚ ФИЛОСОФИЯ 
 
Канттың таным 
теориясы, логика 
және т.б. 
мәселелерімен 
айналысты 
 
Герман Коген 
(1842-1918), 
 
Пауль Наторп 
(1854-1924), 
 
Эрнст Кассирер 
(1874-1945), 
 
Ганс Файхингер 
(1852-1933) 
және т.б. 
Канттың 
әлеуметтік 
философиясы 
мәселелерімен 
айналысты 
 
 
 
Вильгельм 
Виндельбанд 
 (1848-1915),
 
Генрих 
Риккерт 
(1863-1936)
 
және т.б. 
 
 
Ортағасырлы
қ 
Гегельдің көтерген 
мәселелерімен 
айналысты 
 
Рихард Кронер 
(1884-1974), 
Г.Лассон 
(1862-1932), 
Бенедетто Кроче 
(1866-1952), 
Джованни 
Джентиле 
(1875-1944), 
«абсолюттік 
идеалист» Фрэнсис 
Брэдли (1846-1924), 
Дж.Ройс, Ж.Валь, 
А.Кожев, 
Ж.Ипполит, т.б. 
 
 
 
 
 
 
 
 француздар- 
 
МАРБУРГ 
МЕКТЕБІ 
БАДЕН
 
(ФРАЙБУРГ) 
МЕКТЕБІ 
 
НЕО-
ГЕГЕЛЬШІЛДЕР 
 
МАРБУРГ 
МЕКТЕБІ 
 
БАДЕН 
 
(
ФРАЙБУРГ
) 
 
 
МЕКТЕБІ 
 
НЕО-
ГЕГЕЛЬШІЛ 
-ДЕР 
 

107 
65 - кесте 
 
ЖАҢА ДӘУІРДЕГІ БАТЫС ФИЛОСОФИЯСЫНЫҢ 
БАСТЫ ИДЕЯЛАРЫ 
(ХVІІ – ХIX ғ.ғ) 
 
 
ОНТОЛОГИЯ 
 
М
еханицизм
. 
Идеализм мен материализм 
арасындағы күрес
. Д
иалектика
. 
 
ТЕОЛОГИЯ 
Деизм. Атеизм. 
 
 
 
АНТРОПОЛОГИЯ 
М
еханицизм
. Д
уализм
: 
дене - жан
. М
атериализм
: 
Өлімнен кейінгі жан, өмірдің мәңгілігін жоққа 
шығару
. 
Адамның биологиялық табиғаты
. 
Адамның биологиялық немесе әлеуметтік мәні
. 
 
 
ГНОСЕОЛОГИЯ 
 
Рационализм және эмпиризм
 (
сенсуализм
). 
Метафизикадағы сын
. 
Иррационализм
: 
ғылыми 
ойдың сыны
. 
Позитивизм
. 
 
ЛОГИКА 
Диалектика және оның заңдары. 
ЭТИКА 
Гуманизм. Бостандық. Адам құқы. Тұлға. 
 
 
ӘЛЕУМЕТТІК 
ФИЛОСОФИЯ 
«
Қоғамдық келісім
» 
теориясы
. 
Билікті бөлісудің 
теориясы
. 
Құқықтық мемлекет
. 
Дәстүрлі 
мәдениеттің сыны
. 
 
ТАРИХ 
ФИЛОСОФИЯСЫ 
Идеализм
: 
тарих абсолюттік идеяның дамуы 
ретінде
. Материализм: 
тарих материалдық 
қатынастардың дамуы ретінде 
(
өндіріс және 
бөлісу тәсілі
). 
 

108 
Қосымша сұрақтар: 
 

Жаңа Дәуір философиясының ерекшеліктері қандай? Оның 
жаңалығы неде? 

Г.В.Лейбництің монадалар туралы ілімінің мәні неде?

Ф.Бэкон: «Жаңа Органон». 

Ф.Бэкон ашқан жаңалықтың мәнін сипатта. 

Р.Декарт ғылыми әдіс туралы не айтты? Оның дуализмі? 

Б.Спинозаның субстанция туралы ілімінің мәні неде? 

Юм адам табиғаты туралы не айтты? 

Дж.Локктың сапа туралы іліміне жалпы сипаттама бер. 

Т.Гоббстың «Қоғамдық келісім» концепциясы. 

П.Гольбах пен Ж.Ламетридің натурфилософиясы.

К.А.Гельвецийдің әлеуметтік-философиялық және этикалық 
көзқарастары. 

Ағартудың негізгі идеялары. 

Ж.Ж.Руссоның «Қоғамдық келісім» теориясы. 

Неміс классикалық философиясының басты проблемалары мен 
міндеттері. 

И.Кант философиясының әлеуметтік мәні неде? 

И.Канттың «өзіндік зат» ұғымын қалай түсінесіз? 

И.Канттың антиномиялары. 

И.Фихте философиясындағы субъект белсенділігі мәселесі. 

Ф.Шеллингтің натурфилософиясындағы адам, табиғат және

«әлемдік жан». 

Г.Гегель философиясының мәні неде? 

Г.Гегель философиясындағы жүйе мен әдіс (метод)
арасындағы қайшылықтың ерекшелігі неде?. 

Г.Гегельдің «Рух фемонологиясы». 

Г.Гегельдің «Дін философиясы». 

Г.Гегельдің «Құқық философиясы». 

Л.Фейербах түсінігіндегі адамның мәні. 

Л. Фейербахтың гносеологиясы. 

Л.Фейербах: философия мен діннің өзара байланысы. 

Л.Фейербах философиясының кемшіліктері қандай? 

XIXғ. бас кезіндегі постклассикалық философиясының негізгі 
бағыттары. 

К.Маркс философиясының қалыптасуына Л.Фейербахтың қандай 
идеялары әсер етті? 

К.Маркстің адами мәнді танудағы ерекшелігі қандай? 

Тарихты материалистік тұрғыдан түсінудің қорытындысы не? 

109 

Ф.Энгельстің тарихты материалистік тұрғыдан түсінуді оны 
тұрпайландырудан қорғауының жеткіліксіздігі неде? 

Қоғамдық-экономикалық формация ұғымы. 

Марксизм қоғамның әлеуметтік құрылым туралы. 

Марксизм философиясындағы жаттану мәселесі. 

жүктеу/скачать 6.3 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: