#1 Biology 01 Сабақтың төменгі жағынан дамитын тамыр. Қосалқы
Сүтқоректілерді зерттейтін зоология ғылымының саласы Маммалогия
жүктеу/скачать 417 Kb.
|
1410 Сүтқоректілерді зерттейтін зоология ғылымының саласы Маммалогия 1411 Терінің қосалқы бөлімдері Түк, тырнақ,мүйіз 1412 Сүтқоректілердің мойын омыртқасы 7 1413 Сүтқоректілерде кеуде мен құрсақ қуыстарын бөліп тұратын Көкет (диафрагма) 1414 Сүтқоректілердің кеуде қуысында орналасатын мүше Өкпе 1415 Иіс сезуі өте нашар дамыған Китте 1416 Жұмыртқа салатын сүтқоректілер Түрпі 1417 Аю тұқымдасына жатады Ақ аю 1418 Еліктің аталығы Күлміз 1419 Күйіс қайтармайтындар Бегемот 1420 Қолға үйретілген жылқының арғы тегі жабайы жылқылар - Тарпан, түзат 1421 Айыр өркешті түйенің жабайы түрі Қаптағай 1422 Сыңар өркешті түйені ғылыми тілде атауы Дромадер 1423 Қойдың жабайы арғы тегі Муфлон, арқар 1424 Үй қоянның арғы тегі - Жабайы інқоян 1425 Шошканың арғы тегі – Доңыз 1426 Сусар тұқымдасына жатады Борсық 1427 Ескекаяқтыларға отрядына жатады Түлен 1428 Кемірушілер отрядына жатады Құндыз 1429 Белгілердің тұқым қуалау заңдылықтарын және олардың өзгергіштіктерін зерттейтін ғылым Генетика 1430 Генетиканың негізін салушы Г.Мендель 1431 Хромосомалық теорияны жарыққа шығарды Т.Морган 1432 Генотип және фенотип ұғымдарын қалыптастырды В.Иогансен 1433 Шешесі гомозиготалы ІІ топ, әкесі ІV топ. Ұрпақтарының қан топтары болады ІІ,ІІІ, ІV 1434 Г.Мендельдің бірінші заңы Біркелкілік 1435 Г.Мендельдің екінші заңы Белгінің ажырауы 1436 Г.Мендельдің үшінші заңы Тәуелсіз тұқым қуалау 1437 Бір-бірінен көп белгілерінде айырмашылығы бар дараларды будандастыру Полигибридті 1438 Адамның жеке дамуы барысында тұқым қуалайтын өзгерістердің бар-жоғын анықтайтын әдіс Онтогенетикалық 1439 Тіршілікке тән бастапқы ең қарапайым деңгей Молекулалық-генетикалық 1440 Жер тарихының алғашқы кезеңінде тек химиялық эволюция жүріп отырғандығы туралы болжам жасаған А.И. Опарин 1441 Тіршіліктің алғаш рет қарапайым эволюциялық өзгерістер байқалатын деңгейі Популяциялық-түрлік 1442 Тіршіліктің ғаламдық деңгейі Биосфералық 1443 Сыртында жұқа су қабықшасы бар жоғары молекулалы жиынтық Коацерваттар 1444 «Тіршілік» деген ұғымға алғаш рет анықтама берген ғалым Ф. Энгельс 1445 Тіршіліктің жасушалар мен жасушааралық заттардан тұратын деңгейі Жасушалық 1446 Белгілердің тұқым қуалау заңдылықтарын және олардың өзгергіштіктерін зерттейтін ғылым Генетика 1447 Генетиканың негізін салушы Г.Мендель 1448 Хромосомалық теорияны жарыққа шығарды Т.Морган 1449 Генотип және фенотип ұғымдарын қалыптастырды В.Иогансен 1450 Шешесі гомозиготалы ІІ топ, әкесі ІV топ. Ұрпақтарының қан топтары болады ІІ,ІІІ, ІV 1451 Г.Мендельдің бірінші заңы Біркелкілік 1452 Г.Мендельдің екінші заңы Белгінің ажырауы 1453 Г.Мендельдің үшінші заңы Тәуелсіз тұқым қуалау 1454 Бір-бірінен көп белгілерінде айырмашылығы бар дараларды будандастыру Полигибридті 1455 Адамның жеке дамуы барысында тұқым қуалайтын өзгерістердің бар-жоғын анықтайтын әдіс Онтогенетикалық 1456 Тіршілікке тән бастапқы ең қарапайым деңгей Молекулалық-генетикалық 1457 Жер тарихының алғашқы кезеңінде тек химиялық эволюция жүріп отырғандығы туралы болжам жасаған А.И. Опарин 1458 Тіршіліктің алғаш рет қарапайым эволюциялық өзгерістер байқалатын деңгейі Популяциялық-түрлік 1459 Тіршіліктің ғаламдық деңгейі Биосфералық 1460 Сыртында жұқа су қабықшасы бар жоғары молекулалы жиынтық Коацерваттар 1461 «Тіршілік» деген ұғымға алғаш рет анықтама берген ғалым Ф. Энгельс 1462 Тіршіліктің жасушалар мен жасушааралық заттардан тұратын деңгейі Жасушалық 1463 Алғашқы тұтас эволюциялық теория жасаған ең көрнекті трансформист Ж.Б.Ламарк 1464 Қосарлы атаутізімді ғылымға енгізген ғалым К.Линней 1465 Эволюциялық ілімнің негізін салған ғалым Ч.Дарвин 1466 «Зоология философиясы»атты еңбек жазған ғалым Ж.Б.Ламарк 1467 «Табиғи жүйе» және «ботаника философиясы еңбектерінің авторы К.Линней 1468 Бәрі кеңістікте тіршілік етіп ,бір-бірімен еркін шағылысып ұрпақ беретін,генетикалық жүйе құрап ,бір түрге жататын даралар жиынтығы Популяция 1469 Қолдан сұрыптау кезінде Жаңа іріктемелер шығарылады 1470 Табиғи сұрыпталу кезінде Жаңа түрлер пайда болады 1471 Бір түр мен екінші түрдің арасындағы күрес Түраралық 1472 Микроэволюцияның нәтижесі Түр түзілу 1473 Ашық жерде тіршілік ететін организмдердің жауынан қорғануы үшін қажетті бейімделушілік Бүркеніш рең 1474 Жауыннан қорғану үшін айбар шегіп құтылу тәсілі Қауіп төндіруші рең 1475 Әр түрдің нақты алып жатқан орнын анықтайтын критерий Экологиялық 1476 Бір түрдің зат алмасу,көбею,тітіркену ұқсастығын сипаттайтын критерий Физиологиялық 1477 Бір түр мен екінші түр дараларының бір-бірімен шағылыспайтынын көрсететін критерий Генетикалық 1478 Тірі организмдердің қазба қалдықтарын зерттейтін ғылым Палеонтология 1479 Ірі жүйелік топтардың (тип, класс, отряд) қалыптасу процесі Макроэволюция 1480 Биогенетикалық заңның авторы Ф.Мюллер мен Э.Геккель 1481 Тұяқты жануарлардың тарихын зерттеген ғалым В.О.Ковалевский 1482 Организімдердің жалпы құрылым деңгейін күрделендіріп, жоғары сатыға көтеру Ароморфоз 1483 Организмдердің жеке бейімделушілігің арттырады, бірақ организмнің құрылым деңгейінде ешқандай өзгеріс болмай сол қалпында сақталады Идиоадаптация 1484 Даралардың құрылым деңгейін төмендетіп, биологиялық регреске әкеледі Дегенерация 1485 Дегенерацияның нәтижесі Құрттардың сезім мүшелері жойылуы 1486 Аналогтық мүшелер Көбелек пен құстың қанаттары 1487 Гомологиялық мүшелер Жарғанаттың қанаты мен тышқанның алдынғы аяғы 1488 Ежелгі заманның атауыB Архей 1489 Теңіз ішекқуыстылары, буылтық құрттар, ұлулардың басым көпшілігі дамыған заман Протерозой 1490 Силур, девон кезеңдері жататын заман Палеозой 1491 Нағыз тірі қазба деп аталатын жануар Гаттерия 1492 Алғашқы құс – археоптерикстің шыққан кезеңі Юра 1493 Адамдардың пайда болу кезеңі Антропоген 1494 Осы күнгі биосфераның түзілу кезеңі Антропоген 1495 Адамның шығу тегін, тарихи даму кезеңдерін зерттейтін ғылым саласы Антропология 1496 Ежелгі адамдардың ғылыми атауы Архантроп 1497 Қаңқа қалдығы Ява аралынан табылған ежелгі адамдар тобы Питекантроп 1498 Қаңқа қалдығы 1937 жылы Пекин маңындағы үңгірлерде табылған Синантроп 1499 Рудимент – Соқырішек 1500 Атавизм - Түкті адам 1501 25-14 млн жыл бұрын тіршілік еткен, ең алғашқы адамдардың арғы тегіM Дриопитектер 1502 Негроидтік нәсілдердің белгілері Мұрыны жалпақ, еріндері қалың 1503 Еуропеоидтік нәсілдердің белгілері Бет пішіні сопақша, қыр мұрынды 1504 Монголоидтік нәсілдердің белгілері Жалпақ бетті, көздері қысықтау 1505 Тірі организмдер биологиясын, оның тіршілік ортасындағы өзгерістерін, адамның іс-әрекетімен байланыстырып зерттейтін экология саласы Биоэкология 1506 Барлық табиғаттағы өзгерістерді, оның даму заңдылықтарын биосфера деңгейінде ең жоғары жүйе ретінде қарастырылады Биосфера 1507 Жеке организмдердің тіршілігін табиғи ортамен байланыстырып зерттейтін Аутэкология 1508 Популяция, бірлестіктер мен экожүйелер арасындағы қарым-қатынастар жиынтығын зерттейтін Синэкология 1509 Адамның табиғатқа көзқарасының, білімінің және дағдысының жиынтығы Экологиялық саналылық 1510 Экологиялық білімді игере отырып, табиғат қорларын тиімді пайдалануға жол ашу Экологиядық сауаттылық 1511 Табиғатта адамның өзін-өзі ұстай білуі, мінез-құлық дағдыларын қатаң сақтауы Экологиялық этика 1512 Ылғал тапшы аймақтарда өсетін өсімдіктер Ксерофиттер 1513 Ылғалы мол жерде өсетін өсімдік Гигрофиттер 1514 Төменгі бөлігі суда болатын, грунтқа бекініп өсетін су өсімдіктер Гидрофиттер 1515 Бейорганикалық заттардан органикалық зат құраушылар Продуценттер 1516 Органикалық заттарды бейорганикалық заттарға айналдыратын гетеротрофті организм Саңырауқұлақ 1517 Бірінші реттік консументтер Қоян 1518 Екінші реттік консумент Қасқыр 1519 Автотрофты организм Балдыр 1520 Жер ғаламшарының белсенді тіршілгі бар аймағын қамтитын қабық БиосфераМұхиттарда су түбіне бір затқа бекініп немесе жорғалап жүріп тіршілік ететін организмдер Бентос 1521 Биосфера туралы ілімнің негізін салған ғалым В.И. Вернадский 1522 Топырақтану ғылымының негізін салған В.В. Докучаев 1523 Биосфераның жаңа сапалық деңгейі Ноосфера 1524 1665 жылы алғаш рет өсімдік қабығының жұқа кесіндісін микроскоппен көрген Роберт Гук 1525 Тірі ағзаның ортақ белгісі Денесі жасушадан тұрады 1526 Жасушаға белгілі пішін және мықтылық қасиет береді Қабықша 1527 Жұмыртқаның ақуызына ұқсас мөлдір, желім тәрізді созылмалы қоймалжың тірі зат Цитоплазма 1528 Жасушаның көбеюіне қатысады Ядро 1529 Тек өсімдік жасушасына ғана тән денешіктер Пластид 1530 Шығу тегі, құрылысы, атқаратын қызметі ұқсас жасушалар тобы Ұлпа 1531 Өсімдік мүшелерінің сыртын қаптап, кеуіп кетуден сақтайтын ұлпа Жабын 1532 Жасушалары жас, ұдайы бөлінетін ұлпа Түзуші 1533 Микроскоптың жарықты қабылдайтын бөлігі Айна 1534 Микроскоптың 2 линзасы бар бөлігінің атауы Окуляр 1535 Жасуша қабықшасының жұқарған жері Саңылау 1536 Өсімдіктерде керексіз заттарды шығаратын ұлпа Бөліп шығарушы 1537 Жасушасына су жинаушы ұлпа Негізгі 1538 Жапырақта түзілген органикалық заттарды жер асты мүшесіне жеткізетін ұлпа Өткізгіш 1539 Сабақтың ең ұшында болатын ұлпа Түзуші 1540 Жасуша ішіндегі сұйықтықтың қысымын реттейтін бөлігі Вакуоль 1541 Микроскоптың бірнеше линзасы бар бөлігінің атауыОбъектив 1542 Тамырдың топырақтан сорып алған минералды тұздарының ерітіндісін жер үсті мүшелеріне жеткізеді Өткізгіш 1543 Жасушалары қатты, қиыршықты Тірек 1544 Өсімдіктің жер асты мүшесі Тамыр 1545 Тұқымның ұрық тамыршасынан дамидыНегізгі тамыр 1546 Топырақтан қоректік заттарды соруға қатысады Жанама тамыр 1547 Шашақ тамыр жүйесі Бидай 1548 Кіндік тамыр жүйесі Бақбақ 1549 Органикалық тыңайтқыш Қи 1550 Минералды тыңайтқыш Азот 1551 Жапырағы мен бүршігі бар бұтақтанбаған жас сабақ Өркен 1552 Жапырақ қолтығында орналасқан бүршік Жанама 1553 Тыныштық күйге ауысқан бүршік Бұйыққан 1554 Фотосинтездегі хлорофилдің рөлін алғаш сипаттаған ғалым К.А. Тимирязев 1555 Өсімдіктердегі қанттың түзілуі тек ... болады Хлоропластарда 1556 Тікенге айналған жапырақ Кактус 1557 Бунақденелілерді аулау құрамына айналған жапырақ Шықшылдық 1558 Тікенекті жапырақтың өсімдік тіршілігіндегі маңызы Суды аз буландыру 1559 Мұртшаға айналған жапырақ Үрмебұршақ 1560 Қыстық өркендері дайындайды Күзде 1561 Жапырақ сағағына ұқсаған гүлдің жіңішкерген жері Гүл сағағы 1562 Гүлдің барлық бөлімдері бекінетін гүл сағағының жоғарғы жағындағы кеңейген жері Гүл табаны 1563 Жіпше мен тозаңқаптан тұрады Аталық 1564 Гүлдің дәл ортасына орналасады Аналық 1565 Бір үйлі өсімдік Жүгері 1566 Екі үйлі өсімдік Қарасора 1567 Белгілі ретпен орналасқан ұсақ гүлдер тобыГүлшоғыр 1568 Күрделі масақ гүлшоғыры бар өсімдік Бидай 1569 Жай шатырлы өсімдік Пияз 1570 Сырға гүлшоғыры Қайың 1571 Күнбағыстың гүлшоғыры Себет 1572 Аталық тозаңының аналықтың аузына түсуі Тозаңдану 1573 Гүлдің көбеюге қатысатын бөлім Аналық пен аталық 1574 Аталық және аналық жыныс жасушаларының қосылуы Көбею 1575 Бунақденелілер арқылы айқас тозаңданатын өсімдік Шие 1576 Жел арқылы айқас тозаңданатын өсімдік Қарабидай 1577 Бір ұялы, тұқым саны біреу немесе бірнешеу болатын құрғақ жеміс Бұршаққап 1578 Қанатты жеміс Қайың 1579 Қос ұялы, ішінде ұзынша тартылған жұқа жарғақты пердесі бар Бұршаққын 1580 Жинақталған жеміс Құлпынай 1581 Тұқымды зақымданудан сақтайды Тұқым қабығы 1582 Қос жарнақты өсімдік Үрмебұршақ 1583 Дара жарнақты өсімдік Бидай 1584 Қоректік заттар қоры жиналады Эндоспермде 1585 Майда, жеңіл, құрғақ тұқымдар таралады Жел арқылы 1586 1-5ºС температурада өнеді Бидай 1587 Терек тұқымы таралады Жел арқылы 1588 1870-1880 жылы ұсақ ағзалар бар екенін тәжірибе жүзінде дәлелдеді Луи Пастер 1589 Көзге көрінбейтін, ұсақ тірі ағзалардың құрылысы мен қасиеттерін зерттейтін ғылым Микробиология 1590 Теңіздерде, жартастарда, былқылдақденелілердің бақалшықтарында, ағаш діңдерінде өседі Хамесифондар 1591 Бактериялар көбейеді Бөліну арқылы 1592 Тамақ өнеркәсібінде пайдаланатын Сүтқышқыл бактериясы 1593 1882 ж. адамның өкпесінде туберкулез ауруын тудыратын бактерияларды анықтады Р.Кох 1594 Микробиологияның дамуына жол ашқан Л.Пастер 1595 Топырақтағы қарашірікті минералды заттарға айналдырады Шіріту бактериясы 1596 Бактерияларға талшық қажет Қозғалуға 1597 Оба бактериясы топырақта сақталады 25 күн 1598 1892 жылы темекі теңбілін зерттеп, вирусты ашты Д.И.Ивановский 1599 «Вирус» терминін 1899 жылы ғылымға енгізді М.В.Бейерник 1600 Жасуша ішінде тіршілік ететін паразит Вирус
Саңырауқұлақтарды зерттейтін ғылым Микология Біржасушалы саңырауқұлақ Ашытқы Зең саңырауқұлақ Мукор Ағаштардың сабағында өсетін паразит саңырауқұлақ Діңқұлақ Улы саңырауқұлақ Шыбынжұт Жеуге жарамды Майқұлақ Өлі ағзалық заттармен қоректенетін саңырауқұлақ Пеницилл Зең саңырауқұлағынан алынады Пенициллин Ғылыми аты « қант саңырауқұлағы» Ашытқы Пішіні малдың тұяғына ұқсас Діңқұлақ Денесінде ұлпалары болмайтын және мүшелерге бөлінбейтін өсімді бөлігі Таллом Төменгі сатыдағы өсімдіктер Балдыр Біржасушалы талшықты балдыр Хламидомонада Жасыл балдыр Спирогира Қағаз өндірісінде пайдаланады Кладофора Жүенің ең кіші бірлігі Түр Балдыр жасушасындағы хлоропластардың атауы Хроматофор Топырақта, ағаш діңдерінде өсетін біржасушалы жасыл балдыр Хлорококк Хроматофоры оралма тәрізді орналасқан көпжасушалы жасыл балдыр Спирогира Жергілікті тұрғындар «теңіз жүзімі» деп атайды Турбинария Саңырауқұлақ пен көк-жасыл балдырдың селбесуінен түзілген Қына Қына көбейеді Өсімді жолмен Қынадағы фотосинтез үдерісіне қатынасатын ағза Балдыр Нағыз ауа тазалығының индикаторы Қына Ағаштың діңіне, тасқа жабысып өсетін қына Қабық тәрізді Қыналарға ең қажетті жағдай Оттекке бай таза ауа Желінің қызметі Ішкі қаңқа Қандауыршаның жүйке түтігінің орналасуы Желінің үстіңгі жағында Қандауыршаның орталық жүйке жүйесінің қызметін атқарады Жүйке түтігі Желілілердің барлық өкілдері үшін ортақ белгі Желінің болуы Қандауыршаның жыныстық жағынан жетілу мерзімі 2-3 жылда Қандауыршаның көбеюі мен дамуын зерттеген ғалым А.О.Ковалевский Жануарлар дүниесінің тарихи дамуындағы ең жоғарғы топ Желілер Қандауыршаның қаны Түссіз Желілілер Дене қуысы бар, үш қабатты, екі жақты симметриялы жоғарғы сатыдағы жануарлар Қандауыршаның дене тұрқысы 5-8 см Қандауыршада қаңқаның қызметін атқарады Желі Қандауыршаның өзіне тән ерекшелік Терісінің сыртында жұқа сірқабықтың болуы Зоология ғылымының балықтарды зерттейтін саласы Ихтиология Шеміршекті балық Акула Балықтың зәр шығару мүшесі Бүйрек Саусаққанатты балық Латимерия Бекіренің жеке түрлерін ажырату белгілері Шытыралардың санына қарап Балықтың даму сатысы Уылдырық – ұрық – дернәсіл – шабақ – ересек балық Балықтардың денесі тұрадды Бас, тұлға, құйрық Балықтардың жүрегі Екі қуысты Балықтардың бүйір сызығы Су ағысының күшін, бағытын, тербелісін, кедергілерді сезеді Акула қанның иісін сезеді 0,5 км Сүйекті балықтарда алғаш рет пайда болады Қуық Саусаққанатты балық Латимерия Тұлғасы жалпақ, екі көзі денесінің арқа жағында орналасқан Камбала Торсылдақтың қызметі Дене салмағын өзгертіп, судың түрлі қабаттарына өтуіне жағдай жасайды Акуланың белсенді тіршілік етуіне байланысты Миы жақсы дамыған Балықтың омыртқа жотасының каналында Жұлын «Патша балығы» деп атайды Бахтах Балықтың жасын ажыратады Қабыршақ сызықтарына қарап Балықтың құйрық жүзбеқанаттары Бағыт береді Албырттектестер отрядына жатады Бахтах Қосмекенділер- Алғаш құрлықта тіршілік етуге бейімделген төртаяқты омыртқалылар Қосмекенділердің жүрегі Үш қуысты Бақаның мойын омыртқасы 1 Ересек қосмекенділердің тыныс алу мүшесі Өкпе мен тері Қосмекенділер пайда болған Ежелгі саусаққанатты балықтардан Қосмекенділердің қанайналым шеңбері 2 Аяқсыз қосмекенділер Сақиналы құртжылан Қосмекенділердің терісі Жұқа, тегіс, безді Қосмекенділердің жақсы дамыған мидың бөлігі Ортаңғы ми Қосмекенділердің құрлыққа шығуы Өкпе пайда болған Бақаның дернәсілі Итшабақ Балқаш көлінің маңында,Шу өзенінің аймағында мекендейді Қызылаяқ бақа Бақаның денесі Бас, тұлға, төрт аяқ Қосмекенділердің жүрегі 2 жүрекше, 1 қарынша Қосмекенділерде ең алғаш пайда болған Сілекей бездері Жорғалаушылар- Нағыз құрлықта тіршілік етуге бейімделген омыртқалылар Жорғалаушыларды зерттейтін зоология ғылымының саласы Герпетология Жорғалаушылардың терісіндегі мүйізді қабыршақтарының атқаратын қызметі Қорғаныш Жорғалаушылардың денесі Бас, мойын, тұлға, аяқ, құйрық Жорғалаушылардың терісі Мүйізді қабыршақты Жорғалаушыларда алғаш рет пайда болады Кеуде қуысы Жыланның тілі .... қызметін атқарады Сипап сезу Жорғалаушылар тыныс алады Өкпемен Жорғалаушылардың жүрегі Үш қуысты Жорғалаушылардың жүрегі тұрады Екі жүрекшеден, бір қарыншадан Крокодилдің жүрегі Екі жүрекшеден, екі қарыншадан Жорғалаушылардың зәр шығару мүшесі Бүйрек Тұмсықбастылар отрядының өкілі Гаттерия Қабыршақтылар отрядының өкілі Жылан Денесінің түсі тез өзгерете алатын қабыршақтылар отрядының өкілі Құбылғы Еліміздегі кесірткенің ең үлкен түрі Келес Зоология ғылымының құстарды зерттейтін саласы Орнитология Құстардың дене температурасы +41,+43º С Ірі қауырсындардың теріге еніп тұрған бөлігі Қаламша Қауырсынның мүйізді өзегі Сояу Африка түйеқұсының саусағы Екеу Қызылшақа балапандар Кептер Ширақ балапандар Үкі Көнеқұстың қазіргі құстардан негізгі айырмашылығы- Жақсүйектерінде тістері болған, құйрық омыртқаларының саны көп 150 млн. жыл бұрын тіршілік еткен құстардың арғы тегі Көнеқұс 225 млн. жыл бұрын тіршілік еткен құстардың арғы тегі Ілкіқұс Ұша алмайтын, бірақ құрлықта өте жылдам жүгіретін құс Түйеқұс Ұша алмайтын, құрлықта теңселіп әрең қозғалатын құс Пингвин Пингвиндердің ең ірі түрі Кербез пингвин Саусақтарының арасында жүзу жарғағы болатын құс Үйрек Сұңқартектестер Сақалтай Қыстап шығатын құс Шымшық Ашық далалы алқаптардағы құстардың ерекшелігі Тұмсықтары қысқа доғал, кейде иіліп келген өткір Қыран құстардың қоразы жүктеу/скачать 417 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|