1. Біздің заманымызға дейінгі жазу- сызулар мен аңыз- жырлар



Pdf көрінісі
бет62/242
Дата06.12.2022
өлшемі1.81 Mb.
#466588
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   242
Көк кітап.Гүлнұр

17 , Қази 15 –те болған). 
М.Мөңкеұлына қатысы жоқ қатар :(«Қырымның қырық батыры »жырының авторы Абыл Тілеуұлы ). 
«Түре айтыс» , «Сүре айтыс » түрін шебер меңгерген зар заман ақыны: 
( Мұрат Мөңкеұлы ). 
Түре айтыс –бір –бір ауыз өлеңмен қысқа да шапшаң жауаптасып отыратын ,көбінесе ақындармен қатар , жалпы көпшілік 
қолданатын қатар .Сүре айтыс- тек суырыпсалма өлеңге әбден төселген,нағыз ақындардың ,ұзақ сөйлеп ,көсіліп жырлайтын 
түрі. 
Мұрын жырау Сеңгірбайұлына ұстаз болған ақын :( Мұрат Мөңкеұлы ). 
Мұрын жырауға 14 батырдың жырын үйреткен. 
Мұрат ақынның үзіндісіндегі көркем сөздер: 
Жылы қылып сөйлейін , 
Жазғы желдің лебіндей :( Эпитете , теңеу.) 
Мұрат Мөңкеұлының отарлаушыларды батыл әшкерелеген өлеңі :(«Үш қиян» , «Сарыарқа», «Әттең , бір қапы дүние –
ай!»)
М.Мөңкеұлының «Үш қиян » толғауында сөз болған жер –су атаулары: (Батыс Қазақстан өлесі , Атырау аңғары , Ойыл , 
Қиыл ,Жем , Сағыз.) 
М.Мөңкеұлының толғау –дастандары :(«Қарасай –Қази », «Қазтуған », «Шәлгез»). 
М.Мөңкеұлының өз заманының әр түрлі адамдарының бейнесін жасаған арану өлеңдері :(«Айжарыққа », «Қарақожа 
болысқа » , «Естемір Тұрабай болысқа ») . 
М.Мөңкеұлының айтыстарының ерекшелігі :(Түре айтыста да , сүре айтста да үздік шығуы,Халық атынан сөйлеуі.) 
Махамбет Өтемісұлы 
Махамбет Өтемісұлы (1803-1846) -ақын ,күйші , сазгер , отаршылдыққа қарсы И.Тайманов бастаған көтерілісті (1836-
1838)ұйымдастырушылардың бірі ,осы көтерілістің алынды жыршысы .Алғаш 1908жылы Қазанда 100жолдан астам 2толғауы 
, 1911жыылы Орынборда өлеңдерінің үзінділері басылды.1939 жылы Қ .Жұмалиев ақын өлеңдерінің жинағын шығарды. 
2003 жылы 200 жылдық мерейтойы ЮНЕСКО көлемінде аталып өтілді . 11 күйі ( «Өкініш », «Қайран , Нарын », «Жұмыр 
қылыш », «Терезе» т.б.)
«Шашақты найза , шалқар күй » (1982) деген атпен жарық көрді . 
Туған жері : Батыс Қазақстан обл ,Жәнібек ауданы Бекетай құмы. 
Қаза болды : Қараой өңірі (Атырау облысы , Махамбет ауданы ) 
Махамбеттің әкесі :( Өтеміс) 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   242




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет