1. Біздің заманымызға дейінгі жазу- сызулар мен аңыз- жырлар
(Еңбек ету, халқына пайдалы жұмыс істеу.)
жүктеу/скачать 1.81 Mb. Pdf көрінісі
|
| (Еңбек ету, халқына пайдалы жұмыс істеу.)
*Шәкәрімнің шығыс әдебиетінің үлгісінде жазған мысалы («Епті тышқан») *Шәкәрімнің поэмасы, шығармасы: (« Қалқаман- Мамыр») Шәкәрімнің поэмасы, шығармасы: «Қалқаман-Мамыр» Шәкәрімнің қай поэмасындағы оқиға «Ақтабан шұбырынды»жылдарында орын алады? («Қалқаман-Мамыр») Шәкәрімнің «Қалқаман-Мамыр» дастанындағы негізгі тартыс(жеті атадан қыз алыспау деген салт) Шәкәрімнің «Қалқаман-Мамыр» дастанындағы Мамырдың әкесі: Мәмбетей руынан шыққан бай Көкенай, Әнет баба қай шығармасының кейіпкері: «Қалқаман-Мамыр» Шәкәрімнің «Қалқаман-Мамыр» дастанында трагедиялық жағдайлар кімнің қолымен жасалған? Көкенайдың Мамырды атып өлтірген: Көкенай (аталас туысы) Шәкәрімнің «Қалқаман-Мамыр» дастанындағы Мамыр (Сұлу, ақылды, еркекшора) Шәкәрімнің «Қалқаман-Мамыр» дастанында Қалқаман мен Мамырдың қосылуына кедергі болған жағдай ( екеуі немерелес туыс болғандықтан) Қалқаманның еліне ренжіп кету себебі: (Елі аямай оққа байлап бергені үшін) Қалқаман өз еліне ренжіген соң кетеді (Ұлы жүз Еділбайдағы нағашыларына) Қалқаманның өмір мен өлім тайталасқан сәтте астына мінген аты (Ардакүрең) «Қалқаман-Мамыр» дастанында аты аталған баба: Әнет баба Шәкәрімнің «Қалқаман-Мамыр» дастанында Ақтабан шұбырынды кезінде Әнет баба қандай күйге ұшырайды? (Бес баласы өліп, өзі көшке ере алмай қалады) Қалқаманды іздемеу себебі; (Жоңғарлар шапқыншылығына ұшырап, өздері тоз-тоз боп кетеді) Шәкәрімнің қай шығармасынан? ...Ел қылып Тобықтыны тұра алмаймын, Ешкіммен ойнап-күліп жүре алмаймын. Өлерде аямайды, қайда аяйды Сендерге енді мойын бұра алмаймын (Қалқаман Мамыр) Қазақта бастан деген бір ырым бар, Мал сойып, жастар ойнап, бір жиылар «Қалқаман-Мамыр» дастанындағы «бастан» деген сөз (Әке-шешесі үйде жоқта, жастар мал сойып, құрбыларын жинап бас қосады) Шәкәрімнің дастандары: «Қалқаман Мамыр» ,»Еңлік-Кебек», « Айсұлу –Нартайлақ» «Еңлік-Кебек» тақырыбына Шәкәрімнен басқа қалам тартқан ақын: Мағауия Абайұлы Ш.Құдайбердіұлының «Еңлік-Кебек» шығармасы әдеби жанрдың қай түріне жатады? ( Лиро-эпикалық дастан) Жігіттер! Бұл өлеңді жазған мәнім Емес қой жастықпенен салған әнім. Қас қайсы, қаза қайсы, таза қайсы? Аларсың көп ғибрат байқағаның...» Қай шығармадан үзінді (Еңлік –Кебек) Ескі күн елім көрген енді ойласам, Көрінер кейде қорлық, кейде мазақ... қай шығармадан үзінді (Еңлік-Кебек) Нысан абыз кездесетінмШәкәрім поэмасы (Еңлік –Кебек) Батыр Кебекке алғаш рет бал ашқан адам (Нысан абыз) Батыр Кебек кімнің інісі (Жуантаяқ Тоқтамастың ) Көзі өткір, қараторы жігіт екен, Орта бойлы, тапалдау кең иықты деген портрет (Кебек) Көрінгенге көз сүзген көрсеқызар Әдепсіз қыз дейсің ғой әлдеқалай деген кейіпкер (Еңлік) Еңлік –Кебек поэмасы аяқталады (Бірге қаза табады) «Ләйлі-Мәжнүн» жазған адам (Шәкәрім) Шәкәрім «Ләйлі-Мәжнүнді» шығыстың қай ақынынан аударған (Физули) Физулидің «Ләйлі-Мәжнүн» дастанын 1907 ж қазақша жырлаған ақын (Шәкәрім) Шәкәрім «Ләйлі-Мәжнүнді» қай жылы аударды? (1907) Шәкәрімнің «Мәнді сөздері» қандай туынды (афористік топтама) «Әділ-Мария» шығармасын атаған (Қайғылы роман) Шәкәрімнің шағын прозалық шығармалар тобы ( «Бәйшешек бақшасы») Шәкәрімнің еңбегі «Үш анық» Шәкәрімнің еңбектері (Үш анық», «Қазақ айнасы», Ғылым туралы) Шәкәрімнің аудармалары (Ләйлі-Мәжнүн», «Боран», «Дубровский») Шәкәрім «Дубровский» романын кімнен аударды(Пушкин) Шәкәрім орыстың қандай жазушыларынан аударды (Пушкин, Толстой) Шәкәрімнің Толстойдан аударған шығармасы («Асархадон патша) Шәкәрім өз өлеңінде орыс ақын-жазушыларынан ұстазым деп көрсеткен (Толстой) «Мұтылғанның өмірі» атты өмірбаяндық жазбаны кім жазған? (Шәкәрім) Шәкәрім өмірінің соңында жазылған шығармасы (Мұтылғанның өмірі») Бесінде оқу білсіндеп, Ата-анам берді сабаққа. Жеті жаста жетім боп, Түскендей болдым абаққа Кімнің шығармасы («Мұтылғанның өмірі» Шәкәрім) Шәкәрімнің лақап аты (Мұтылған) «Ойым –у, өмірім –су» тіркестерінде Шәкәрім қолданған көркем тәсіл (метафора) Шәкәрім қолданған метафоралы балама (Менің биім – өзіңнің ақ жүрегің) Шәкәрім өлеңіндегі Абай қолданған шығыстың ұйқас түрі: Ескіден қалған сөз теріп, Өз ойымнан өң беріп, Үйретуді жөн көріп, Түзетпек едім адамды (Ғаруз ұйқасы) Шәкәрімді жауыздар қалай қорлаған (Сүйегін құдыққа тастаған) Шәкәрімнің сүйегін құдықтан тауып алып, жерлейтін баласының аты (Ахат жүктеу/скачать 1.81 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|