1. Болашақмұғалімніңкәсіби-педагогикалыққұзырлығынқалыптастырубағыттары
«Математиканыоқытутеориясы мен әдістемесі» курсы болашақ математика мұғалімініңәдістемелікқұзырлылығынқалыптастырудыңнегізгіқұралы
жүктеу/скачать 7.77 Mb.
|
| 36. «Математиканыоқытутеориясы мен әдістемесі» курсы болашақ математика мұғалімініңәдістемелікқұзырлылығынқалыптастырудыңнегізгіқұралы.
Математиканы оқыту әдістемесі ( методикасы ) - педагогиканың бір саласы. Ол математика ғылымының белгілі бір даму дәрежесіне лайық қоғамның алға қойған оқыту мақсаттарына сай математиканы оқытудың заңдылықтарын зерттейді. Методика (әдістеме) терминінің төркіні «метод» «әдіс» - «жол» деген грек сөзінен шыққан. Математика әдістемесінбасқаша «математика педагогикасы», «математика дидактикасы» деп те атайды. Олардыңмағынасыбір-бірінеөтежақын, сондықтан да олардыбізбірмағынадақолданамыз. Математиканыоқытуәдістемесіеңалдымен математика ғылымыментікелейбайланыстыдамиды. Сондықтан да математика әдістемесініңмазмұны мен даму барысындұрысбағдарлаптүсінуүшін математика ғылымының даму тарихынанмағлұматтарбілуқажет. Математика ақиқатдүниеніңкеңістіктікформалар мен мөлшерлікқатынастарынзерттейді. Математиканың даму тарихынтөрткезеңгебөледі. 1. Математиканыңтууы. Бұлкезеңтарихқадейінгіөтеертедәірденбасталып, біздіңзманымызғадейінгі VI-V ғасырларғадейінсозылды. Бұларалықтаматематикалықбілімдағдылармолайып, қорланады, математиканыңалғашқы да негізгіұғымдары (сан, фигура т.б.) қалыптасады. 2. Тұрақтышамаларнемесеэлементар математика кезеңі. Біздіңзаманымызғадейінгі VI-V ғасырларданбасталыпбіздіңзаманымыздың XVII ғасырынадейінсозылғанбұларалықтанегізінентұрақтышамалардыңқасиеттерізертеліп, ашылады. Арифметика, геометрия, алгебра, тригонометрия ғылымдарыдербессалаларболыпбөлініпшығады. 3. Айнымалышамаларнемесежоғары математика кезеңі. XVII ғасырданбастап XIX ғасырдың орта тұсынадейінсозылғанбұлдәірдежоғарыматематикалықбілімнегізінқалайтын математика салаларыболды. Олар Декарт (1596-1650) еңбектеріндежасалынғананалитикалық геометрия, Ньютон (1642-1727) және Лейбниц (1646-1716) негізінқұрғандифференциалдықжәнеинтегралдықесептеулер, ықтимаодықтартеориясыт.б. 4. Қазіргі математика кезеңі. Бұлдәуір XIX ғасырдыңортасынанбасталады. Мұнда математика пәні мен қолданылуоблыстарымейліншекеңейіп, көптегенматематикалықжаңатеорияларпайдаболады. Математиканыңдамуынаәсерететіннегізгіекісебеп бар.: өмірлік практика мұқтаждығыжәне математика дамуыныңішкіөзталабы. Математика өзтарапынанбасқағалымдардың даму барысына да пәрмендіәсеретіпотырады. Математика мен математиканыоқытутарихитұрғыдақарбаласжүреді, өйткеніадамзатқоғамыныңтіршілікетуініңнегізгішарттарыныңбірі – ұрпақтанұрпаққағылым ,білімауысуы, яғниоқу, оқытудәстүрініңқалыптасуыболыптабылады. Бұлтүптепкелгенде педагогика, әдістемемәселелерінесаяды. Мысалы, біздіңқолымыздағыеңескіматематикалықжазбаескерткіштербұдан 4-5 мыңжылбұрынЕгипеттежазылғанпапитустарекенімәлім. Осы құжаттарменмұқияттанысакелеолардағыарифметикалық, геометриялықесептерменқосаолардышешудіңәдістемелікқолайлыережелерін де кездестіреміз, оқушылырдыңынтасынарттырудыкөздегенқызықесептер де бар. Математикалықбілім мен дағдылармолайып, мазмұнытереңдеп, ауқымыкеңейгенсайын, оны үйретудің, үйренудіңмәселелері де өзгеріп, күрделенебереді, осылайәдістемелікжаңатәсілдерпайдаболады. Математика әдістемесініңалдынақойылатынеікүрделімәселе – іріктеу, сұрыптаумәселесі, яғнимұқият мол қорланғанматематикалықмұраішіненқазіргізаманталабына сай, оқушылардың ой - өрісіне, күш – қабілетінелайықкелетіндерінтаңдайбілупроблемасы. Осығанбайланысты математика оқупәнініңмазмұныүнеміөзгеріпотырады. Бұлөзгерістермынадайнегізгісебептердіңсалдарынантуындайды: а) оқытумақсаттарыныңкеңеюіжәнеқоғамдамуы мен оныңтехникалық – экономикалықмұқтаждығынабайланыстымектепкеқойылатынжаңаталаптар; ә) ғылымның (математиканың) үздіксіздамуы, ондажаңапәндер, салаларпайдаболуы; б) қоғамның даму барысындаоқушылардыңжалпыдамуыныңкүшейетүсуі, сәбилер мен жасөспірімдердіңтанымқабілетініңжаңмүмкіндіктері мен қырларыныңашылуы; в) педагогика ғылымдарының, математика әдістемесінің дамуы, көпшілік мектептердегі алдыңғы қатарлы оқыту тәжірибелерін пайдалану. Мысалы, бұдан 25-30 жыл бұрын мектеп математикасы құрамында «арифметика», «тригонометрия» деп аталатын пәндер болатын, қазір бұлар дербес емес, олардың мазмұны басқа пәндерге енгізілген (бастауыш сыныптағы математика, жоғарғы сыныптардағы алгебра, геометрия, алгебра және анализ бастамалары). Бұлардың орнына көптеген ғылыми жаңа тараулар енгізілді (туынды, векторлар, координаттар, геометриялық түрлендірулер т.б.). Математиканы оқыту әдістемесі өзара тығыз байланысты үш сауалға жауап беруге тиіс 1) Математиканы не үшіноқытукерек? 2) Неніоқытукерекжәнеандайтәртіппен, ретпеноқытукерек? 3) Математиканықалайоқытукерек? Осығансәйкес математика әдістемесіүшнегізгікешенді проблема туындайды. Олар: 1) мектеп (немесебасқаоқуорны) математика курсыныңмазмұныжайлы проблема; 2) осы курстыңқұрылымытуралы проблема; 3) оқытуәдістеріжайлымәселе. Осы проблемелардыңмән – мағынасынақысқашатоқталыпөтейік. Математиканыоқытудыңкөпғасырлықтарихынақарапотырсақ, оныңмазмұныөтеертезамандағыжайсанау мен қарапайымфигурлардыоқытудкн XX ғасырдың бас кезіндеқалыптасқанматематикалықпәндержүйесінедейінқалайөзгергенініңкуәсіболамыз (көрнекі геометрия элементтеріараласкелетінарифметиканыңбастауыш курсы, арифметика, алгебра, планиметрия, стереометрия, жәнетригонометрияныңжүйелікурстары). XX ғасырдыңбасында орта мектептердематематиканыоқытудыкемелдендіру, жаңартудыкөздеген реформа жүргізуүшінпрогрессивтіхалықаралыққозғалыспайдаболды. Бұлқозғалыс XX ғасырдыңекіншіжартысындаонансайынкүшейетүсті. Қазіргікездееліміздегіжалпыбілім беру мектептеріндежүргізіліпжатқан математика курсыныңреформасыосыныңайғағыболыптабылады. Олтолассызіскеасырылыпотыратынүдіс: бір реформа аяқталысыменкелесісінеғылымипрактикалықдайындықбасталады. Осығанбайланыстыәдістемеалдынажалпымектепүшінматематикалықақпаратжүйесініріктеупринциптеріннегіздеужәнедидактикалықөңдеу, талдауміндетіқойылады. Математика пәніндеқандайақпараттар беру керек, неніоқытуқажетдегенмәселенішешуменқарбалас, олардықандайретпен, тәртіппеноқыту, яғниоқукурсынбарыншатиімдітүрде, жеткізупроблемасышешуін табу керек. Бұлүшінотандықжәнешетелдік психолог, педагог жәнеәдіскерлердіңжаңазерттеулерініңнәтижелеріесепкеалынады. Мысалы, психология ғылымыныңқолжеткентабыстарыбастауышмектепжасындағыбалалардыңқазіргіматематиканыңкейбіридеяларынигеругебейімкелетінінашыпотыр. Бұлжағдайдабастауышмектепматематикасыныңқұрылымы мен мазмұнынкемелдендіруде, өзгертугеескеалынуда. Математика пәніноқытудажәне оны жақсартудамынадайфакторлардыескеалуқажет: 1) пәнніңішкілогикасы мен оны өзгерту, түрлендірумүмкіндіктерінпайдалану; 2) курстыңмазмұнынқұрайтынмәселелерарасындағыбарлықішкібайланыстыескеру; 3) бұлмәселелердіңмектептегіматематикалықбілімберудегімәнінанықтау; 4) материалдыдидактикалықөңдеу, талдау, оныңұғымдылығын, қоғамдылығынарттырумүмкіндігінашу. Математика әдістемесіндеоқытудыңжаңа да тиімдіәдістерініздестірупроблемасыныңмаңызыүлкен, өйткені математика курсыныңжаңамазмұны мен түзілісжүйесімұғалім мен шәкірттіңжаңәдістердіпайдалануынталапетеді. Оныңүстінеоқытудыңежелгідәстүрліәдістеріәрқашандаойдағыдайнәтижегежеткізебермейді. Мұғалімнің қызметінде оқушының жетістіктерін тиімді бағалауды жоспарлауда бағалаудың мақсатын білу қаншалықты маңызды болса, оның жеке түрлерін білу соншалықты маңызды. Осы параметрлер бойынша бағалау мынандай үш түрге бөлінеді: диагностикалық, формативтік (қалыптастырушы), суммативтік (жинақтаушы). жүктеу/скачать 7.77 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|