10. Спирт пен кальций гипохлоритінен хлороформды алу. Наркозға арналған медициналық хлороформ өндірісі және тазалау әдістері
Хлороформ-chcl3 формуласы бар химиялық қосылыс. Қалыпты жағдайда бұл эфир иісі мен тәтті дәмі бар түссіз ұшпа сұйықтық. Іс жүзінде суда ерімейді, көптеген органикалық еріткіштермен араласады. Жанғыш емес, бірақ ол жанғыш заттармен араласқан кезде жанып кетеді.
Хлороформ синтезі: Хлороформды 1831 ж. Либих және Субайран бір мезгілде ашты. Субайран этил спиртін (С2Н5ОН)кальций гипохлоритінің (Ca(clo)₂) қатысында айдау арқылы алса, Либих этил спирті мен ацетонды хлорлы ізбеспен әрекеттестіріп, хлоральға күйдіргіш натрмен әсер ету арқылы алған.
Спирт пен кальций гипохлоритінен алу. Бұл үрдіс үш фазада жүреді:
1) Спирттің альдегидке дейін тотығуы:
2C2H5OH+Ca(ocl)2=2CH3CОН+cacl2+2H2O
2) Альдегидтің хлорлануы:
2CH3CОН+3Са(осl)2 =2ccl3cон+ 3Ca(ОН)2
3) Үшхлорацетальдегидтің (хлораль) сілтімен әрекеттесіп, хлороформның және құмырсқа қышқылы тұзының түзілуі:
2CCL3CОН +CA(OH)2=2CHCL3+ (HCOO)2CA
Үш түрлі фазада жүрген реакцияны бір реакциямен көрсету
CH3COH + 3CL2 CCL3COH + 3HCL
Наркозға арналған медициналық хлороформ:
ХІХ ғасырдың аяғы мен ХХ ғасырдың басында хлороформ хирургиялық операциялар кезінде анестетик ретінде қолданылды. Алайда, бұл рөлде ол кейіннен қауіпсіз заттармен алмастырылды. Қазіргі уақытта хлороформ R-22 фреон салқындатқышын өндіруде қолданылады. Ацетальдегидті 5°-қа дейін қыздырылған сынап оксиді мен 15% күкірт қышқылын пайдаланып, ацетиленнен аламыз. Соңғысынан қыздырып, ағартқышпен қатты араластырғанда 80% шығыммен хлороформ алынады.
Өндірісте хлороформ метанды немесе хлорметанды хлорлау арқылы өндіріледі.
Реакция қоспасы 400-500 °C температураға дейін қызады.
CH4+CL2= CH3CL + HCL
CH3CL+CL2= CH2CL2 +HCL
CH2CL2+ CL2= CHCL3 + HCL
CHCL2+CL2= CC4+HCL
Достарыңызбен бөлісу: |
