1 Дипломалды практиканың мазмұны
Мен, Сауырбек Мақсат 18.03.2024ж – 10.05.2024ж. аралығында Университитет ректорының «Дипломалды практикаға жіберу туралы» бұйрығына сәйкес, А. Байтурсынов атындағы №50-ші мектеп гимназиясында дипломалды практикадан өттім. Менің практика бойынша жетекшім физика кафедрасының доценті п.ғ.к. Ортаева К.А.,
Практиканың алғашыкы күні практиканың мақсатымен, міндеттерімен, жоспарымен, құжаттарымен таныстым. Практиканы өту барысы бойынша тапсырмаларды алдым және жетекшілерден нұсқаулық алдым. Практиканы ұйымдастыру туралы конференциясына қатыстым.
Практиканың алғашқы күні жетекшіммен отырып практика бағдарламасымен танысып жетекшімнен тапсырма алдым.
Менің дипломдық жұмысымның тақырыбы: Орта мектепте физика курсын оқытуда оқушыларға экологиялық тәрбие берудің әдістемелік ерекшелігі
Осы дипломдық тақырыбым бойынша мектепте оқушылармен зерттеу жұмыстарын жүргіздім.
2 Студенттің ғылыми-зерттеу жұмысы: Динамика бөлімі бойынша семинарларды өткізу әдістемесінің теориялық негіздері
2.1 Физикадағы динамика ұғымы
Физикадағы динамика денелердің қозғалысын және осы қозғалыстың өзгеруіне әкелетін себептерді зерттейтін механиканың бөлімі. Ол денелердің бір-бірімен әрекеттесуін және осы денелерге әсер ететін күштерді, сонымен қатар олардың қоршаған ортаға әсерін зерттейді.
Динамиканың негізгі заңдары
Динамиканың негізгі заңдары Ньютон заңдары болып табылады. Бұл заңдар денелердің өзара әрекеттесуін сипаттайды және сыртқы күштердің әсерінен дененің қозғалысы қалай өзгеретінін анықтайды. Мұнда Ньютон заңдарының қысқаша мазмұны берілген:
1. Ньютонның бірінші заңы (инерция заңы): Денеге сыртқы күш әсер етпейінше тыныштық күйінде немесе бірқалыпты түзу сызықты қозғалыста болады.
2. Ньютонның екінші заңы: Дене қозғалысының өзгеруі оған түсірілген күшке пропорционал және осы күштің бағытымен жүреді. Математикалық тұрғыдан бұл F=ma формуласымен өрнектеледі, мұндағы – F – күш, m – дене массасы, а – дене үдеуі.
3. Ньютонның үшінші заңы: Әрбір әрекетке тең және қарама-қарсы реакция бар. Басқаша айтқанда, А денесі В денесіне күш түсірсе, В денесі А денесіне тең, бірақ қарама-қарсы күш түсіреді.
Динамиканың негізгі түсініктері
Күш: бір дененің екінші денеге әсерін сипаттайтын векторлық шама. Ол Ньютонмен өлшенеді және шамасы да, бағыты да бар.
Масса: Дененің инерциясының өлшемі, яғни оның қозғалыс күйінің өзгеруіне қарсы тұру қабілеті. Масса килограмммен өлшенеді және дененің тұрақты сипаттамасы болып табылады.
Үдеу: дене жылдамдығының уақыт бойынша өзгеруі. Үдеу оң (үдеу), теріс (баяулау) немесе нөлдік (бірқалыпты қозғалыс) болуы мүмкін.
Импульс: дене массасы мен оның жылдамдығының көбейтіндісіне тең векторлық шама. Импульс дене қозғалысының маңызды сипаттамасы болып табылады және импульстің сақталу заңына кіреді.
Энергия: жүйенің жұмыс істеу қабілеті. Механикада кинетикалық энергия (дененің қозғалысымен байланысты) және потенциалдық энергия (дененің күш өрісіндегі орнымен байланысты) бөлінеді.
Күш моменті: дененің айналмалы қозғалысын сипаттау үшін айналу осіне дейінгі қашықтықтағы күштің көбейтіндісіне тең күш моменті ұғымы енгізіледі.
Қозғалыс теңдеуі: денелер жүйесі үшін Ньютонның екінші заң теңдеуі әр Денеге әсер ететін барлық күштердің қосындысын, сондай-ақ сыртқы күштер мен денелер арасындағы өзара әрекеттесу күштерінің әсерін ескере отырып, күрделі көріністі алады.
Әртүрлі физикалық құбылыстарда қолдану
Айналмалы қозғалыс динамикасы: динамика заңдары дөңгелектердің, роторлардың және басқа айналмалы заттардың айналуы сияқты айналмалы қозғалыстарды талдау үшін қолданылады.
Гравитациялық өзара әрекеттесу: динамика заңдарының көмегімен планеталардың Күнді, планетаның айналасындағы спутниктерді және басқа гравитациялық жүйелерді айналып өтуін сипаттауға болады.
Электродинамика: динамика заңдары электромагниттік өрістердегі зарядталған бөлшектердің қозғалысын, соның ішінде өткізгіштердегі электрондардың қозғалысын және магнит өрісіндегі зарядталған бөлшектерді талдау үшін қолданылады.
Маңызды ұғымдар
Жұмыс: жұмыс күштің скалярлық көбейтіндісі ретінде анықталады денені сол күш бағытында жылжыту. Бұл қолданылатын күшпен тасымалданатын энергияның өлшемі.
Кинетикалық энергия: дененің кинетикалық энергиясы бұл денені нөлдік жылдамдықтан оның ағымдағы жылдамдығына дейін жеделдету үшін жасалуы керек жұмыс ретінде анықталады.
Потенциалдық энергия: потенциалдық энергия дененің күш өрісіндегі орналасуымен байланысты. Мысалдарға гравитациялық өрістегі потенциалдық энергия, электростатикалық өріс және т. б.
Сақтау заңдары
Энергияны сақтау заңы: осы Заңға сәйкес, оқшауланған жүйеде толық энергия уақыт бойынша тұрақты болып қалады. Ол бір формадан екіншісіне ауыса алады, бірақ энергияның барлық түрлерінің қосындысы өзгеріссіз қалады.
Импульстің сақталу заңы: бұл заң оқшауланған жүйеде толық импульс тұрақты болып қалады деп мәлімдейді. Өзара әрекеттесуге дейін және одан кейін жүйедегі барлық денелердің импульстарының қосындысы бірдей болып қалады.
Техника мен ғылымда қолданылуы:
1.Аэродинамика: динамика заңдары Сұйықтықтар мен газдардың қозғалысын, соның ішінде ұшақтардың көтерілуі мен аударылуы сияқты аэродинамикалық құбылыстарды талдау үшін қолданылады.
2.Сұйықтықтар мен газдардың механикасы: динамика турбиналарды, сорғыларды, компрессорларды және басқа құрылғыларды жобалау үшін маңызды болып табылатын Сұйықтықтар мен газдардың ағындарын талдау үшін қолданылады
Достарыңызбен бөлісу: |