11 Тақырыбы: Қазақстанның физикалық географиясы курсының мазмұны мен құрылымы
1. Қазақстанның физикалық географиясының мазмұны.
2. Оқушылырдың пән бойынша білім деңгейіне қойылатын талаптар.
3. Тараулар бойынша істелінетін жұмыстар.
Қазақстан Республикасының физикалық географиясы курсының білім берудегі маңыздылығы – оқушылыр оқу барысында еліміздің табиғатына, оның аумағындағы жалпы табиғат келбетіне географиялық қабықтың дамуының жалпы заңдылықтарының көрініс беруі туралы, еліміздің жеке аумақтарына тән географиялық құрылымдар мен табиғи ресурстарды салыстырмалы түрде сақталған арнайы білім жүйесін игереді.
Бұл оқулық курсының өзге пәндерден ерекшелігі сол, ол оқулықтарды Отан аумағындағы табиғаттың – аумақтық географиялық кешендердегі себеп-салдарлық байланыстарды ажырата білуге және түсіндіруге үйретеді. Оның дүниетанымдық және тәжірибелік үлкен маңызы бар. Әртүрлі көзқарастар қалыптастыруға, ғылыми түрде табиғи орталық элементтері арасындағы өзара әсердің барлық күрделілігін түсіндіретін, табиғатты өзгерту мен тиімді пайдалану, оны қорғау және қалпына келтіру жолдарын түсіндіруге көмектеседі.
Қазақстан Республикасы физикалық географиясы курсының мазмұны басқа географиялық курстармен органикалық байланыстарға ие. Ол оқушылардың өзге жапсарлас пәндерден және жергілікті табиғатты бақылаудан алған білімдеріне сүйенеді. Курстың барлық тақырыптары оқушылардың дүниетануға деген қызығушылығын қажетті деңгейде ұйымдастыруға мүмкіндік береді. Жалпы курс оқу материалдарын мынандай тарауға бөліп қарастырады.
Кіріспе: Қазақстан табиғатына жалпы шолу; Қазақстан табиғат зоналары; ірі табиғи географиялық аудандар; Қазақстан табиғатын қорғау; Туған өлке табиғаты.
1-ші тарау бойынша Қазақстанның геологиялық құрылысы және жер бедерінің қалыптасу ерекшеліктерінің тарихы, Қазақстан климатының жалпы сипаттамасы. Қазақстан табиғат жағдайлары және оның ішкі суларының таралуына және қалыптасуына әсер етуші факторлар. Қазақстанның негізгі топырақ-өсімдік жамылғысының, жануарлар әлемінің , табиғат зоналарының ерекшеліктері.
Келесі тарауда Қазақстанның ірі табиғи географиялық аудандары. Шығыс Европа жазығы, Батыс Сібір жазығы, Тұран ойпаты, Үстірт үстірті, Торғай жазығы, Бетпақдала, Орал, Мұғалжар, Сарыарқа, (Қазақтың ұсақ шоқысы), Алтай, Сауыр-Тарбағатай, Жоңғар Алатауы, Тәңіртау, (Тянь – Шань). Ірі аудандардың физикалық-географиялық сипаттамасы.
Геологиялық құрылысы және оның жер бедерінің ерекшеліктеріне және пайдалы қазбалардың орналасуына әсері. Табиғат жағдайлары мен ресурстарын шаруашылық жағынан бағалау.
Табиғатты қорғау.
3-ші тарауда Қазақстан Республикасының табиғат қорғау заңдылықтарын қарастырады
Оқушылар білу керек:
1. Дүние жүзінің саяси картасындағы Қазақстанның географиялық орнының ерекшеліктерін, шекарасымен шекералас мемлекеттерді, шеткі нүктелерін;
2. Қазақстан аумағын сағаттық белдеулерге бөлу себептерін;
3. Қазақстан аумағын зерттеу тарихының кезеңдерін;
4. Қ. Сатбаевтың, Ш. Уалихановтың өмірі мен ғылыми шығармашылығын
5. Әл-Фараби мен М. Қашқаридің ғылыми еңбектерінің әлемдік ғылымға қосқан үлесін;
6. Қазақстан аумағын зерттеген орыс ғалымдарын;
7. Қазақстанның басты зоналарын: орманды дала, дала, шөлейттер және шөлдерін;
8. Түрлі табиғат зоналарында орналасқан табиғат қорықтарын;
8. Қазақстан аумағының табиғат ресурстарын, оларды қорғау және қалпына келтіру шараларын;
9. Қазақстан Қызыл кітабына кіргізілген өсімдіктер мен жануарлар түрлерін білулері керек.
Тараулар бойынша істелінетін жұмыстарға:
1. Еліміздің географиялық жағдайларын сипаттау;
2. Сағаттық белдеулер картасымен жұмыс істеуді, түрлі пунктердегі жергілікті уақытты анықтау;
3. Кескін картаға Қазақстанның географиялық орнын түсіру;
4. Картадан пайдалы қазбалардың кен орындарын анықтау;
5. Климаттық карталарды пайдалана білу, олар бойынша аумақтың климаттық ерекшеліктеріне сипаттама беру;
6. Карталардан өзендерді: Сырдария, Жайық, Жем, Есіл, Ертіс, Арыс т.б.көрсету;
7. Көлдерді және теңіздерді: Балқаш, Арал. Каспий, Зайсан, Алакөл т.б. тауып көрсету;
8. Топырақ және өсімдік картасын талдау;
9. Түрлі аудандардың табиғат ерекшеліктерін салыстыру, өзгешеліктері мен ұқсастықтарын анықтау;
10. Табиғат кешендеріндегі компоненттерінің өзара байланыстарын талдау т.б. жұмыстары жатады.
Достарыңызбен бөлісу: |