Найзағайдың екіншілік әсерінен қорғау

4.4 Найзағайдың екіншілік әсерінен қорғау

Электростатикалық индукциядан қорғау үшін объектінің периметрі бойынша жабдықтың жерсіңдіруші нұсқасымен жалғасқан “Фарадей торына” ұқсас тор жасау қажет және жеткілікті, сонымен қатар конструкцияның металл элементтері мен объектінің коммуникациясы. Экрандаушы тор негізінен объектінің металл табаны мен табанға әр 15-20 метр сайын қосылған тік тоқ бағыттауыштардан құралады. Тоқ бағыттауыштар арнайы жерсіңдіруші құрылғыға R=10см радиуспен жалғанады. Электромагнитті индукциядан қорғау үшін тұйықталмаған нұсқалардың пайда болуына жол бермейтін құбырлар арасында олардың өзара жақындасқан жерлерінде 10 см және одан да аз қашықтықта әрқайсысының ұзындығы 20 см металл бөгеттерді пісіру керек.

Құбырлардың элементтері мен қорғалатын жасақта орналасқан басқа да созылған коммуникацияларды біріктіргенде бір шектескенде 0,0003 Ом-нан аспайтын өтпелі электр кедергісінің мәнімен шектесуді қамтамасыз ету қажет. Егер біріккен жерлерде бұл шарт сақталмаса диаметрі 5 миллиметрден жоғары болат өткізгіштерден немесе қөлденең қимасы 2 мм-ден жоғары болат ленталардан жасалған бөгеттер құрылғысы қажет.

4.5 Жерсіңдіруші құрылғының есебі.

Тағайындалуы бойынша жерсіңдіршілерді екі түрге бөлеміз:

- найзағайдың екіншілік әсерінен қорғаудың кешеніне және жоғары потенциалдар қорына кіретін жерсіңдірушілер. Жерсіңдіршілердің бірінші тобы үшін ағатын тоқтың импульсті кедергісін (импульсті тәртіп) есептеу қажет;

- екінші топ үшін өнеркәсіптік жиіліктегі тоқтардағы ағу кедергісін (стационарлы тәртіп), яғни найзағайдың екіншілі әсерін. Жерсіңдіруші ретінде грунттық жерсіңдірушіні қабылдаймыз. Жерсіңдірушінің есебін 380В кернеумен жұмыс істеп тұрған сорапты қондырғы үшін грунттың 10% ылғалдылығында жүргіземіз.

1. 
   Жердің мүмкін кедергісін R=4 Ом деп қабылдаймыз.
   
2. 
   Көлденең электродтардың өлшемдері мен грунтқа бату тереңдігі t=1,75м; l=2,5м; d=10мм.
   
3. 
   Грунттың 10% ылғалдылықта байқалған меншікті кедергісі
   
4. 
   Грунттың есептік кедергісін деп қабылдацмыз. Мұндағы климаттық аймақтағы тік электродтар үшін мезгілдік (сезонность) коэффициенті:
   

Грунтқа батырылған қөлденең стержен үшін грунт кедергісін есептейміз.

Мұндағы көлденең электродтар үшін коэффициент.

5. 
   Бірлік жерсіңдірушілердің кедергілерін анықтаймыз.
   

Мұндағы Р=110 Ом- грунттық есептік кедергісі

L=2.5- электродтың ұзындығы

D=10 мм-электродтың диаметрі

t=1.75 м- батырылу тереңдігі

б) грунтқа көлденең батырылған стержньді бірлік жерсіңдірушінің кедергісі:

Мұндағы мен -тік және көлденең жерсіңдірушілердің коэффициенттері.

Есептеуден алынған грунтық кедергі қабылданған кедергіні; шартты қанағаттандырады.

5 ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚОРҒАУ

Кез келген кен орындағы қолданылып жатқан технологиялық процестер биосфераның ластануының негізгі көзі болып табылады.

Бұл “қоршаған отаны қорғау” бөлім толығымен мұнай өнеркәсібіне арналып жазылған.

Объектің негізгі технологиялық процестері: өндіру, кәсіпорынның жинау жүйесіндегі пайлану, газды өңдеу. Көмекші объекттер: жөндеу қызметтері, лабораториялар, материалдар мен реагенттерді сақтау және т.б.

Көпшілік кәсіпорындар қоршаған табиғи ортаны мына себептердің нәтижесінде ластайды:

1. Мұнай және газ кен орындарын өндіру мен игеру процесінде ілеспе газды факелдерде жағу;

2. Булану аймағына ілеспе қабат суларын төгу;

3. Кен орнын игеру кезінде ұңғы өнімін жер бетіне төгу;

Мұнай және газ өнеркәсібінің ірі кешендердің және тұрғылықты жерлердің барлығында табиғаттың барлық компоненттері бар (ауа, су, өсімдіктер әлемі, жануарлар әлемі және т.б.). Су қоймасы және жер сфераларына жыл сайын 3 млрд.тоннадан аса қатты өндірістік қалдықтар, 500 км3 қауіпті су ағындары және 1 млрд. т. шамасында химиялық құрамы мен көлемі бойынша әр түрлі аэрозолдар төгіледі.

Мысалы: газды жағу факелдарын жою үшін көп өндірістерде ілеспе газды өңдейтін кішігірім зауыттар салынады.