Сұраныстың баға бойынша икемділігінің бес түрі бар:
1)
Икемді сұраныс – бағаның өзгеруіне қарағанда сұраныс көлемінің көбірек
өзгеруін көрсететін жағдай, бұл жерде икемділіктің мәні 1-ден жоғары болады, Е D>1 (бұл
сұраныс көлемінің бағаға қарағанда тез өсетіндігін немесе кемитіндігін білдіреді).
2)
Икемсіз сұраныс - бағаның өзгеруіне қарағанда сұраныс көлемінің азырақ
өзгеруін көрсететін жағдай, бұл жерде икемділіктің мәні 1-ден төмен болады, Е D<1 (бұл
сұраныс көлемінің бағаға қарағанда баяу өсетіндігін немесе кемитіндігін білдіреді).
3)
Бірлік икемді сұраныс – бағаның және сұраныс көлемінің бір пропорцияда
өзгеруін көрсететін жағдай, бұл жерде икемділіктің мәні 1-ге тең болады, Е D =1 (бұл
бағаның қанша пайызға өзгерсе, сұраныс көлемінің де сонша пайызға өзгеретіндігін
білдіреді).
4)
Абсолютті (өте) икемді сұраныс – бағаның өте аз өзгеруіне немесе мүлдем
өзгермеуіне орай сұраныс көлемінің шексіз өзгеруін көрсететін жағдай, мұнда
икемділіктің мәні шексіздікке ұмтылады, E D = ∞.
5)
Абсолютті (өте) икемсіз сұраныс – бағаның өзгеруі сұраныс көлемін мүлдем
өзгерпейтінін немесе салыстырмалы өте аз өзгертетінін көрсететін жағдай, мұнда
икемділіктің мәні нөлге тең болады, E D = 0. Өте икемді және өте икемсіз сұраныстың
түрлерін икемділіктің ең шеткі немесе сирек кездесетін жағдайлары деп атайды.
2.
Сұраныстың қиылысқан (тоғыспалы) икемділігі – бір тауардың бағасының
(Х) пайыздық өзгеруіне байланысты сол тауарды алмастыратын немесе толықтыратын
екінші бір тауарға
(Y) деген сұраныс көлемінің пайыздық өзгеру дәрежесін көрсететін коэффициент.
Бұл икемділіктің коэффициенті мына формуламен беріледі:
мұндағы, ED
x,y ED = Q % / Р %,
– сұраныстың қиылысқан икемділігінің мәнін
көрсететін коэффициент; Qy% – Y тауарына деген сұраныс көлемінің салыстырмалы
өзгеруі; Рx% – X тауары бағасының салыстырмалы өзгеруі.
Егер қиылысқан икемділіктің мәні (ED >0) 0-ден үлкен немесе
оң сан болса, онда бұл қарастырылып отырған X және Y тауарлары – бірін-бірі
алмастырушы (субститут) тауарлар болып саналады (егерде, кофенің бағасы өсетін болса,
онда оны алмастыратын шайға деген
47
x,y
1> Достарыңызбен бөлісу: |