1. Материялық нүктенің кинематикасы. Қозғалыстың кинематикалық теңдеулері. Жылдамдық. Үдеу. Жол
жүктеу/скачать 0.55 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Инерция моменті
- Механиканың салыстырмалылық принципі
- Галилей түрлендірулері
- 13. Күштің жұмысы. Қуат. Күш жұмысы
| Ньютонның ІІ дененің үдеуі оған түсірілген тең ісерлі күшке тура пропорционал да ал оның массасына кері пропорционал.
Ньютонның ІІІ өзара әсерлесуші денелердің бір-біріне әсер ететін күштері бір түзудің бойымен бағытталады да модульдері жағынан тең, ал бағыттары карама-қарсы болады Инерция моменті скалярлық шама, айналмалы қозғалған дененің инерттілігінің өлшеуші материялық нүктелердің массасы мен айналу осінде қашыұтығы квадратының көбейтіндісінің қосындыларына тең. немесе бүдан инерция моменті дененің тығыздығына, пігшініне және оске қатысты орналасуына байланысты.Механиканың салыстырмалылық принципі әртүрлі инерциялық санақ жүйесінде механикалық құбылыстардың барлығы бірдей өтеді. Екінші сөзбен айтқанда тәжірибелер арқылы берілген санақ жүйесі тыныштықта тұр ма, жоқ әлде түзу сызықты және бір қалыпты қозғалып бара жатырма, оны анықтауға мүмкін емес, олай болса барлық инерциялық жүйелер эквивалентті. Бұл принципті Галилей тұжырымдаған. Бір жүйеден екіншіге өтуі Галилей түрлендірулерімен жүзеге асырылады. Галилей түрлендірулер мына постулатқа жүгінеді: барлық санақ жүйелерінде уақыт бірдей өтеді. Галилей түрлендірулері санақ жүйесі К жүйесімен салыстырғанда жылдамдықпен бір қалыпты түзу сызықты қозғалсын. Бастапқы t = 0 уақытта екі жүйе бір біріне дәл келсін. Бір t уақыт ішінде жүйесі жол жүреді, олай болса мүнда радиус векторлары. Кордината түрінде жазсақ Берілген түрлендірулерді Галилей түрлендірулері деп аталадыГалилей түрлендірулерінен барлық инерциялық жүйеде механикалық процестер бірдей жүреді. Материялық нүктенің қозғалыс нүтесі Галилей турлендірулеріне қарасты инвариантты.\ 13. Күштің жұмысы. Қуат. Күш жұмысы күш және орын аустыру скаляр көбейтіндісі механикалық жұмыс деп аталады. Массасы m қандай да бір бөлшекті қарастырайық. Оған күшпен әсер етейік. Осы бөлшек үшін Ньютонның екінші заңының теңдеуі . (4.1) (4.1) теңдеуін бөлшектің шексіз аз орын ауыстыру векторына көбейтсек ( = екенін ескереміз) . (4.2) 4.1 суреттен скаляр көбейтіндісі тең болады. 4.1 Сурет Онда, . (4.3) (4.3) –тің оң жағындағы шама күштің dA жұмысы деп аталады. , (4.4) мұндағы α – күш пен орын ауыстырудың арасындағы бұрыш. (4.4) формуласы күштің элементар жұмысын сипаттайды. Дене шекті қашықтыққа орын ауыстырғанда атқарылатын толық жұмыс қозғалыс траекториясы бойымен алынған қисық сызықты интеграл бойынша анықталады. . (4.5) Күш жұмысы – алгебралық шама, ол оң да, теріс те, нөлге де тең болуы мүмкін. Жұмыстың графиктік түрде анықталуы 4.2 суретте көрсетілген. 4.2 Сурет Бірлік уақыт ішінде істелінген жұмысқа тең физикалық шама қуат деп аталады . жүктеу/скачать 0.55 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|