| Бөлшектің бөліміндегі иррационалдықты жою
Бөлімінде иррационал өрнекті бөлшекті онымен теңбе-тең болатын бөлімінде рационал өрнекті бөлшекпен ауыстыруды бөлшектің бөліміндегі иррационалдықты жою (құтылу) деп атайды.
Осыған ұқсас бөлшектің алымындағы иррационалдықты жою анықталады. Иррационалдықты жою кезінде бөлшектің негізгі қасиетін қолданамыз, яғни көбейткен кезде бөлшектің бөлімінде түбір қалмайтындай көбейткішті таңдап аламыз. Көбінесе түйіндес санға көбейтіп, қысқаша көбейту формулаларын пайдаланған дұрыс.
18-мысал. Бөлшектің бөліміндегі иррационалдықтан құтылыңдар: .
Шешуі. Бөлшектің алымы мен бөлімін де оның бөліміне түйіндес өрнекке көбейтеміз. өрнегіне түйіндес болады. Сондықтан .
19-мысал. Бөлшектің бөліміндегі иррационалдықтан құтылыңдар:
Шешуі. Бөлшектің алымы мен бөлімін де оның бөліміне түйіндес өрнекке көбейтеміз және екі санның квадраттарының айырымы үшін қысқаша көбейту формуласын қолданамыз.
.
Достарыңызбен бөлісу: |
