Кәсіпорындағы жоспарлау үдерісі мен кезеңдері Кәсіпорындағы жоспарлау механизмі кәсіпорынның осы жағдайын макроэкономкалық зертеу үрдісі мен оның болашақтағы дамуының болжамдық деңгейін улгілеудің өзара байланысына негізделеді.
Негізгі кезеңдер:
ортақ мақсатты әзірлеу
нақты міндеттерді анықтау
оларға қол жеткізудің негізгі жолдары мен құралдарын таңдау
Преактивті (келешекті көздеу, алдын алу, нақты шақтан қол үзу)
Интерактивті (келешекті жобалау, жоспарлаудың барлық үздік идеяларының өзара әрекеттесуі, сыртқы ортамен өзара әрекеттесуі - келешекті бақылауға болады және оған әсер етуге болады)
Кәсіпорын жоспарларының жүйесі және олардың байланасы Әртүрлі топтастыру белгілері бойынша жоспарлардың келесідей түрлері ажыратылады:
1. Жоспарлаудың мазмұны мен көкжиегі:
стратегиялық (преактивті немесе интерактивті келістерді қолдану) және ұзақ мерзімді (реактивті немесе инактивті келістерді қолдану) (>5 жыл)
орташа мерзімді (тактикалық) (2–5 жыл)
қысқа мерзімді (ағымды-жылдық, жедел- логистикалық)
Функционалдық жоспар – бұл фирманың ортақ стратегиясы шегінде берілген функцияларды іске асыру бойынша қабылданатын шешімдер кешені
4. Мәліметтерді өзгерісін есепке алу:
қатаң
икемді
5. Уақыт бойынша кезектілігі:
ағымды (реттелген)
жылжымалы
кезексіз (эвентуалды)
6. Қайталану жүйелілігі немесе деңгейі:
тұрақты қайталанатын жоспарлар, ол жоспарлау үрдісін реттейтін саясатпен, процедуралармен және ережелермен толықтырылады
Жеке жоспар түрлерінің негізгі тағайындалулары:
Жоспарлардың барлық алуантүрлілігі кәсіпорындағы жоспарлаудың бірыңғай жүйесі шеңберінде өзара байланысқан болуы керек, сонымен бірге олардың міндеттері туралы есте ұстаған жөн::
стратегиялық – басқару құрылымдарды, инвестицияларды, ҒЗТКЖ (бенчмаркинг) толығырақ талқылау
ағымдық – пайдалану қызметiнің сұрақтарын толық талқылау, яғни кәсіпорында бар өндірістік ресурстарды тиімді пайдалану
жедел – кәсіпорынның бiр қалыпты, ырғақты жұмысын қамтамасыз ету (өндірістік-диспетчерлік бөлім, цехтік қызметтер)
Жалпы алғанда фирма ішілік жоспарлау процессі үздіксіз болуы керек және “салынған” жоспарлар жүйесінің жүйелі іске асырылуын қамтамасыз ету керек: стратегиялық жоспар тактикалық жоспарда нақтыланады, тактикалық – ағымдықта, ал ол өз кезегінде жедел жоспарда.