1. Пән туралы ақпарат
Тақырып 10 Қан айналу жүйесінің биофизикасы
жүктеу/скачать 3.94 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Тақырып 11 Биологиялық жүйелердегі ақпарат және реттелу принциптері
| Тақырып 10 Қан айналу жүйесінің биофизикасы
Гемодинамика – грек сөзі – қан – биофизиканың бір тарауы. Мұнда жүрек – тамыр жүйесінде қан қозғалысының себептерін, механизмдерін тексеруге гидродинамика заңдары қолданылады. Гемодинамика – биомеханиканың бір саласы, ол қан тамырлары арқылы қанның ағу заңдарын зерттейді. Гемодинамиканың негізгі көрсеткіштеріне қан ағымының жылдамдығы мен қан қысымы жатады. Қысым – қанның тамырлардың бірлік ауданына түсіретін күші (1). Қан айналымының көлемдік және сызықтық жылдамдығын анықтайды. 1) Көлемдік желдамдық деп (Q) құбырдың (тамырдың) берілген ауданы бойынша бірлік уақыт ішінде ағатын сұйықтың көлеміне тең шаманы айтады. (2) 2) Сызықтық жылдамдық деп қан бөлшектерінің бірлік уақыт ішінде жүріп өткен жолын айтады (3) Сызықтық және көлемдік жылдамдықтар өзара мынандай байланыста болады. Q=VS (4) Сұйық сығылмайтын болғандықтан ( =const) онда құбырдың кез келген көлденең қимасынан бірлік уақыт ішінде бірдей көлемдегі сұйық ағып өтеді. Q=VS=const (5). Бұл ағынның үздіксіздік теңдеуі. Бұл теңдеу сығылмайтын сүйық үшін массаның сақталу заңын өрнектейді. Нақты сұйықтардың құбыр арқылы қозғалысы (ағыны) кезінде потенциалдық энергия ішкі үйкелісті жеңуге кететін жұмысқа жұмсалатын болғандықтан, сұйық ағынының қысымы құбыр бойымен төмендейді. Тұрақты көлденең қимасы бар цилиндрлік құбырдағы стационар ламинарлық ағыс үшін Гаген-Пуазейль теңдеуі (заңы) орындалады. Әдебиеттер:Н.:1-2, Қ.: 1-3, ИР.: 1-2 Тақырып 11 Биологиялық жүйелердегі ақпарат және реттелу принциптері Биологиялық жүйелердегі ақпараттық қатынастар – қазіргі биологияның ең бір маңызды мəселесі. Ол тірі материя ұйымдасуының молекулалы деңгейінен бастап ценотикалық деңгейге дейін қамтиды. Көптеген ғалымдар оны ақпаратты сандық теорияда қолдануда мəселе етіп қарастырады, оның негізі 1948 жылы америкалық инженер К. Шеннонның байланыстың математикалық теориясы мақаласында ұсынылған. Бірақ сапалы аспект бұл тек биологиядағы ақпарат мəселесінің бір бөлігі ғана жəне қазіргі таңда ұстанымды емес. Ақпараттың іргелі орны немесе ағзалардың тіршілікті қамтамасыз ететін ақпарат динамикасы осы мəселенің нағыз негізі болып табылады. Биофизиканың əдебиеттерінде ақпарат пен ақпараттық үдерістер физиканың көзқарастары бойынша биологиялық құрылымдардажəне тіршіліктің ұйымдасу үрдістерінде алатын орнымен қарастырылады. Шеннонмен енгізілген ақпараттың сандық өлшемі энтропия үшін амалмен сəйкес келеді, бұл ақпаратты кері энтро пиямен теңестіруге негіз болды. Әдебиеттер:Н.:1-2, Қ.: 1-3, ИР.: 1-2 жүктеу/скачать 3.94 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|