20. Келтірілген масса.
Массалары және екі дененің қозғалысы есебін массасы
(1)
бір дене есебіне алмастыруға болады. (1)- келтірілген масса деп аталады.
Егер деп, инерция центрін қозғалмайтын және тыныштықтағы координатаның бастапқы нүктесіне қойсақ:
(2)
(3)
болады.
Сонымен, болса, болады да, инерция центрі массасы үлкен денеге жақын болады.
21.Бір өлшемді қозғалыс.
Еркіндік дәрежесі бірге тең жүйенің қозғалысын бірөлшемді қозғалыс деп атайды. Осындай жүйенің Лагранж функциясының түрі:
– жалпылама координатта функциясы.
Мысалы, декарттық координатта болса ,
Энергияның сақталу заңын сипаттайтын теңдедудің бірінші интегралы:
Осыдан,
Мұндағы кинетикалық энергия оң шама болғандықтан, қозғалыс кезінде толық энергия барлық уақытта потенциалдық энергиядан артық болады. Қозғалыс кеңістіктің болатын аймағында ғана болады.
Горизонталь түзу сызық толық энергияның мәнін көрсетеді, мүмкін болатын қозғалыс аймақтары аймағы және аймағының оң жағы.
Потенциалдық энергиясы толық энергияға тең болатын нүктелер қозғалыс шекарасын көрсетеді. Ол нүктелер аялдау нүктелері деп аталады. Себебі бұл нүктелерде қозғалыс қозғалыс жылдамдығы 0-ге тең болады. Егер қозғалыс аймағы екі нүктемен шектелген болса, онда берілген кеңістіктеге қозғалыс шектелген болады да финитті қозғалыс деп аталады. Егер қозғалыс аймағы шектелмеген немесе бір жағынан ғана шектелген болса, онда қозғалыс инфинитті қозғалыс болады да, бөлшек шексіздікке кетіп қалады.
Бір өлшемді финитті қозғалыс тербелмелі қозғалыс болып табылады.
Нүктенің нүктесінен нүктесіне барып, кері қайтатын уақыты тербеліс периодына тең.
Достарыңызбен бөлісу: |