1. Топырақты өңдеуге арналған машиналар жиынтығын таңдау

- опырылып жатқан тау жыныстары (грунттар);

- құлаған заттар (тұқым бөліктері);

- қозғалатын машиналар және олардың жұмыс органдары, сондай-ақ олар қозғалатын заттар;

- жұмыс орнының 1,3 м және одан жоғары биіктік бойынша айырмашылыққа жақын орналасуы;

- тұйықталуы адам денесі арқылы болатын электр тізбегіндегі Жоғары кернеу;

- химиялық қауіпті және зиянды өндірістік факторлар.

Жоғарыда көрсетілген қауіпті және зиянды өндірістік факторлар болған кезде жер жұмыстарының қауіпсіздігі ұйымдастырушылық-технологиялық құжаттамада (ПОС, ППР және т. б.) қамтылған еңбекті қорғау жөніндегі мынадай шешімдерді орындау негізінде қамтамасыз етілуге тиіс:

- машиналар мен топырақтың жүктемесін ескере отырып, қазаншұңқырлардың, орлардың (бұдан әрі-алу) бекітілмеген еңістерінің қауіпсіз тіктігін айқындау; (тастар мен тастар, сондай-ақ еңістерде табылған топырақтың қабыршақтануы алып тасталуы тиіс. Еңістің ең жоғары тіктігі оны қосымша бекітусіз көлденеңге 56 0-ден аспайды.)

- қазаншұңқырлар мен траншеялардың қабырғаларын бекіту құрылымын анықтау;

- топырақты өңдеу үшін қолданылатын машиналардың түрлерін және оларды орнату орындарын таңдау;

- маусымдық өзгерістерге байланысты еңістердің орнықтылығын бақылау және қамтамасыз ету жөніндегі қосымша іс-шаралар;

- қазаншұңқырлар мен траншеялардың қоршауларын, сондай-ақ қызметкерлерді жұмыс орнына түсіруге арналған баспалдақтарды орнату орындары мен түрлерін анықтау.

Топырақтың шайылуын, көшкіндердің пайда болуын, жер жұмыстарын жүргізу орындарында ойықтар қабырғаларының құлауын болдырмау мақсатында олар басталғанға дейін жер үсті және жер асты суларының бұрылуын қамтамасыз ету қажет. Жұмыс жүргізілетін орын тастардан, ағаштардан, құрылыс қоқыстарынан тазартылуы тиіс.

Жоғары кернеулі кәбілдердің, жұмыс істеп тұрған газ құбырының, басқа да коммуникациялардың қорғау аймағында, сондай-ақ топырақтың патогендік залалдануы мүмкін учаскелерде (үйінділер, мал қорымдары, зират және т.б.) жер қазу жұмыстарын жүргізуді осы коммуникацияларды пайдаланатын ұйымнан немесе санитариялық қадағалау органынан рұқсат алғаннан кейін наряд-рұқсат бойынша жүзеге асыру қажет.

Мұндай жағдайларда жұмыс жүргізуді жұмыс басшысының тікелей бақылауымен, ал кернеудегі кәбілдердің немесе жұмыс істеп тұрған газ құбырларының күзет аймағында, бұдан басқа, осы коммуникацияларды пайдаланатын ұйымдар қызметкерлерінің бақылауымен жүзеге асырған жөн.

Жұмыс істеп тұрған жерасты коммуникацияларына тікелей жақын жерде топырақты қазу тек күректердің көмегімен, соқпалы аспаптардың көмегінсіз ғана рұқсат етіледі. Ойықтардың механикалық зақымданудан қорғалмаған жұмыс істеп тұрған коммуникациялармен қиылысу орындарында жер қазу машиналарын қолдануға коммуникация иелері - ұйымдардың келісімі бойынша рұқсат етіледі.

Жер жұмыстарын жүргізу процесінде жобада көрсетілмеген коммуникациялар, жер асты құрылыстары немесе жарылыс қаупі бар материалдар анықталған жағдайда, жер жұмыстары тиісті органдардың рұқсатын алғанға дейін тоқтатыла тұруы тиіс.