1. XX ғасырдың басындағы Қазақстандағы өнеркәсіптің дамуы
«ҚР мемлекеттік тәуелсіздігі туралы» Конституциялық заң. Қазақстандағы алғашқы жалпұлттық Президент сайлауы
жүктеу/скачать 191.96 Kb.
|
| 61.«ҚР мемлекеттік тәуелсіздігі туралы» Конституциялық заң. Қазақстандағы алғашқы жалпұлттық Президент сайлауы.
1991 жылы 10 желтоқсанда Қазақ КСР-ы атауы Қазақстан Республикасы болып өзгертілді. 1991 жылғы 16 желтоқсан республика жоғарғы Кеңесінің жетінші сессиясында «Қазақстан Республикасының мемлекеттік тәуелсіздігі туралы» Заң қабылданды. Заңның бірінші бабында Қазақстан Республикасы тәуелсіз мемлекет деп жарияланды. Ол өзінің жеріне, ұлттық табысына жоғары иелік ету құқы бар, тәуелсіз сыртқы және ішкі саясатын жүргізеді, басқа шет мемлекеттермен халықаралық құқықтық принциптері негізінде өзара байланыс жасайды деп көрсетілді. Республиканың барлық ұлттарының азаматтары Қазақстанның біртұтас халқын құрайды, олар республикадағы егемендіктің бірден-бір иесі және мемлекеттік биліктің қайнар көзі болып табылады. Республика азаматтары өздерінің ұлтына, ұстайтын дініне, қандай қоғамдық бірлестікке жататынына, тегіне, әлеуметтік және мүліктік жағдайына, шұғылданатын қызметіне, тұрғылықты орнына қарамастан бірдей құқықтар иеленіп, бірдей міндеткерлікте болады делінген. Заңда Қазақстан Республикасы өз тәуелсіздігі мен территориялық тұтастығын қорғау мақсатында өзінің Қарулы Күштерін құруға хақылы екендігі, республика азаматтарының әскери міндетін өтеу, оның тәртіптері мен талаптары жөнінде айтылған. Сөйтіп, 1991 жылғы 16 желтоқсан республиканың тәуелсіз күні ретінде бүкіл әлемге танылды. Осыдан кейін Қазақстан тәуелсіз, егемен мемлекет ретінде дами бастады. 1991 жылдың соңында егемендігін жариялаған Қазақстан өз мемлекеттігін құрудың жолына түсті, мемлекеттік тәуелсіздігін қамтамасыз ету мақсатында 1992 жылғы қаңтарда оның ішкі істер әскері құрылды. 1992 жылы 7-мамырда Қазақстан Республикасының Қарулы Күштері құрылды. 1991 жылы желтоқсанның 1-інде Қазақстан президентінің бүкілхалықтық сайлауы өтіп, республика президенті болып Н.Ә.Назарбаев сайланды. 1991 жылы желтоқсанның 10-ында Жоғарғы Кеңес «Қазақ КСР-ін Қазақстан Республикасы етіп өзгерту туралы» Заң қабылдады. 3-кезең - 1991 жылғы желтоқсанның 16-сынан 1992 жылдың соңына дейінгі уақытты қамтиды. «Қазақ Кеңестік Социалистік Республикасының Мемлекеттік егемендігі туралы Декларация» бірінші конституциялық акт болып табылады. ҚазКСР-інің 1991 жылғы 10 желтоқсандағы заңымен Қазақстан Республикасы болып қайта аталуына байланысты құжат «Қазақстан Республикасының Мемлекеттік егемендігі туралы Декларация» деген жаңа атауға ие болды. Қазақстан Республикасының Жоғарғы Кеңесі 1991 жылғы 16 желтоқсанда тарихи құжат - «Қазақстан Республикасының Мемлекеттік тәуелсіздігі туралы» Конституциялық заң қабылдаған соң, сол арқылы Қазақстан өзінің аумағы мен ұлттық байлығына қатысты ішкі де, сыртқы да саясатын дербес жүргізетін тәуелсіз, демократиялық, құқықтық мемлекет болып жарияланды.Аталған заң республикамыздың саяси және конституциялық дамуындағы маңызды кезең болды және ұлттың өз жолын айқындауы құқық, жеке тұлғаның құқықтары мен бостандықтарына басымдық берілуі, саяси тұрақтылық, биліктердің бөлінуі, ұлтаралық келісім және тағы басқа мәселелер бойынша негізге алынатын ұстанымдары бекітілді. Бұл кезеңде Президенттің өзін тәуелсіз елдің саяси көшбасшысы ретінде көрсеткен алғашқы мәселесі ядролық мұра туралы болды. 1991 жылғы 29 тамызда Семей ядролық полигонын жабу туралы Жарлық шығарылды, ал 1994 жылғы 5 желтоқсанда Будапештте Европа Қауіпсіздік Ынтымақтастық Комитетінің кеңесінде Ядролық қаруды таратпау туралы шарттың депозитарийлері – Ресей, АҚШ, Ұлыбритания тарапынан Қазақстанға қауіпсіздік кепілдігі туралы меморандумға қол қойылды. Аталған кезең біртұтас қазақстандық азаматтылықтың белгіленуімен ерекшеленеді. 1991 жылғы желтоқсанның 20-сында «Қазақстан Республикасының азаматтығы туралы» Заңға қол қойылып, 1992 жылы наурыздың 2-сінде Қазақстан біріккен Ұлттар Ұйымына қабылданды. Қазақстан азаматтары бүкіләлемдік істерге және жалпыадамзаттық мәселелерге қатысу мүмкіндігін алды. Тәуелсіздік пен егемендік алуына байланысты Қазақстанда жаңа мемлекеттік рәміздер әзірленіп, қабылданды. Бұл қыруар жұмыс өте қысқа мерзімде жүргізілді және 1992 жылдың 4 маусымында Президент Н.Ә.Назарбаев Қазақстан Республикасының Туы, Елтаңбасы Мемлекеттік Әнұранының музыкалық редакциясы туралы заңдарға қол қойды. Тұңғыш Мемлекеттік Ту 1992 жылдың 6 маусымында Қазақстан Республикасы Президентінің Алматы қаласындағы резиденциясы төбесінде көтерілді. 1992 жылғы қыркүйектің 29-ында қазақтардың алғашқы бүкіләлемдік құрылтайы ашылса, ал желтоқсанда Қазақстан халықтарының форумы өтті. Еліміздің ішкі саяси дамуының басты мақсаты мемлекет ішінде ұлтаралық келісім мен саяси тұрақтылықты сақтау болды. Сөйтіп, республикмыз тәуелсіз мемлекетке айналып, жан-жақты дамудың нақты мүмкіндіктеріне ие болды жүктеу/скачать 191.96 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|