12-тақырып: Су ресурстарын "жасыл" басқару Дәріс сұрақтары
Сектор Мақсатты сипаттау
жүктеу/скачать 152.19 Kb.
|
1-кестеде көрсетілгендей, негізгі қойылған мақсаттар-бұл 2050 жылға қарай біртіндеп аяқтау және 2030 жылға қарай проблеманы толық шеше отырып, бассейндер деңгейінде су ресурстарының тапшылығын жою жоспарланып отырған ұлттық деңгейде су ресурстарының тапшылығын жою. Қазіргі уақытта судың негізгі тұтынушысы суармалы егіншілік болып табылатынын ескере отырып, 2030 жылға қарай су шығынын 450-ден 330 м3/т-ға дейін қысқартудың нақты мақсаты қойылады. Қойылған мақсаттарға құзыретті органдар мен Қазақстан Үкіметі әзірлеген бірқатар тұжырымдамалық және бағдарламалық құжаттарда ұсынылатын нақты ойластырылған шаралар мен әзірленген тетіктердің арқасында ғана қол жеткізуге болады. Қазақстан Республикасының "жасыл экономикаға" көшуі жөніндегі тұжырымдамадан басқа, мұндай құжат Қазақстан Республикасының Су ресурстарын басқару жөніндегі 2014-2040 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы болып табылады. ҚР-ның "жасыл экономикаға" көшуі жөніндегі тұжырымдаманы ұсынатын су ресурстарының тапшылығын қысқарту жөніндегі шаралар мен тетіктер шаруашылық қызмет бағыттары бойынша су ресурстарын үнемдеудің қазіргі заманғы әдістерін енгізуді көздейді. Бірінші кезекте-бұл ауыл шаруашылығындағы, атап айтқанда, суармалы егіншілікті үнемдеу, ол қазіргі уақытта судың негізгі тұтынушысы болып табылатыны белгілі. Осы бағыттағы нысаналы индикатор 2030 жылға қарай суды тұтынуды 6,5-7 млрд.м3 дейін қысқарту болып табылады. Ауыл шаруашылығынан кейін екінші тұтынушы өнеркәсіптік өндіріс болып табылады. Мұнда мақсатты индикатор су пайдаланудың тиімділігін 25% арттыру есебінен 2030 жылға қарай 1,5-2 млрд.м3 дейін суды үнемдеу міндеті қойылып отыр. Бұл ретте жұмыс істеп тұрған кәсіпорындарда суды тұтынудың төмендеуі болжанып отыр.: - энергия тиімділігі технологияларын енгізу (табиғи өнім бірлігіне суды үнемдеуге әкеледі) және энергетикалық, өндіруші және металлургия салаларында су үнемдеу (тұтынуды 20-ға қысқартуға мүмкіндік береді)%); - Ағынды суларды қайта пайдалану және айналмалы сумен жабдықтау (алдағы 17 жылда олардың 4% - ға өсуі күтілуде)); Үшінші бағыт коммуналдық шаруашылықта суды пайдаланудың тиімділігін 10% - ға арттыру болып табылады , бұл 0,1 млрд.м3 дейін үнемдеуге мүмкіндік береді, атап айтқанда: үйлер мен коммуналдық желілердегі ағуларды жою; тарату желілеріндегі су қысымын бақылау; Тұрмыстық техника мен сантехникаға арналған су үнемдеу стандарттарын арттыру [13]. Жалпы өнеркәсіп және коммуналдық шаруашылық саласында өнеркәсіптің су тоғандары бар су тоғандары салаларында айналмалы және тұйық сумен жабдықтау жүйелерін енгізу, сондай-ақ су тұтынуды азайту үшін қазіргі заманғы тазарту жүйелерін қолдана отырып, тазартылған ағынды суларды суаруға және техникалық сумен жабдықтау қажеттеріне табиғи су тоғандарына бұруды көздей отырып, сарқынды суларды тазарту мәселелерін түбегейлі шешу көзделіп отыр. Бұдан басқа, халықтың орталықтандырылған сумен жабдықтауға қол жеткізуін 2020 жылға қарай қалаларда – 100%, ауылдық елді мекендерде – 80%, ал 2030 жылға қарай – 100%, коммуналдық шаруашылық объектілерін басым тұрақты сумен жабдықтауды қамтамасыз ету жоспарлануда. Төртінші бағыт - су ресурстарының қолжетімділігі мен сенімділігін арттыру (4,5-5 млрд.м3). Бұл жерде трансшекаралық өзендерді бөлу проблемасы аса өткір тұр, сондықтан Қазақстан көрші елдермен келіссөздер мен келісімдерге қол қою/жаңарту нәтижесінде барлық су объектілері бойынша келісімге қол жеткізуі тиіс. Су тиімділігі мәселелерін шешудің маңызды бағыты су ресурстарын басқару саясатын жетілдіру болып табылады. Мұнда екі мүмкін механизм қарастырылады: барлық секторларда және барлық деңгейлерде су пайдаланушылармен тиімді өзара іс-қимылды қамтамасыз ету үшін ұлттық деңгейде және бассейндер деңгейінде су ресурстарын басқару жүйесін жақсарту және судың толық құнын көрсететін су тарифтерінің лимиттерін айқындау, су үнемдеуді көтермелеу үшін субсидиялар мен ынталандыруды қайта қарау. жүктеу/скачать 152.19 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|