Эмиссиялық спектроскопия заттың эмиссиялық қабілетін зерттейді. Эмиссиялық спектрлік талдаудың маңызды белгілерінің қатарына кейбір элементтерді анықтаудың жоғары сезімталдығы, жылдамдық, объективтілік, әмбебаптылық жатады. Фотоэлектрлік спектрограф немесе квантометр 5-тен 6 минутқа дейін 10-нан 12-ге дейін элементтерге толық сандық талдау жасауға мүмкіндік береді.
Абсорбциялық спектроскопия заттың сіңу қабілетін зерттейді.
Спектроскопия
|
Источник
аналитического сигнала
|
Аналитический сигнал
|
Метод спектрометрии
|
Молекулярная
|
Молекула
|
Поглощение
(абсорбция)
|
Молекулярно-
абсорбционная
|
Испускание
(люминесценция)
|
Молекулярно- люминесцентная или
флуориметрия
|
Спектроскопия
|
Источник аналитического
сигнала
|
Аналитический сигнал
|
Метод спектрометрии
|
Атомная
|
Атом
|
Поглощение
(абсорбция)
|
Атомно-
абсорбционная
|
Испускание
(эмиссия)
|
Атомно-
эмиссионная
|
Магнитного резонанса
|
Ядро атомов
(магнитный момент ядра)
|
Ядерный магнитный резонанс –
ЯМР-спектр
|
Спектрометрия
ядерного магнитного резонанса
|
Электрон (магнитный момент электрона)
|
Электронный парамагнитный резонанс –
ЭПР-спектр
|
Спектрометрия электронного парамагнитного
резонанса
|
Масс-
спектрометрия
|
Ион
|
Масс-спектр
|
Масс-спектрометрия
|
Молекулалық спектроскопия
Зерттелетін зат пен электромагниттік сәулеленудің өзара әрекеттесуін зерттеу кезінде атомдар мен молекулалардың құрылымын білу қажет.
Қалыпты жағдайда атомдар негізгі энергетикалық күйде болады. Энергия ағынымен сәулеленген кезде атомдардың сыртқы электрондары фотондарды сіңіріп, қозғалады. Қозған электрон жер күйіне оралуға тырысады. Негізгі күйге оралған кезде сәуле пайда болады. Атомның сәулелену спектрі сызықты болып табылады. (2.1-сурет).
Қозған күйдегі Молекула s қозу энергиясын келесі механизмдердің бірі бойынша жұмсай алады: соқтығысу кезінде оны басқа химиялық Бөлшекке беру (тербелмелі релаксация III) немесе оны сәуле түрінде шығару және люминесценция (флуоресценция IV).
Молекулалардағы ауысуларды электромагниттік спектрдің белгілі бір аймақтарында селективті сіңіру немесе сәулеленуді байқау арқылы зерттеуге болады
Молекулалардың тербелістерінің келесі түрлері бөлінеді: валенттілік (байланыс осі бойымен атомдардың периодтық қозғалысы) және деформация, оларда байланыс қисығы немесе иілісі пайда болады (2.2-сурет).
ИҚ сіңіру толқын ұзындығы 0,7-ден 4 мкм-ге дейінгі сәулелену коэффициенті сутегі атомдары мен ауыр атомдар арасындағы валенттік тербелістерге жауап береді, оны құрамында сутегі бар функционалды топтарды анықтауда қолдануға болады. Қос және үштік байланыс арқылы молекуладағы атомдардың тербелісі 4-тен 6,5 мкм-ге дейінгі толқын ұзындығына жатады, ал ұзын толқындарда валенттіліктен басқа деформациялық тербелістер де болады. Толқын ұзындығы 25 мкм-ден асатын сіңіру ауыр металдар мен атомдар топтарының қатысуымен байланыстардың ауытқуларына сәйкес келеді.
2.2 сурет - Метил тобы мысалын пайдаланып молекуланың тербелісі.
C, A - созылу тербелісі, сәйкесінше, симметриялы және асимметриялы
ny; Н, М - тегіс иілу тербелістері, сәйкесінше, қайшы және маятник; В, К - сәйкесінше жазық емес иілу тербелістері желдеткіш және бұралу
Достарыңызбен бөлісу: |