Молекулалық-абсорбциялық спектрометрия
Кез-келген зат электромагниттік сәулеленуді сіңіреді және көрсетеді. Молекулярлық-абсорбциялық спектрометрияда 200-ден 750 нм-ге дейінгі аймақтағы сәулеленуді зерттейді (УК-сәулелену және көрінетін жарық). Толқын ұзындығы 400 - 750 нм (көрінетін жарық) сәулеленуді сіңіретін заттар боялған. Көрінетін жарықтың жұтылуымен және шағылысуымен қатар спектрдің ультракүлгін (200 - 400 нм) және инфрақызыл (0,8 - 25 мкм) аймақтарында сәулеленудің жұтылуы талдау үшін жиі қолданылады. Жарықтың сіңуі мен шағылысуының табиғаты мен мөлшері заттың табиғаты мен оның ерітіндідегі концентрациясына байланысты.
Ең кең таралған әдістер: фотометрия (спектрдің көрінетін аймағында сіңіруді зерттеу 400 - 750 нм) және ИҚ - спектрометрия (0,8 - 25 мкм).
Фотометрия
Сандық талдаудың фотометриялық әдісі анықталған заттың оптикалық диапазонның электромагниттік сәулеленуін сіңіру қабілетіне негізделген.
Сіңіру қабілеті зерттелетін заттың түсіне байланысты хромды молекулалардың электронды құрылымымен анықтайды. Бұл молекулада хромофор деп аталатын топтардың болуына байланысты, олар спектрдің көрінетін және ультрафиолет аймағында заттың электромагниттік сәулеленуін тудырады.
Органикалық қосылыстардағы типтік хромофорлар
C =С; С = О; Н = Н; С = С С = С; Н = с С = Н және басқалар.
Әрбір сіңіргіш зат үшін толқын ұзындығы бойынша сіңіру қарқындылығының белгілі бір таралуы болады.
Сәулелер ағыны ішінара сіңірілетін орта арқылы өткенде, өткен ағынның қарқындылығы Бугер-Ламберт - бер заңына бағынады.
Егер ерітіндінің Жарық сіңірілуі Бугер-Ламберт-бер Заңына бағынса, онда ерітіндінің оптикалық тығыздығы ерітіндідегі зат концентрациясына тура пропорционал. Бұл жағдайда оптикалық тығыздықтың концентрацияға тәуелділік графигі шығу тегінен келетін түзу сызықпен көрсетіледі (2.3-сурет)
Фотометриялық анықтаманың жалпы схемасы бірдей және келесі кезеңдерді қамтиды:
1) сынаманы дайындау және анықталатын затты ерітіндіге, реакцияға қабілетті нысанға ауыстыру;
2) түрлі-түсті реакция жүргізу нәтижесінде анықталатын заттың боялған талдамалық нысанын алу;
3) аналитикалық форманың ет сіңіру қабілетін өлшеу, яғни аналитикалық сигналды оның ең жоғары қарқындылығында тіркеу. Өнеркәсіп әр түрлі орнатылған молекулалық - абсорбциялық спектрометрия құрылғыларын , фотометрлерді, фотоэлектроколориметрлерді, спектрофотометрлерді және т. б. шығарады
жарық көздерінің, монохроматизаторлар мен рецепторлардың комбинациясы.
Бақылау сұрақтары:
Спектроскопияны қанша түрге бөледі?
Спектр деген не?
Эмиссиялық спетроскопияның ерекшелігі қандай?
Абсорбциялық спектроскопия нені зерттейді?
Достарыңызбен бөлісу: |