2-дәрістің тақырыбы: Өлшеу түрлері. Физикалық шамалардың бірліктерін көрсету мен оларға өлшем беру негіздері


Килограмм – халқаралық килограмм массасының түпнұсқасына тең салмақ



бет3/6
Дата14.10.2023
өлшемі2.62 Mb.
#480775
1   2   3   4   5   6
СӨЖ 2 Физикалық шамалардың өлшем бірліктері.

Килограмм – халқаралық килограмм массасының түпнұсқасына тең салмақ;

  • Килограмм – халқаралық килограмм массасының түпнұсқасына тең салмақ;
  • Ампер – бір-бірінен 1м қашықтықта орналасқан шексіз ұзын және дөңгелек қимасы өте кішкентай көлемде екі параллельдің тұзу, вакуумда 1 м аралықта өзара 2*10-7, H әсер беретін күшке тең өзгермейтін тоқтың күшіне тең;
  • Кельвин – судың үш еселенген нүктесінің термодинамикалық температурасының 1/273,16 бөлігіне тең температура;
  • Моль – массасы 0,012 кг 12 көміртегіндегі атомдар құрамындағы элементтерден құралған жүйе затының санына тең;
  • Кандела – жарық күшінің белгіленген бағытта шығарылатын монохроматикалық сәулеленуінің жиілігі 540*1012Гц тең, осы бағытта жарықтың энергетикалық күші 1/683 ВТ/ср тең жарық күші.
  • Халқаралық бірліктер жүйесінде екі қосымша – жазықты және дене бұрыштарын өлшейтін бірліктер бар.
  • Радиан (рад) – жазықты бұрыш өлшемі-шеңбердің екі радиусының арасындағы бұрыштың, екеуінің арасындағы доғаның ұзындығы шеңбердің радиусының ұзындығына тең. Градуспен өлшесек 1 радиан – 570171 44,811.
  • Стерадиан (ср) – дене бұрышының бірлігі. Ω = 2π(1-cos∟α/2). Ω-дене бұрышы; α-сфераның ішіндегі берілген дене бұрышымен шығарылған конустың төбесіндегі жалпақ бұрыш. 1ср дене бұрышына 650321 жалпақ бұрыш тең болады. 1200 жалпақ бұрыш π ср, 1800 жалпақ бұрыш – 2π ср бұрышқа тең.

Физикалық шаманың өлшемі – берілген объектінің “физикалық шама” деген ұғымға сәйкес алынған қасиетінің мөлшерлі мәні. Мысалы, әрбір дененің нақты бір массасы болады, осыдан денелерді массасы бойынша ажыратуға болады, яғни бізді қызықтыратын ФШ-ның өлшемі бойынша.

  • Физикалық шаманың өлшемі – берілген объектінің “физикалық шама” деген ұғымға сәйкес алынған қасиетінің мөлшерлі мәні. Мысалы, әрбір дененің нақты бір массасы болады, осыдан денелерді массасы бойынша ажыратуға болады, яғни бізді қызықтыратын ФШ-ның өлшемі бойынша.
  • Физикалық шаманың мәні – ол оның бірлігі түрінде алынған қандай да бір сан түрінде берілген өлшемін бағалау. Оны өлшеу нәтижесін немесе ФШ-ның Q мәнін q санды мән мен өлшем бірлігі таңдап алынған [Q] араларын байланыстыратын Q = q[Q] негізгі өлшеу теңдеуін сәйкес есепті шешу нәтижесінен аламыз. Өлшем бірлігіне байланысты ФШ-дың сандық мәні өзгереді де, өлшемі сол күйінде қалады.
  • Физикалық шамалардың бірліктері – бұл белгілі өлшемдегі ФШ, оның өлшемі бірге тең, ол біртекті ФШ-ды мөлшерлі түрде беру үшін қолданылады. ФШ бірліктерінің өлшемдері мемлекеттік метрологиялық басқармалардың заңға сәйкес бекітілген жолдарымен қойылады.
  • ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ М И Н И С Т Е РЛІГІ
  • Қ.И. СӘТБАЕВ атындағы ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ ТЕХНИКАЛЫҚ ЗЕРТТЕУ УНИВЕРСИТЕТІ
  • Ақпараттық және телекоммуникациялық технологиялар институт ы


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет