3 Сығылғыштық немесе сұйықтың температуралық ұлғаюы
Өзінің көлемін өзгертуге сұйықтар кедергісі көлемдік сығылу және температуралық ұлғаю коэффициентімен сипатталады. Көлемдік сығылу коэффициенті
(7)
Көлемдік сығылу коэффициентіне кері шама – сұйықтың көлемдік серпімділік модулы
(8)
Тамшылы сұйықтар үшін аралығында орналасады. Газдарда басқаша. Олардың сығылғыштығы күй өзгерісі процесінің сипатынан тәуелді. Қарапайым газдар үшін, мысалы, оттегі изотермиялық процессте адиабаталықта Атмосфералық ауа үшін көлемдік сығылу коэффициенті изотермиялық процессте , ол сұйықтың сығылғыштығынан төрт ретке үлкен. Сондықтан қысым өзгергенде газдардағы сығылғыштық құбылысын ескермеуге болмайды. Тамшылы сұйықтардың ұлғаюы оларды қыздырғанда болады. Ол мынаған тең:
Су үшін температуралық ұлғаю коэффициенті , мазут, мұнай және трансформаторлық майлар үшін .
Барлық уақытта тұрақты қысымда орналасқан газдар үшін температуралық ұлғаю коэффициенті газдар құрамынан тәуелсіз және ол тең, яғни сұйықтарға қарағанда он және жүз есе көп. Жоғарыда айтылғандардан, тамшылы сұйықтардың және қысымнан тәуелсіз екені шығады. Бұл сипаттамалар сұйықтар үшін мына заңдылық бойынша өзгереді
Газдар үшін тығыздық пен салмақтың қысым мен температурадан тәуелділігі идеал газ күйі Менделеев-Клапейрон теңдеуі негізінде орнатылуы мүмкін
Достарыңызбен бөлісу: |