2ис фдо дәріс кіріспе. ҒЫлыми зерттеудің негіздеріне жалпылама түсінік.Ғылымның салалары
жүктеу/скачать 92.5 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Метотеориялық деңгей әдістеріне
- Жүйелік анализ негізгі төрт кезеңнен құралады
- Дәріс 6.
| Теориялық деңгей әдістері: дерексіздену, идеализациялау, формальдау, анализ және синтез индукция және дедукция, аксиоматика, молайту т.б.
Теориялық деңгейде жиналған деректердің зерттелуі, ұғымдарды пікірлерді жасау, қорытынды келтіру жүзеге асады. Бұл жұмыстың процессінде ертеректегі ғылыми түсінідірулер мен жаңадан туындаған түсініктер қарам-қатынасқа түседі. Теоретикалық деңгейде ғылыми ойлау эмприкалық сипатталудан босанып, теориялық молаю, баюды туғызады. Осылайша білімнің жаңа теориялық мазмұны эмприкалық ұғымдарға қарай бейімделеді. Танымның теориялық деңгейінде ұқсастық, айырмашылық, сәйкес өзгерістердің логикалық әдістері кең қолданылады, білімнің жаңа жүйелері құрылады, теоретикалық жүйелердің жаңа жинақталған экспериментальдіматериалдармен келешектегі келісім мәселелері шешіледі. Метотеориялық деңгей әдістеріне - диалектикалық әдіс пен жүйелік талдау әдісін жатқызады. Бұл әдістердің көмегімен теориялардың өзі зерттеледі және оларды туғызу жолдары жасалады, аталған теория ұғымдарының жүйесі зерттеледі, оны қолдану көкжиектері белгіленеді, бірнеше теорияларды синтездеу жолдары негізделеді. Аталған деңгейдің басты міндеті – ғылыми теорияларды формальдау жағдайын тану және метатілдер деп аталатын формальді тілдер жасап шығару болып табылады. Жүйелік анализ негізінде ерте бастан белгілі бір қасиетке ие болатын көптеген объектілер жүйесі деген ұғым жатыр. Бір жағынан жүйелік анализ жекелеген мәселелерді шешуде жалпы философиялық жағдайлар қатарын қолдануға мүмкіндік берсе, екінші жағынан философияның нақты бір ғылым ретінде дамуына ықпал етіп, оны молайтады. Жүйелік анализ экономиканың жекелеген салалары, өнеркәсіптік мекеме, бірлестіктер, құрылыс немесе технологиялық кешендерді ұйымдастыру мен жоспарлау секілді күрделі жүйелерде қолданылады. Жүйелік анализ негізгі төрт кезеңнен құралады 1.Міндет қою - объектіні зерттеудің мақсаттары мен міндеттерін, сондай-ақ объектіні танып-білу критерийлерін анықтайды. Мақсатты толығымен қоймай, қате таңдау барлық сараптауларды теріске шығарып, бұрмалап жіберуі мүмкін. 2. Зерттеліп отырған жүйенің көкжиектері анықталып, оның құрылымы анықталады: объектілер мен процесстер, қойылған мақсатқа қатысы бар процесстер зерттеліп отырған жүйеге және сыртқы ортаға таралып дамиды. Сосын, жүйенің басқа да құрамдық бөліктері - оның элементтері бөлініп алынады, олардың арасындағы және сыртқы ортамен өзара әрекеті белгіленеді. Соңғы уақытта техникада «қалдықсыз технология» деп аталатын жабық технологиялық циклдердің тұйық жүйесіне көп назараударылуда. Мұндай технологиялық процесттер экономика, экология тұрғысынан аса пайдалы яғни «анағұрлым қалдық аз болса, соғұрлым өндіріс деңгейі биік» деген сөз. 3. Зерттеліп отырған жүйенің математикалық үлгісін құру. Алғашында жүйені параметрлеу жүзеге асады, жүйенің бөлінген элементтері сипатталады және олардың өзара әрекеті баяндалады. Процесстің ерекшелігіне байланысты біртүтас анализ жүйесі үшін математикалық аппарат қолданылады. Мұнымен аналитикалық әдістердің кішігірім жүйелері сипаттау үшін қолданылатынын атап өткен жөн. Бұл әдістердің қатарында күрделі жүйелерді зерттеуде ықтималдық әдістері кең қолданылады. Үшінші кезеңнің алгоритмдік тілде жазылған, жүйенің аяқталған математикалықүлгісі қалыптасады. 4. Алынған математикалық модельді сараптау, қорытынды қалыптастыру мақсатымен оның экстремальді шарттарын анықтау. Тиімді қарастырылып отырған функцияның (зерттеліп отырған жүйенің математикалық үлгісі) және сәйкес қолайлы шарттар табумен аяқталады. Таңдау негізінде оптимизация критерийлерінің зерттеліп отырған объект үлгісінің параметрлеріне тәуелділігі құрылады. Зерттеудің мұндай нәтижесі практикалық мақсаттар үшін аса маңызды, міндетті анықтауға мүмкіндік береді. Дәріс 6. Ғылыми бағыттың құрылымдық бірліктері • Жалпы түсінік • Ғылыми бағыттың құрылымдық бірліктері жүктеу/скачать 92.5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|