3 Ɉԕɭɥɵԕɬɚԕɨɥɞɚɧɵɥԑɚɧɲɚɪɬɬɵɛɟɥɝɿɥɟɪ Грамматикалық материалдар



Pdf көрінісі
бет53/191
Дата19.07.2023
өлшемі3.57 Mb.
#475728
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   191
811-001-001к-20 КазЯзык 11 каз УЧЕБНИК ОГН Book

85
4.
Мәтінді оқып, шешендік арнаудың қай түрі екенін анықтаңдар. 
Ше шен дік сөзді талдаңдар.
Шешендік сөз қан дай 
жағдайда туған?
Шешендік сөздің 
көтерген тақырыбы
Шешендік сөздің 
тәрбиелік мәні
Жанқұтты он жеті жасында әкесінің айтуымен Сары елі-
нің беделді биі Шабанбайға бата алуға барады. Жанқұт ты -
ның жайын сұрап білгеннен кейін:
– Шырағым, дүниеде не адал, әлемде не мықты? – деп 
сұрайды.
Сонда Жанқұтты:
Адал болсаң, судай бол:
Су арамды кетіреді.
Мықты болсаң жердей бол:
Жер жаһанды көтереді, – 
деп жауап береді. Жігіттің жауабына риза болған Шабанбай 
би Жанқұттыны бірнеше күн қонақ етіп, кетерінде:
Аллаңа жағам десең, азанды бол,
Ағайынға жағам десең, қазанды бол,
Халқыңа жағам десең, әділ бол.
Судай таза бол,
Жердей берік бол.
Өмірің ұзақ болсын,
Сөзің халқыңа қуат болсын, –
деп, батасын беріп аттандырған екен. 
(«азаты би-шешендері» жинаынан)
5.
Әуен, әуез, тембр, қар қын, кі ді ріс ті сөй леу мә не рі не сай қол да нып, 
ше шендік сөзге жасаған талдауларыңды оқып берің дер. Бұйрық 
рай етістіктерін анықтаңдар.
6.
Қосымша әдебиет тер ден бір адамға арнайы айтылған сәлем, сын, 
әзіл, бата түрін де гі шешен дік арнауға мысалдар жазыңдар.
7.
Ше тел дер де жүр ген немесе елге қайта оралған та ны мал қан дас та-
ры мыз ту ра лы мә лі мет жинап, презентация немесе ой тұ жы рым 
дайындаңдар. 


86
§6.
 
Ше шен дік тол ғау
1.
Нұр ту ған жы рау дың «Қа не ки, ті лім, сөй ле ші» тер ме сін «Қо ңыр» 
то бы ның орын дау ын да тың даңдар. Тыңдаушыға ық пал ете білу
ше шен сөйлеу талапта рын сақ тап, алған әсерлеріңді баян даң дар.
ɒɟɲɟɧɞɿɤɬɨɥԑɚɭ
ɒɟɲɟɧɧɿԙ ɠɚɧ ɞԛɧɢɟɫɿɧɞɟɝɿ ɲɵɦɵɪɥɚԑɚɧ ɬɨɥԑɚɧɵɫ ɬɨɥԕɵɧɞɚɪɵ
ɬɵԙɞɚԑɚɧɠɚɧԑɚԥɫɟɪɟɬɟɬɿɧɬɨɥԑɚɭɤԛɣɿɧɞɟԧɪɿɥɟɞɿ
Ɍɨɥԑɚɭ±ɲɟɲɟɧɧɿԙɿɲɤɿɬɨɥԑɚɧɵɫɵɈɥԧɦɿɪɞԛɧɢɟɫɵɪɵɚɞɚɦ
ɞɚɪԕɚɬɵɧɚFɵɧɵԙɬԛɣɿɧɿɧɲɟɲɭɬɛɤԛɪɞɟɥɿɦԥɫɟɥɟɥɟɪɝɟɚɪɧɚɥɚɞɵ
ɌɨɥԑɚɭԧɥɟԙɦɟɧɠɵɪɦɟɧɚɣɬɵɥɚɞɵȻԝɧɵԙԧɡɿԕɚɡɚԕɛɢɲɟɲɟɧɞɟɪɿɧɿԙ
ɞɚɧɚɥɵԑɵɧɚԕɵɧɞɵԑɵɧɬɟɪɟԙɨɣɢɟɥɟɪɿɟɤɟɧɞɿɝɿɧɤԧɪɫɟɬɟɞɿȻɢɲɟ
ɲɟɧɞɟɪ±ɬɟɤɠԝɪɬɚɥɞɵɧɚɲɵԑɵɩɭɚԑɵɡɚɣɬɭɲɵɧɟɦɟɫɟԥɞɟɦɿɠԛɣɟ
ɥɿɫԧɣɥɟɭɝɟԛɣɪɟɬɭɲɿԑɚɧɚɟɦɟɫɬɚɧɵɦɫɵɪɥɚɪɵɧɲɟɲɭɲɿɬɚԑɵɥɵɦ
ɦԥɧɿɧɠɟɬɤɿɡɭɲɿɞɟ
Ɍɨɥԑɚɭɥɚɪɞɵԙ ɤԧɩ ɤԧɬɟɪɟɬɿɧ ɬɚԕɵɪɵɛɵ ± ɟɥ ɠɟɪ ԝɥɬ ɬɚԑɞɵɪɵ
Ɍɨɥԑɚɭԑɚɧɚɫɢɯɚɬԧɫɢɟɬԕɨԑɚɦɞɵԕԥɥɟɭɦɟɬɬɿɤɠɚɣԑɚɚɥɚԙɞɚɭɲɵɥɵԕ
ɫɚɹɫɚɬԕɚɤԛɦԥɧɮɢɥɨɫɨɮɢɹɥɵԕɬɚɥɞɚɭɬԥɧ
Ɍɨɥԑɚɭɞɵԙɧɚԕɵɥɦɚԕɚɥɦԥɬɟɥɛɚɫԕɚɲɟɲɟɧɞɿɤɫԧɡɞɟɪɞɟɧɚɣɵɪɦɚ
ɲɵɥɵԑɵ±ɛɟɥɝɿɥɿɛɿɪɦɚԕɚɦɦɟɧɚɫɩɚɩɬɵԙɫԛɣɟɦɟɥɞɟɭɿɦɟɧɚɣɬɵɥɭɵ


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   191




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет