III Қоғамдағы БАҚ-тың рөлі

- жариялылық, яғни тұтынушылардың шексіздігі; 
- арнайы техникалық құралдардың, аппаратуралардың болуы; 
- ақпарат таратушының қабылдаушыға біржақты ықпалы; 
- тұтынушы аудиторияның тұрақсыз әркелкілігі. 
1840 жылы француз жазушысы Оноре де Бальзак баспасөзді «төртінші билік» 
деп атады. 
БАҚ – бұл мемлекеттік иделогия құралы. Әрбір аймақтың, әрбір мемлекеттің 
өзіндік ерекшеліктері бар. Үлкен мемлекеттер айналасындағы шағын елдердің 
мәдениетін басып, халқын өз аузына қаратып алуға талпынады. Сондықтан 
шағын елдердің өз мәдениетіне және өз ақпараттық саясатын жүргізу ісіне 
мығым болуы қажет. Бұл Қазақстан үшін, мемлекеттік тілдегі бұқаралық 
ақпарат құралдары үшін өзекті мәселе болып табылады. 
Адамзат тарихы әуел бастан және көптеген мысалдар барысында тілдің тек 
коммуникацияның жай негізгі құралы ғана емес, сонымен қатар саяси, 
экономикалық, әлеуметтік мәжбүрлеу мен бағындырудың қуатты құралы 
екендігін де дәлелдеп келеді... Тіл, ең алдымен, нақты бір ұлттың мәдени-
тарихи тәжірибесінің жиынтығы, ерекшелік белгісі және тұрақты атрибуты, 
күрделі бірегейлік рәміз және оның өзін-өзі өркениеттік анықтауының 
бастауы». 
Бүгінгі күні де қазақ халқының ұлттық идеясына қатысты өзекті мәселелер күн 
тәртібінен түспей отыр. Жаhандану дәуіріндегі қазақтың мұң-мұқтажына 
алаңдаушылық танытқан саясаттанушы Б. Әбдіғали қазақ жобасын, қазақ 
идеясын, қазақ ойын, қазақ сөзін, қазақ саясатын, қазақ миссиясын, қазақ 
даңқын қозғайтын «Қазақ» альманағын жариялауда. Аталмыш еңбектерде 
дәстүрлі және қазіргі дүниетанымдық бағдарлар мен құндылықтардың, 
мақсат-мүдделер мен мұраттардың тұтастай кешенімен сипатталатын ұлттық 
идея қазақ халқының рухани мәдениетінің тарихынан да, бүгінгі әлеуметтік-
мәдени өмірінен іздестіріледі және бұл біздің диссертациялық зерттеудің 
әдіснамалық негізін айқындауға септігін тигізеді. 
Бұл танымал тұлғаның берген пікіріне қарап-ақ БАҚ-та қоғамға ықпал 
ететіндей күш бар екенін аңғарамыз. БАҚ ең алдымен әлеуметтендірушілік 
қызметті атақарады. Бұл қызметсіз БАҚ-ты елестету әсте мүмкін емес. 
Қоғамда өмір сүріп жатқан күллі адамзат білімнің басым бөлігін осы БАҚ 
арқылы алады. Себебі белгілі бір ақпаратты біз Масс-меди, яғни газет-журнал, 
теледидар, ғаламтор арқылы алып жүрміз. Медиа арқылы адамдарды біріктіру 

оңай боп саналады. Жазушы О. Бальзак БАҚ өкілдерін «Бейресми төртінші 
билік» деп айтқан. Демек, қоғамды журналистерсіз елестету мүмкін емес. 
Жер жүзінде орын алған «Covid-19» пандемиясы кезінде БАҚ өкілдерінің ерен 
еңбегі ерекше айқын көрінді. Осынау қиын кезеңде қауіпті нүктелерде жүріп, 
халықты шұғыл түрде ақпаратпен қамтамасыз етті. Өз басының қамын емес, 
халықтың халін ойлап БАҚ өкілдері әрқашан ізденісте жүрді. Бұл қоғамға БАҚ 
өкілдерінің қажет екендігінің айқын дәлелі. 
Еліміз егемендікке қол жеткізгелі бері әлемдегі саяси, экономикалық, 
қоғамдық орынға ие болды. Дүние жүзіне мәдениетіміз бен ұлттық 
құндылықтарымызды таныту үшін де БАҚ-тың теңдессіз үлесі бар. 
Қазақстанның әлемдік өркениет алдындағы экономикалық, мәдени және 
әлеуметтік жағынан дамуы үшін оларды танытатын БАҚ маңызы айрықша. 
Қазіргі дәуір қарулы майданның емес, ақпарат майданы екенін ескерсек, 
жаһандық соғыс қазір күштілер қару саналатын баспасөздер арасында жүріп 
жатыр. Сондықтан, БАҚ-тың жүйелі әрі сапалы жұмыс істеуі ең өзекті мәселе. 
БАҚ қоғамдық маңызы бар рөлді ғана емес, еліміздің имиджін қалыптастыру 
құралы ретінде де атқарады. БАҚ-тың негізгі қызметіне ақпараттандыру, 
жарнама, ойын-сауық, хабардар ету кіреді. БАҚ-тың халық алдында құратын 
имиджі қоғамға үлкен әсер етеді және адамдарды белгілі бір іс-әрекеттерге 
бағдарламалауда. Сондай-ақ, БАҚ-тың белгілі бір саяси оқиғаға деген 
көзқарасы да маңызды тармақ болып табылады. 

жүктеу/скачать 327.52 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: