3-тарау. Сұраныс және ұсыныс икемділігі 1
жүктеу/скачать 109.21 Kb.
|
| 3-тарау. Сұраныс және ұсыныс икемділігі
1 Сұраныстың бағалық икемділік коэффициенті мына жағдайды сипаттайды: б)тауардың бағасы 1%-ке өзгергенде осы тауарға деген сұ-раныс көлемі неше %-ке өзгеретінін көрсетеді; 2 Тауардың бағасы өзгерсе де жалпы түсім бұрынғы қалпында өзгермей қалса, онда сұраныстың бағалық икемділік коэффициенті: в)1-ге тең; 3 Сұраныс бағаның өзгеруіне икем-ді болса, онда бағаның төмендеуі: а) жалпы табысты өсіреді; 4 Сұраныс бағаның өзгеруіне икем-сіз болса, онда бағаның төмендеуі: а) жалпы табысты кемітеді; 5 Сұраныстың бағалық икемділік коэффициенті 1-ге тең болғанда, бағаның төмендеуі: б) жалпы та-бысты өзгертпейді; 6 Сұраныс қисықтары төменде су-ретте келтірілгендей делік. Онда: ә)D2 қисығының икемділік коэф-фициенті D1-ге қарағанда жоғары болады; 7 Тауардың бағасының 1%-ке тө-мендеуі осы тауарға деген сұраныс көлемін 2%-ке көбейтсе, онда сұраныс: ә) икемді; 8 Төменгі суретте берілген сұраныс қисығының А нүктесіндегі сұра-нысы: а) өте икемді; 9 Сұраныс қисығы төмендегі сурет-те көрсетілгендей болса, бұндай сұранысты: б) өте икемсіз дейміз; 10 Бензинге, шаштараз, медицина және почта қызметтеріне, нан және тұз тағамдарына деген нарықтық сұраныс қандай болады: б) икемсіз; 11 Тағамдарға деген сұраныс икем-сіз болады, егер: ә) сұраныстың ба-ғалық икемділігі 1-ден аз болса; 12 Алмат өз шығындарын әрдайым есептеп отырады. X тауарының ба-ғасы 2%-ке жоғарылағанда, Алмат бұл тауарды тұтынуды 1%-ке ке-мітті. Демек Алматтың осы тауарға деген сұранысы: а) икемсіз және Алматтың бұл тауарға жұмсаған шығыны өседі; 13 Px=5 теңге болғанда X тауарына деген сұраныс 100 дана болды. Осы тауардың бағасының 7 теңгеге де-йін көтерілуі сұраныс көлемін 80 данаға дейін азайтты. Осы жағдайда сұраныстың доғалық икемділік коэффициенті мынадай болады: ә) – 2/3; 14 Сұраныстың нүктелік бағалық икемділігі – 0,5. тауардың бастапқы бағасы 4 теңге, ал сұраныс көлемі 16 дана дейік. Егер баға тағы 2 теңгеге қымбаттаса, онда өнім кө-лемі қай шамаға өзгереді: г) 4%-ке азаяды; 15 Сұраныс функциясы Qd = 10–P, ал ұсыныс функциясы Qs= 4+2P болсын дейік. Онда теңдестік нүк-тесіндегі бағалық икемділік коэф-фициентінің мәні: в) – 0,5; 16 15-сұрақтың шешуі бойынша та-уарға деген сұранысты: ә) икемсіз дейміз; 17 Алматы тұрғындарының салқын сусындарға деген сұраныс функ-циясы мынадай болса Qd= 3 – 2P, онда баға P=5m болғандағы сұра-ныс икемділігін анықта: б) 1; 18 Сұраныс пен ұсыныс қисықтары мына суретте көрсетілгендей болса, онда салық ауыртпалығы: а) тұ-тынушыларға түседі; 19 Сұраныс пен ұсыныс қисықтары мына суретте келтірілгендей болса, онда салық ауыртпалығы: ә) өнді-рушіліерге түседі; 19а Салық ауртпалығының тұтыну-шылар мен өндірушілер үлесіне бө-лінуі нарық жағдайында: а) сұра-ныс пен ұсыныстың икемділігіне тәуелді; 20 Сұраныстың табыстық икемді-лігі: ә) табыс 1%-ке өзгергенде та-уарға деген сұраныс көлемінің неше %-ке өзгеретінін көрсетеді; 21 Тауарды құнсыз деп атаймыз, егер осы тауарға деген сұраныстың: а) табыстық икемділігі 0,5-ке тең болса; 22 Тұтынушы табысы 1400 теңге болғанда, ол X тауардың 560 мөл-шерінде пайдаланылатын. Енді та-бысы 1100 теңгеге дейін азайғанда, оның сұранысы 430-ға дейін кеміді. Осы деректерге сүйене отырып, сұраныстың табыстық икемділігін тап: б) 1,09; 23 Күнделікті қажетті тауарларға деген сұраныстың табыстық икем-ділік коэффициенті: ә) 0> E1< 1; 24 Сұранысты бағалық және икем-ділік коэффициенттерінің мәндері сәйкес түрде – 0,5 және 0,6-ға тең делік. Олай болса, баға 10%-ке кеміп, табыс 5%-ке өскен жағдайда, сұраныс: а) 2 процентке кемиді; 25 Сұраныстың табыстың икемділік коэффициенті Е1=8, ал сұраныс функциясы QD= 10I/(I+2) болса, он-да сұраныс көлемі мынадай болады: в) 1; 26 Сұраныстың қиылысқан икемді-лік коэффициенті: ә) алмастыратын немесе толықтыратын тауардың ба-ғасы өзгеруіне байланысты сұраныс көлемінің өзгеруін көрсетеді; 27 Егер сұраныстың қиылысқан икемділік коэффициентінің мәні те-ріс сан болса EXY < 0, онда бұл та-уарлар: ә) бірін-бірі толықтыратын тауарлар; 28 Фотоаппарат пен фотопленка-ның арасындағы сұраныстың қиы-лысқан икемділік коэффициенті – 2,5-ке тең. Егер фотоаппараттың бағасы 10%-ке жоғарыласа, онда: б) фотопленкаға деген сұраныс 25%-ке кемиді; 29 Тауарлар бірін-бірі алмастырады дейміз, егер оларға деген сұраныс-тың қиылысқан икемділік коэффи-циентінің мәні:ә) оң сан болса; 30 Егер X және Y тауарлары бір-бі-ріне қатысы жоқ тауарлар болса, онда сұраныстың қиылысқан икем-ділік коэффициентінің мәні: а) 0-ге тең болады; 31 Сүзбеге деген сұраныс функция-сы төмендегідей: Qd= 8 – Px+0,2Py. Мұнда, Px пен Py – сәйкес түрде сүз-бе мен ірімшіктің бағалары. Егер Px = 4 теңге, ал Py = 5 теңге болса, онда сұраныстың қиылысқан икем-ділік коэффициентінің мәні: ә) 1, 32 Жоғарыдағы сұрақтың шешуі бойынша сүзбе мен ірімшік мынан-дай тауарлар деп айта аламыз: а) бірін-бірі алмастыратын тауарлар; 33 Тауар ұсынысының азаюы: ә) осы тауарға деген сұранысты көбейтеді; 34 Заттың бағасының 5%-ке арзан-дауы ұсынысты 8-ге кемітті дейік, онда осы тауардың ұсынысы: а) икемсіз; 35 Тауар ұсынысы икемсіз болған жағдайда оған деген сұраныс аза-яды дейік, сонда сатушының жалпы түсімі: ә) азаяды; 36 Ұсыныс икемділігі төмендегі көрсеткіштердің қайсысына көбірек тәуелді болады: а) берілген тауарды алмастыратын тауарлардың саны-на. 4-тарау. Тұтынушылар талғамы. 1 Тұтынушы талғамы теориясы былай тұжырымдалады: в) жоға-рыда айтылғандардың бәрі дұ-рыс; 2 Пайдалылық функциясы: U=U(X,Y). ә) жалпы пайдалылық пен X,Y тауарларының көлемдері-нің арасындағы байланысты көр-сетеді; 3 Талғамсыздық қисығы дегені-міз: а) тұтынушыға бірдей пайда-лылық әкелетін тауарлардың жи-ынтығы; 4 Талғамсыздық қисығының кез келген нүктесінде: ә) пайдалы-лықтың мәні тұрақты болады; 5 Төмендегі график бойынша: а) А1 талғамсыздық қисығының бо-йындағы тауарлар құрамы А2-нің бойындағы тауарлар құрамына қарағанда көп пайдалылық әке-леді дейміз; 6 Тауардың тұтынушыға әкелетін шекті пайдалылығы деп: а) әрбір қосымша пайдаланылатын тауар-дың әкелетін қосымша пайдалы-лығын атаймыз; 7 Шекті пайдалылықтың азаю за-ңы дегеніміз: в) сатып алынатын тауарлардың саны көбейген са-йын әрбір қосымша тауардың пайдалылығының азаюы; 8 Төменде келтірілген шекті пайдалылықтың мәндеріне сүйене отырып, осы қатарлардың қайсы-сы шекті пайдалылықтың азаю за-ңын бейнелейтінін анықтаңыз: в) 300; 350; 370; 380; 9 Тұтынушы үшін нанның шекті пайдалылығы төмендегі кестеде берілген:
Егер тұтынушы 3 бөлек нан алса, онда нанның жалпы пайдалы-лығы тең болады: б) 54; 10 Алмастырудың шекті нормасы MRSxy: в) жоғарыда айтылғандар-дың бәрі дұрыс; 11 Алмастырудың шекті нормасы MRS=MUx/MUy=3. Онда мынадай шешім айта аламыз: ә) X тауары-ның қосымша 1 данасын пайдала-ну үшін Yтауарының 3 данасынан бас тартуға тура келеді; 12 Дәулет өзінің 8 сағат бос уақытын доп ойнап немесе кітап оқумен өткізгісі келеді. Егер ол 1 сағат кітап оқитын болса, онда 8 өлшем шекті пайдалылыққа ие болады да, доп ойнағандағы жалпы пайдалылығы төмендегідей болады:
Егер Дәулет ең жоғары пайдалылыққа қол жеткіземін деп ұйғарса, онда ол доп ойнау мен кітап оқуға бос уақытының сәйкес түрде: б) 2 және 6 сағатын жұмсайды; 13 Мұрат базардан 1 кг алма және 1 кг алмұрт алды дейік. Осы жемістерді пайдаланған кезде ол сәйкес түрде 10 өлшем және 15 өлшем пайдалылыққа ие болсын. 1 кг алманың бағасы 5 теңге, ал 1 кг алмұрттың бағасы 6 теңге болса, онда бұдан кейін Мұрат: ә) алмаға қарағанда алмұртты көбірек ала-тын болады; 14 Жанар табысын X және Y тауар-ларын сатып алуға жұмсайды делік. Осы тауарлардың 1 өлшемінің баға-сын сәйкес түрде Px және Py деп белгілейік. Егер Px=2 теңге, ал Py= 3 теңге болса, онда Жанар ең ұтымды пайдалылыққа қол жеткізу үшін: б) тауарларды MRS=2/3 болатындай қатыста сатып алғаны жөн; 15 Бюджет сызығының бұрыш-тық коэффициенті тұрақты санға тең болады. Демек: а) Бюджет сызығының кез келген нүктесінде бір өлшем X тауары Y тауарының тұрақты мөлшерін алмастырады; 16 Төмендегі суретте бюджет сы-зығы берілген. Егер Y тауарының бағасы Py=20 теңге болса, онда тұтынушының табысы қандай бо-лар еді: ә) 400; 17 Егер Py=20 теңге болса, жоға-рыдағы графиктен бюджет сызы-ғының теңдеуі мынадай болаты-нын көреміз: б) 8X+20Y=400; 18 Салтанат балмұздақ пен жаңғақты жақсы көреді. Жаңғақтың бағасы тұ-рақты түрде төмендеп, балмұздақтың бағасы өзгермеген жағдайда Салта-наттың бюджет сызығы былай өзге-реді: а) (график); 19 Әлияның осы айдағы табысы өсті. Демек оның: ә) бюджет сы-зығы параллель түрде оңға жыл-жиды; 20 Тұтынушының теңдестік жағ-дайы дегеніміз: б) тауарларды тұ-тынудағы пайдалылық өте жоғары болатын жағдай; 21 Төмендегі суретте Шолпанның талғамсыздық қисығы мен бюджет сызығы көрсетілген. Егер Шолпан-ның табысы 120 теңге болса, онда бюджет сызығының теңдеуі төмен-дегінің қайсысы: ә) 6X+4Y=120; 22 Егер теңдестік нүктесінде X та-уарының саны 15 болса (жоғарыдағы суретке қараңыз), онда Шолпан Y та-уарын сатып алу үшін қанша шығын шығарады: ә) 30 теңге; 23 Анар өз табысына X және Y та-уарларын алғысы келеді. Бұл тауар-лардың белгілі бір бөліктерін тұты-нудағы шекті пайдалылықтары төмендегідей:
Егер тауарлардың бағасы Px=2, ал Py=4 теңге болып, Анардың табысы 16 теңге болса, онда пайдалылық қай жағдайда ең жоғары деңгейіне жетеді: ә) X=4; Y=2; 24 Пайдалылық функциясы мен бюд-жет сызығының теңдеуі төмендегі-дей: U=X•Y; 2X+3Y=6. Пайдалылық функциясның мәні ең жоғары болуы үшін тұтынушы X және Y тауарларын қандай мөлшерде сатып алады: в) X=3/2; Y=1; 25 Гүлнардың бір айдағы орташа табысы 600 теңге және ол тек X,Y тауарларын сатып алуға жұмсайды делік. X тауарының бағасы қарас-тырып отырған жағдайда 30 теңгеден 20 теңгеге дейін арзандады. Соның салдарынан теңдестік жағдайы А нүктесінен В нүктесіне ауысты. Тең-дестік нүктелеріндегі X тауарының саны белгілі. Осы деректерге сүйене отырып, Гүлнар Y тауарын А және В нүктесінде сәйкес түрде төмендегі-дей мөлшерде алады дейміз: б)15 және 5; 26 «Табыс-тұтыну» қисығы: а) табыстың өсуіне байланысты тұ-тынушылар талғамының өзгеруін бейнелейді; 27 «Баға-тұтыну» қисығы төмен-де айтылғандардың қайсысын си-паттайды:ә) тауарлардың бағасы-ның өзгеруіне байланысты тұты-нушылар талғамы қалай өзгере-тінін; 28 Төменгі жағдайлардың қайсы-сы орындалғанда табыс эффектісі болады: ә) берілген тауардың ба-ғасы арзандап, тұтынушы осы та-уарды (басқа тауарларды сатып алу мөлшерін азайтпай) көп мөл-шерде сатып алса; 29 «Алмастыру» эффектісі деге-німіз X тауарының бағасы арзан-дап, ал табыс пен Y тауарының бағасы өзгермеген уақыттағы: а) тұтынушының арзандаған затты көбірек алып, бағасы өзгермеген затты тұтынуын азайтуы; 30 Төмендегі графикте табыс эф-фектісі мына аралықты бейнелей-ді: ә) X2-X1; 31 30-тест суреті бойынша алмас-тыру эффектісі мына аралықты бейнелейді: б) X1-X; 32 Тұтынушы ұтымы (CS) деге-німіз тауардың 1 данасына тұты-нушының төлей алатын ең жоға-ры бағасы мен осы тауардың на-рықтық бағасының айырмасы. Жалпы тұтынушылар ұтымы су-ретте келесі ауданға сәйкес ке-леді: а) А ауданы; 33 Мемлекет тарапынан өндіру-шілерге қосымша салық салын-ғаннан кейін: а) тұтынушы ұтымы азаяды; 34 Төмендегі графикте мемлекет та-рапынан нарықты реттеу мақсатында белгілі бір тауарға салық салынған-нан кейінгі жағдай бейнеленген. Нәтижесінде тұтынушы ұтымы: а) CS=A болып азайды. жүктеу/скачать 109.21 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|