Қорытынды. Мектептегі физика бөлімінде оқылатын механикалық қозғалыстың ең  қиын түрі механикалық тербелістер болып табылады

YESSENOV SCIENCE JOURNAL №2 (43)-2022 /// YESSENOV SCIENCE JOURNAL 2022, Vol.43 (2) 
40 
өзгешелеу. Мысалы, маятниктің айналу периодын қорытып шығару жүк сызатын 
шеңбердің ұзындығын сызықтық жылдамдыққа бөлгенге тең: 


R
T
2
=
, әрі қарай маятник 
тербелісіндегі жіптің керілу күші мен ауырлық күштерінің арасындағы үшбұрыштардың 
ұқсастығынан алынады. Былайша айтқанда, қарапайым механикалық қозғалысты 
сипаттайтын шамалармен бірге оқулықтағы осы тараудың мәтіні көптеген математикалық 
түрлендірудің көмегімен оқытылады. 
Сол себепті «Тербелістер» тарауын оқыту әдістемесі, оны ғылыми-методикалық 
тұрғыдан негіздеу арқылы қарастырылды. 
Мақалада оқыту әдістемесінде негізгі мақсаттардың бірі гармониялық тербелістер 
жөнінде тыңғылықты білім бере отырып, алдағы уақытта оқушылардың табиғаты бөлек 
электромагниттік тербелістерді игеруіне мүмкіндіктерді қарастыру болғандықтан да, бұл 
тарауды оқыту оқытушыдан үлкен ізденімпаздықты талап етеді. Осы бағытта 
«Тербелістер» тақырыбын оқытуда оқушылардың логикалық ойлау қабілеттерін дамыту 
мақсатында нобайлау (математикалық маятник, идеал серіппелі маятник, идеал тербелмелі 
контур) әдісінің маңызының зор екендігіне көңіл бөлінеді. Оқушылардың білім деңгейіне 
сай механикалық және электромагниттік шамалардың арасындағы аналогия берілді. 
ӘДЕБИЕТТЕР 
[1]. Қазақстан Республикасының 2015 жылға дейінгі білім беруді дамыту 
Тұжырымдамасы // Егемен Қазақстан, 26 желтоқсан, 2003. 
[2]. Башарұлы Р. и др. Физика и астрономия: Дидактические материалы. – Алматы, 
«Мектеп», 2005. -184 с. 
[3]. Ілиясов Н. Жалпы физика курсы. - Алматы, «Білім», 2003 ж. 
[4]. Кронгарт Б.А., Тезекеев С.М. Физика және астрономия: Есептер жинағы. Жалпы 
білім беретін мектептің 9-сыныбына арналған оқу құралы. - Алматы, «Мектеп», 2005. – 144 
с. 
[5]. Қарамурзин А. Физиканы мектепте оқытудың кейбір мәселелері. – Алматы, 
«Мектеп», 1984. -56 б. 
[6]. Құдайқұлов М., Жаңабергенов Қ. Орта мектепте физиканы оқыту әдістемесі. - 
Алматы, «Рауан», 1998 . – 310 б. 
[7]. Методика преподавания физики в средней школе: Частные вопросы. /Под ред. 
Каменецкого С.Е. – М., «Просвещение», 1980. – 336 с. 
[8]. Орехов В.П., Усова А.В. Физиканы оқыту методикасы. - Алматы, «Мектеп», 
1978. – 176 с. 
[9]. Физика және астрономия: Жалпы білім беретін мектептің 9-сыныбына арналған 
оқулық. / Башарұлы Р., Қазақбаева Д., Тоқбергенов У., Бекбасар Н. - Алматы, «Мектеп», 
2005. – 248 б. 
[10]. Шахмаев Н.М., Шахмаев С.Н., Шодиев Д.Ш. Физика – 9. - Алматы, «Рауан», 
1994 ж. 
REFERENCES 
[1]. Concept of development of education of the Republic of Kazakhstan until 2015 // 
sovereign Kazakhstan, December 26, 2003.[in Kazakh] 
[2]. Basharuly R. I. Dr. Physics and astronomy: didactic material. - Almaty, "school", 
2005.-184 P.
[in Kazakh] 
[3]. Ilyasov N. course of General Physics. - Almaty, "bilim", 2003.
[in Kazakh] 

YESSENOV SCIENCE JOURNAL №2 (43)-2022 /// YESSENOV SCIENCE JOURNAL 2022, Vol.43 (2) 
41 
[4]. Krongart B. A., Tezekeev S. M. Physics and Astronomy: a collection of problems. 
Manual for the 9th grade of a comprehensive school. - Almaty, "school", 2005 – - 144 P.
[in 
Kazakh] 
[5]. Karamurzin A. some problems of teaching physics at school. - Almaty, "School", 
1984.-56 P.
[in Kazakh] 
[6]. Kudaikulov M., Zhanabergenov K. methods of teaching physics in secondary school. 
- Almaty, "Rauan", 1998 . – 310 P.
[in Kazakh] 
[7]. Methods of preparing physics in the Middle School: Private questions. / Pod Ed. 
Kamenetskogo S. E.-M., "Prosveshchenie", 1980. - 336 P.
[in Kazakh] 
[8]. Orekhov V. P., Usova A.V. methods of teaching physics. - Almaty, "School", 1978 – 
- 176 P.
[in Kazakh] 
[9]. Physics and Astronomy: a textbook for the 9th grade of a comprehensive school. / 
Basharuly R., Kazakbaeva D., Tokbergenov U., Bekbasar N.-Almaty, "school", 2005. - 248 P.
[in 
Kazakh] 
[10]. Shakhmayev N. M., Shakhmaev S. N., Shodiev D. Sh. Physics-9. - Almaty, "Rauan", 
1994[in Kazakh] 

жүктеу/скачать 0.52 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: