5В120100 – «Ветеринарлық санитария» мамандығына арналған



бет1/3
Дата14.06.2016
өлшемі0.59 Mb.
#134627
  1   2   3

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

ШӘКӘРІМ атындағы СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ




МСЖ 3 деңгей құжаты

ПОӘК

ПОӘК 042-14.4.04.01.20.47/02-2012

ПОӘК - «Ветеринарлық генетика»

пәніннің студентке арналған жұмыс оқу багдарламасы



№ 1 басылым


5В120100 – «Ветеринарлық санитария» мамандығына арналған
«Ветеринарлық генетика»
ПӘНІНІҢ ОҚУ - ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ (ПОӘК)

Семей- 2012





042-14.4.04.01.20.47/02-2012

№ 1 басылым 30.09.2012 ж.

2 бет 47-ден

Алғы сөз

1.ӘЗІРЛЕГЕН

Құрастырған Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университеті “Биология” кафедрасының доценті, а.ш. ғ.к. Нұржанова К.Х.





  1. ТАЛҚЫЛАНҒАН

2.1. Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университеті “Биология” кафедрасының мәжілісінде.

20 ж. № хаттама.
Кафедра меңгерушісі Арынова Р.А.

2.2.Аграрлық факультетіның оқу - әдістемелік комиссия мәжілісінде.

20 ж. № хаттама

Төрағасы Сатиева К.Р.





  1. БЕКІТІЛГЕН

Университеттің оқу - әдістемелік кеңесі мәжілісінде мақұлданып, басылымға ұсынылған.

20 ж. № хаттама.
ОӘК төрағасы Рскельдиев Б.А.

4. ТҰҢҒЫШ РЕТ ЕҢГІЗІЛГЕН



Мазмұны



  1. Глоссарий

  2. Эдебиеттер

  3. Дәріс

  4. Зертханалық сабақтар


1. Глоссарий

Абберация – мутацияның әсерінен хромосоманың құрылымының зақымдануы.

Аллеломорфты белгілер – бір геннің әр түрлі аллельдерінің әсерінен пайда болған белгілер.

Аллополиплоидия – Бір организмнің жасушасында әр түрдің диплоидты хромосомалар жиынтығы.

Антигендер – организмге кірген бөгде заттар иммундық жауап туғызады.

Антидене – жоғары сатыдағы организмдердің иммундық жүйесі бөліп шығаратын белок, олар бөгде молекулалық заттарды ерекше түрде байлайды. Антидене организмдерде пайда болған антигендерге жауап ретінда бөлінеді.

Антикодон – тРНК молекуласының бөлігі, үш нуклеотидтан тұратын және өзіне сәйкес амин қышқылын кодтайтын иРНК ның үш нуклеотидтен тұратын бөлшегін таниды.

Аутбридинг – генетикалық туыс емес өкілдерді шағылыстыру.

Бактерофагтар – бактерияларда өсіп-өнетін вирустар.

Биотехнология - әр түрлі микробиологиялық синтезді, генетикалық және клеткалық инженерияны, ферменттер инженериясын қолдану арқылы өсімдіктің, жануарлардың организміне ықпал ететін және жасанды қосылыстарды өндірістік реакторларда алу үшін көп бағытта жүргізілетін ғылыми-техникалық салксы.

Вектор – дербес еселенетін генетикалық құрылым, оның көмегімен өзгертілетін геномға тиісті генді жеткізіп орналастыруға болады.

Ген – тұқым қуатын ақпараттық құрылымдық бірлік.

Ген инженериясы – алдын ала белгілі жаңа қасиеттері бар тірі оргаизмдерді жасау мәселелерін зерттейтін молекулалық биологияның саласы.

Генетикалық код – белок молекуласына қажетті амин қышқылдарының орнын анықтайтын ДНҚ молекуласындағы үш негізден тұратын тізбек.

Генотип – организмдегі гендер жиынтығы.

Делеция – мутацияның нәтижесінде хромосоманың орта бөлігінің жоғалуы.

Иммунитет – генетикалық бөгде белгілері бар заттардан және тірі денелерден организмнің қорғану әрекеті.

Иммундық реакция – генетикалық бөгде заттарды құртуға, бейтараптандыруға бағытталған организмнің бейімділік жауабы.

Инбридинг - өте жақын туыстас өкілдерді шағылыстыру.

Кариотип – түрге тән хромосома жиынтығы.

Клеткалық инженерия – қайта құрастыру, будандастыру, өсіру негізінде жасушаның жаңа типін жасау әдісі.

Клон – жыныссыз өсіп даму арқылы бір ортақ тектен тараған жасушалар немесе ұрпақтар.

Кодон – триплет.

Комплементарлық – бірін – бірі толықтырушы гендендің болуы, олар бірге әсер етіп, белгінің пайда болуына себеп болады.

Локус – хромосомадағы белгілі бір геннің орны.

Мейоз – жыныс жасушасы ядросының екі рет қатарынан бөлінуінің нәтижесінде төрт гаплоидты жасушаның пайда болуы.

Мозаиктер - әртүрлі генотипі бар жасушалардан тұратын организм.

Мутаген – физикалық және химиялық аген мутацияның жиілігін жоғарылатады.

Мутация – генетикалық материалдың негізгі қасиетін өзгертетін тұқым қуатын өзгеріс.

Ноненс кодондар – амин қышқылдарының ешқайсысына сәйкес калмейтін трансляцияны тежеуші ролін атқаратын кодондар.

Онкогендер – эукариоттар жасушаларынан залалды ісіктерге өзгерте алатын белоктарды кодтайтын гендер.

Онтогенез – организмнің жеке дамуы, туғаннан бастап өмірінің аяғына дейінгі өзгерістер жиыны.

Партеногенез – еркектің гаметасынсыз ұрғашының гаметасынан организмнің дамып өсуі.

Плазмидтер – хромосомамен байланыссыз дербес өмір сүретін сақина тәріздес ДНҚ молекулалары.

Полимерия – бір белгіге әртүрлі, бірақ ұқсас ететін аллельді емес гендердің өзара әрекеттесуінің түрі.

Полиплоидия – гаплоидтық жиынтықпен салыстырғанда хромосомалар санының өсуі.

Профаг – бактериялық жасушаға тұқым қуу материалы қосылған фаг.

Рестриктазалар – ДНҚ-ны кесетін фермент.

РНҚ- полимеразалар – ДНҚ үлгісімен РНҚ синтездейтін ферменттер.

Селекция – мал тұқымын, өсімдіктер сорттарын микроорганизмдердің, бактериялардың және вирустардың расаларын өзгертетін ғылымның саласы.

Транспозон – геномда өз орнын ауыстыра беретін ДНҚ фрагменті.

Фенотип – организмдегі барлық белгілердің жиынтығы.

Шағылыстыру – белгілері бойынша айырмашылығы бар бір түрдің өкілдерін жұптау.

Эволюция – тірі табиғаттың тұқым қуу, өзгергіштік және сұрыптау арқылы дамуы.


2 Ұсынылған әдебиеттер тізімі

Негізгі әдебиеттер:



  1. Бегимкулов Б.К. Генетика, Алматы, 2000.

  2. Генетика с основами биометрии. Меркурьева Е.К., Шангин-Березовский Г.Н. М., Колос, 1983.

  3. Практикум по генетике. Ларцева С.Ю., Муксинов М.К., М., Агропромиздат, 1985.

  4. Общая генетика. Дубинин Н.П., М., Наука, 1986.

  5. Биометрия в селекции и генетике сельскохозяйственных животных. Меркурьева Е.К., М., Колос, 1970.

  6. Генетика. Петухов В.Л., Жигачев А.И., Назарова Г.А. М., Агропромиздат, 1982.


Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет