6-тарау. Егіс айналымындағы топырақ өңдеу жүйесінің негіздемесі
жүктеу/скачать 286.21 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Арқалық және ылдый (шайылған) жерді өңдеу
| Жайылым жерлерді өңдеу. Жоғарғы (қауіпті), орта (мезгіл-мезгілде су басқан) және төменгі (жүйелі түрде су басқан) жайылым бар екенін есте ұстаған жөн.
Осыдан өңдеу стратегиясы: а) төменгі жайылым бойынша: жағалау; дренаж (ойдымды қоса алғанда); Лиман суару; су тасқынына төтеп бере алатын дақылдарды таңдау(арпабас, шалғындық және т.б.); топырақты бөлу, жылытуды қамту, аэрация, өсімдік қалдықтарын жою, тұқымдық тығыздау; көпжылдық шөптер мен қоспаларды көгалдандыру (суға байланысты іске аспаса, содан кейін жаздық жабынсыз дақылсебу); б) орташа жайылымда, әдетте, жоғары ластану болады, сондықтан қыста бұтакескішпен (мұзда) бұталарды жою; делегейлі соқамен, бұталы-балшықты, жонғыш кескіш арқылы өңдеу; 2-3 жыл - жылдық дақылдарды өсіру, содан кейін көпжылдық шөп қоспаларын егу; в) үстіңгі қабатты және құрғақ жерлерді өңдеу. Бұл ең жүйесіз, ескіріп тозғанжер. Мұнда топырақтың кебу қаупі жоғары, оны шашырату, су мен жел эрозиясына ұшырайды, осылайша топырақты өңдеу әдісі ылғалды жинақтауды, эрозияның алдын алуды қамтамасыз етуі керек. Дақылдықтарды көбірек құрғақшылыққа төзімдісін (еркекшөп,қияқ,арпабас,эспарцет, жоңышқа, бір жылдық - тары, сұлы, могар) таңдай білу керек. Негізгі өңдеу, сондай-ақ көпжылдық шөптердің қабаты аударуы шым аударғышпен және аудармай жыртылуы мүмкін. Шымды ажырату делегелеу құралымен жүзеге асырылады.Жыртылғаннан кейін міндетті түрде нығыздау керек. Шөптің тұрақтылығының жиілігі оның өнімділігіне байланысты және 3-4, кейде 5-7 жылдан кейін жүзеге асырылады. Арқалық және ылдый (шайылған) жерді өңдеу. Бұл ең құнарлы жерлер. Оларды эрозиядан қорғау шараларын қолданған кезде тіпті өңделген дақылдарды өсіруге болады Арқалық ылдый жерлердітекшелеуді кіріктілеу оларды мәдениетке енгізу және өнімділікті 10-11 есе арттыруды қамтамасыз етеді. Тұзды жерлерді өңдеу тұздылық деңгейін ескере отырып, ірікті түрде жүзеге асырылады. Операцияларды қамтиды: -Шымды ажыратуда ауыр делегеймен 5-7 жол тырмалау немесе сыдыра жыртқышпен қопсыту 8-10 см; - Тегеурінсіз қопсыту ДК-1,5-нен 30-35 см-ге дейін; - жазда будың түрі бойынша қамтамасыз ету. Бұл шым шөптің ылғалдылығы мен минералдануын қамтамасыз етеді; - тұзға төзімді дақылдарды егу: бір жылдық - арпа, судан шөп, қара бидай, жемшөп тұқымы; көпжылдықтан -көгентамырсыз бидайық, еркекшөп, талшықты бидай, жоңышқа, тәтті жоңышқа жәнетарлау жау қияқ. Тамаша тұздық - түйе жоңышқа. Ол азоттың, гумустың жиналуына және топырақтың физикалық қасиеттерінің жақсаруына ықпал етеді. Қоспаны себу ыңғайлы. Суармалау жағдайында топырақты өңдеу ерекшеліктері. Суармалы су топыраққа жан-жақты әсер етеді: - Жыртылатын қабаттың физикалық жағдайын өзгертеді; химиялық және микробиологиялық процестердің қарқынын және бағытын өзгертеді; - органикалық заттардың ыдырау және жинақтау жағдайларын өзгертеді; - суарма суларының топыраққа қарқынды әсер етуіне байланысты жалпы және капиллярлық кеуектілігі азаяды, топырақ пен атмосфераның арасындағы дұрыс газ алмасу бұзылады. жүктеу/скачать 286.21 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|