6-тарау. Егіс айналымындағы топырақ өңдеу жүйесінің негіздемесі
жүктеу/скачать 285.6 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Отамалы дақылдықтың астынан топырақты өңдеуге арналған жүйе
|
6-тарау. Егіс айналымындағы топырақ өңдеу жүйесінің негіздемесі 6.1 Топырақ өңдеу жүйелері Топырақ өңдеу жүйелері туралы тұжырымдама. Топырақ өңдеудің əрбір əдісі бір немесе бірнеше технологиялық операцияларды (процестерді) орындайды, бірақ барлық тапсырмалардың орындалуын қамтамасыз етпейді. Өңдеугеміндеттелгенмәселелер жиынтығын шешу үшінәдістердің жүйесі немесе үйлесімі болуы қажет. Топырақты өңдеу жүйесі –бұл белгілі бір дәйектілікпен орындалатын және жергілікті топырақ-климаттық жағдайларға және егістік алқаптарға қатысты тапсырмаларды ретімен шешуге бағынатынәдістер жиынтығы. Топырақ өңдеу жүйесі егін айналымы кезінде әзірленеді және мыналарды қамтиды: а) бу алқабын өңдеу; б) Өңделген дақылдар астынанөңдеу жүйесі; в) Өңделмеген дақылдар астынан өңдеуге арналған жүйе; г) Көпжылдық шөптердің астынан өңдеу жүйесі. Егістік алқаптарында топырақты өндеу жүйесі негізгі сондай-ақ егістіктің алдындағы жәнеегістіктен кейінгі өңдеуді қамтиды. Егістік айналымындағы топырақ өңдеу жүйесінің ғылыми негізделген жиынтығы –бұл жеке дақылдар астына арналған өңдеу әдістерінің механикалық тіркесімі емес. Егіс айналымы мәселелерді шешуге мүмкіндік береді:қаншалықтыәр алқап үшін әрбір өріс терең, орта және шағын өңдеу әдісі болуы керек. Ауыл шаруашылығының әрбір жүйесіндеерекше назар аудару керек: - Қайта өңделген және өңделетін жердегі топырақтарын өңдеу жүйесі; - Суармалы егіншілікте топырақ өңдеуге арналған жүйе; - Су мен жел эрозиясына ұшыраған топырақты өңдеу жүйесі. Отамалы дақылдықтың астынан топырақты өңдеуге арналған жүйе. Масақты және басқа да отамалы дақылдарды жинағаннан кейін, сабақтары қалады. Мұнда топырақтың байланысы мен тығыздығы көпжылдық шөптерге қарағанда төмен, бірақ отаманың астынан қарағанда жоғары. Жазғы масақтылардан соң ластану байқалуда. Орылған жерде арамшөп өскіні қалады. Тығыз жыртылатын қабаты өте қатты құрғайды және одан әрі кептіріледі, сондықтан 1-технологиялық әдіс –сыдыра ору: 5-6 см тереңдікте ылғалданған жерлерде, құрғақ аймақтарда - 10-12 см дейін. Шөппен ластанған өрістер екі рет өзара перпендикуляр бағытта тамырдың түбірлерінің тереңдігіне (12 см-ге дейін) бұрылды. Жас өскіндер пайда болғаннан кейін, шым аударғымен терең қопсыту қажет. Тамырлары терең бой алған арамшөптерді 14-16 см-ге дейін дән аршығыш түрендермен, содан кейін дискілі, ал өскіндер шолақ түренді соқалармен өңделеді. Қолайлы жағдайларда тамырлы арамшөп алқаптардағы ылғалмен жылумен қоректендірілгенде қайтадан алқаптар түренмен жыртылуы мүмкін. Барлық артықшылықтарға қарамастан, түренмен орған жерді үлгі ретінде пайдаланыла алмайды. Шектеулер: - Жеңіл топырақты қатты құрғақ жерлерде күзгі-қысқы кезеңде жел эрозиясы болуы мүмкін; - Беткейлердегі ылғалды жерлерде - сулы. Шығу: далалық аймақтарда - БИГ-3 пен өңдеп сабанмен жабындау; беткейлерде - жабындау, шанышпалы пішінді тырнамен тырмалау, немесеқоңыркүзде қопсыта өңделеді. Суармалы егістіктерде сүдіргерлік өңдеу жаппай тамырлану мен арамшөптердің өскіндері пайда болғаннан кейін дереу жүзеге асырылады. Топырақ сыдыра жыртылмаған жерде, жер жинағаннан кейін сүдіре тазаланды. жүктеу/скачать 285.6 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|