7 класс. №1 жұмыс. Өлшеуіш цилиндр (мензурка)бөліктерінің құнын анықтау. Дененің көлемін өлшеу
жүктеу/скачать 3.78 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Жұмыстың орындалу тәртібі.
| Теориялық түсінік.
Кинетикалық энергия туралы теорема бойынша, денеге түсірілген күштің жұмысы дененің кинетикалық энергиясының өзгерісіне тең: О сы тұжырымдаманы эксперимент жүзінде дәлелдеу үшін 13.3-суретте көрсетілген қондырғы қолданылады. Штативке горизонталь динамометр бекітіледі. Оның ілгішіне ұзындығы 60-80 см жіп арқылы шар байланады. Осындай биіктіктеекінші штативке қысқыш бекітіледі. Қысқыштің шетіне шарды орна-тып, екінші штативке шармен бірге, шарға динамометрсеріппесінің тарапынан Fсер. Серпінділік күші әрекет ететіндей жерге қашықтатады. Сосын шарды жібереді. Серпімділік күшінің әрекетінен шар жылдамдық алады да оның кинетиқалық энергиясы нөлден m 2/2-ге дейін өзгереді. Шардың Fсер.серпімділік күшінің әрекетінен алған жылдамдығының модулін табу үшін шардың Н биіктіктен еркін құлағандағы ұшу қашықтығын S өлшеу керек: Осыдан жылдамдық модулі υ=s g/ -қа тең, ал кинетиқалық энергия k= mv2/2= m s2 H (13.5) Гук заңы бойынша шарға әрекет ету кезіндегі серпімділік күші Fcер1-ден F сер2-дейін сызықтық өзгереді. Сонда серпімділік күшінің орта мән Fорт.серп = Fсер1 + Fcер2/2 =Fcер1/2. Серіппенің деформациясын х өлшеп, серпімділік күшінің жұмысын есептеуге болады, ол А = Fорт.серп.х= ½ Fсерп1х. (13.6) Бұл жұмыстың мақсаты мына теңдікті тексеру болатын: А= Wк, Яғни ½ F серп1х=ms2g/4H. (13.7) Жұмыстың орындалу тәртібі. 1. Штативтің біріне динамометрді бекітіп және екінші штативке дина-мометрмен бірдей деңгейде (40 см биіктікте) шар қоятын қысқыш орнатылады. Динамометр ілгішіне жіпке байланған шар ілінеді ( 13.3 –сурет). 2.Шарды штатив қысқышында ұстай отырып, штативті динамометрдің көрсету 2Н болғанға дейін қашықтатады. Сосын шарды босатып оның үстел бетіндегі түскен орнын белгілейді.Тәжірибені 2-3 рет қайталап, шардың ұшу қашықтығының s орта мәнін табыңдар. 3.Таразымен шар массасын өлшеп, серпімділік күші әрекетінен болған шардың кинетиқалық энергиясының өзгерісін есептеңдер: = m 2/2= ms2 /4H 4.Cерпімділік күшінің 2Н мәніндегі динамометр серіппесінің х деформациясын өлшеп, серпімділік күшінің А жұмысын есептеңдер: A = F орт. серп.х= ½ Fсерп1х. 5.Кинетикалық энергияның өзгерісі мен серпімділік күшінің жұмысын анықтаудағы өлшеулер мәнінің қателік шегін тауып, оны бағалаңдар. Серпімділік күші жұмысының алынған мәнін шардың кинетиқалық энергиясының өзгерісімен салыстырыңдар. Одан қорытынды шағарыңдар. 6.Динамометр көрсеткішін 3 Н–ға дейін үлкейтіп, тәжірибені қайталаңдар. жүктеу/скачать 3.78 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|