А. Д. Бугубаева (жауапты редактор)

54 
Педагокикалық-психологиялық міндеттерге сәйкес әзірленген және мектеп жасына 
дейінгі балалардың сана-сезімі мен психофизиологиялық дамуының даму заңдылықтарына 
негізделе отырып, жеке тұлғаның белгілі бір қасиеттерін дамытуға тікелей бағытталған 
бағдарламалық құралдарды пайдалану. Және бұл құралдар білім алушының жас 
ерекшелігіне сәйкес болуы керек. Мысалы, біздің «Алақан» тобында жасы 3 жастағы 
ортаңғы топ балаларына арналған алгоритмдік тәртіпте жан-жақты құрылымдық 
ақпаратпен толтырылған жарқын анықтамалық кескіндер жүйесі ретінде материалды 
әзірленген мультимедиялық презентациялар қолданылады.
Мультимедиялық презентациялармен жұмыс кезінде балаларда қабылдаудың әртүрлі 
арналары қатысады, бұл ақпаратты тек фотографиялық емес, сонымен қатар балалардың 
жадында ассоциативті түрде сақтауға мүмкіндік береді. Келесі кең таралған АКТ ол- 
компьютер. Компьютер экранында ақпаратты ойын түрінде көрсету балалардың үлкен 
қызығушылығын тудырады, сонымен қатар проблемалық тапсырмаларды орындайды. 
Компьютердің өзі баланы дұрыс шешім қабылдауымен мадақтау балалардың танымдық 
белсенділігін ынталандырады. 
Ең бастысы, компьютер баланың өміріне ойын, құрастыру, өнер және басқа да 
әрекеттер арқылы енуі керек екенін түсіну қажет, өйткені «ойын – жарқын, эмоционалды 
толыққанды баланы алдыға жетелейтін практикалық іс-әрекет. [2, б.52].
Ойын – практикалық ойлаудың бір түрі. Ойында бала ойынның семантикалық 
өрісінде, мағынаға ие болатын ойын белгілерімен, ойынның әлеуметтік түрінде 
бейнеленген білімімен, тәжірибесімен, әсерлерімен әрекет етеді. Бала ойынның 
семантикалық өрісінде бейтарап (белгілі бір деңгейге дейін) нысанды ойындық мағынамен 
қамтамасыз ету қабілетін ашады. Дәл осы қабілет компьютерді мектеп жасына дейінгі 
баланың ойынына ойын құралы ретінде енгізудің негізгі психологиялық негізі болып 
табылады. Мәселен, бейнелеу өнері сабағында компьютерді бала ойлап тапқан графикалық 
бейнені салу құралы ретінде қарастыруға болады (Paint, Corel Draw бағдарламалары 
негізінде) [3, б.47]. Мектепке дейінгі жастағы балаларда қиял жақсы дамыған және ол ұсақ 
моторика мен қол үйлесуінің дамуынан әлдеқайда алдынала дамитыны белгілі. 
2. АКТ-бала ағзасының әртүрлі функционалдық жүйелерін диагностикалау құралы 
ретінде.
Ақпараттық-коммуникациялық 
технологиялар: 
балалардың 
жалпы 
ақыл-ой 
қабілеттерінің деңгейін анықтау; балабақшаға, мектепке түсуге дайындық деңгейін 
анықтау; балалардың қалыпты дамудан ауытқуын ерте диагностикалау; кеңістіктік 
қабілеттерінің диагностикасы; жазу дағдылары бұзылған балаларға, санауды үйренудегі 
қиындықтарға байланысты көмек көрсету және т.б. үшін қолданылуы мүмкін.
Қазіргі таңда компьютерлік бағдарламалық қамтамасыз ету нарығында үш жастан 
бастап мектеп жасына дейінгі балаларға арналған білім беру және дамытушы цифрлық 
білім беру ресурстарының үлкен таңдауы бар. Мысалы, интерактивті үстел, «Стабиломер» 
даму кешені, акустикалық түтіктер, сөйлеу синтезаторлары, видеойындар, компьютерлі 
жылжымалы кешендер т.б.с.с.
АКТ педагогикалық диагностика үдерісін ұйымдастырып қана қоймай, оның 
нәтижелерін электронды түрде рәсімдеуге мүмкіндік береді, бұл алынған мәліметтерді 
болашақта анықталған проблемаларды түзету шараларын жоспарлау кезінде өңдеуге 
болады.
Мектеп жасына дейінгі балаларға арналған компьютерлік ақпараттық коммуникация 
құралдарын балалардың денсаулығына қауіп төндірмей тәжірибеде кеңінен қолдануға 
болады. 
3. 
АКТ- зерттеу объектісі ретінде. 
Бұл тенденцияның классикалық мысалы ретінде мен өз тобымда жиі қолданылып 
жүрген американдық STEAM технологиясын айтар едім. S – ғылым, T-технология, E - 
инженерия, А - өнер, (шығармашылық), М – математика (математика) деген мағына береді. 
STEAM- оқытудың жетекші құрамдас бөлігі эксперименталды инженерлік қызмет болып 

55 
табылады. Мектепке дейінгі балаларды оқыту және тәрбиелеуде STEAM технологиясының 
бір мысалы ретінде ертегілерді пайдалана отырып, тәжірибелік жұмыстарды ұйымдастыру 
бойынша балалармен жұмыс жасауға болады.
Ойын түрінде балалар санауды, өлшеуді, салыстыруды үйренеді, коммуникативті 
дағдыларды меңгереді. Таныс объектілердегі балалар өздері үшін жаңа және белгісіз 
қасиеттерді анықтайды. Қызықты ойын түріндегі кездейсоқ әрекеттер қиял мен 
шығармашылықты дамытады. Сонымен қатар, мектеп жасына дейінгі балаларға арналған 
қолданыстағы сандық білім беру ресурстары (СБР) бар. Олар балалардың жас 
айырмашылықтары (3, 4, 5, 6 жасқа арналаған (СБР), пәндік бағыты бойынша (есте сақтау, 
зейін, қиял, ойлау, т.б. дамытуға бағытталған ойындар, ART studio, қарапайым графикалық 
редактор және сурет кітапханасы) байланысты классификациялары мен түрлері өте көп. 
Және мектепке дейінгі балаларды оқыту мекемелеріне тек Қазақстан Республикасы Білім 
Министрлігі ұсынылған сандық білім беру ресурстарын қолдану қажеттігін айта кеткен жөн 
[4, б.102]. Бөбекжайымыздың «Daryn Online», Академия STEM, әр түрлі онлайн білім беру 
ресурстарын қолданамыз..
Қорыта келгенде, мектепке дейінгі білім беру жүйесіндегі АКТ мүмкіндіктері 
келесідей: 
• 
АКТ баланың танымдық қызығушылығын дамыту құралы, оның дарындылығын 
дамытудың маңызды шарты және тірегі; 
• 
АКТ мектеп жасына дейінгі балалардың жалпы интеллектуалдық дамуының жоғары 
деңгейіне жетуін қамтамасыз етеді, бұл мектептегі табысты оқу іс-әрекеті үшін ғана емес, 
сонымен бірге олардың өмірінің соңына дейін қажет; 
• 
АКТ дарынды балаларды анықтауға және қолдауға, сондай-ақ ақыл-ойы мен 
физикалық кемістігі бар балалар мен мүгедектердің дамуын диагностикалау мен түзетудің 
кең ауқымын жасауға мүмкіндік береді; 
• 
АКТ қазіргі жағдайда баланы тәрбиелеудің мазмұны мен әдістерін үздіксіз 
жетілдірудің педагогикалық құралы болып табылады.

жүктеу/скачать 7.01 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: