А. К. Ершина, А. Шақарбекқызы, Н. Байтұрсын
Қондырғының құрлысы және жұмыстың орындалу әдістемесі
жүктеу/скачать 0.95 Mb.
|
| Қондырғының құрлысы және жұмыстың орындалу әдістемесі.
Керекті құрал жабдықтар: Обербек маятнигі, жүктердің жиыны, секундомер, сызғыш, штангенциркуль. Қондырғы 4.1суретте көрсетілген. Обербек маятнигі ұңғыдан, оған өзара тік бұрыш 90 жасай орналасқан төрт шабақтан және төрт бірдей цилиндр формалы, осьтен бірдей қашықтықта шабаққа орнатуға болатын жүктен тұрады. Ұңғыға радиустары әртүрлі r1, r2 тағы екі шкив орнатылған. Осы қондырғы жүйесі горизонталь осьтен еркін айналады. Шкивтердің біріне оралған H жіптің бос ұшындағы m жүк күш моментін тудырады. Егер маятник осіне түсірілген үйкеліс күш моментіне M жіптің керілу күші моментімен салыстырғанда аз болса, онда (4.5) теңдеуін тексеру қиындыққа соқпайды. Жүктің тыныштық қалпынан төмен қарай h қашықтыққа түскен t уақытын өлшеп, жүк қозғалысының W үдеуін анықтауға болады W 2h t 2 . (4.6)
W сызықтық үдеудің бұрыштық үдеумен байланысы мына өрнек арқылы өрпектеледі: W r . (4.7) Мұндағы r шкивтің радиусы. Егер T жіптің керілу күші болса, онда M rT . (4.8) Жіптің керілу күшін жіптің қозғалыс теңдеуінен табуға болады: Онда
T mg W . M r.mg W . (4.9) 4.1 –сурет Алайда, үйкеліс күшінің моменті M ескеруге болатындай шама болғандықтан тәжірибе нәтижесі өзгереді, сондықтан үйкеліс күшінің моментін ескеріп (4.5) теңдеуін мына түрде жазуға болады M M I . (4.10) жүктеу/скачать 0.95 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|