A лингвистика



бет5/8
Дата06.03.2016
өлшемі0.64 Mb.
#43961
1   2   3   4   5   6   7   8

E) Түсіндірме.

134. “Лингвистикалық терминдер сөздігінің” авторы кім:

A) Ожегов.

B) Юдахин.

C) Будагов.

D) Булаховский.

E) Ахманова.
135. Сөздің морфологиялық құрылымының өзгеруі қандай жолмен жүзеге асқан:

A) Конвергенция.

B) Сіңісу.

C) Дивергенция.

D) Элизия.

E) Ассимиляция.


136. Морфологиялық категорияның түрі:

A) Сөз тіркесі.

B) Дыбыс.

C) Сөз таптары.

D) Фонема.

E) Сөйлем.


137. «Қалта сағат - сағат қалта», «темір күрек - күрек темір» деген мысалдардағы грамматикалық мағына қандай тәсіл арқылы жасалып тұр:

A) Екпін.

B) Аффиксация.

C) Супплетивті.

D) Сөздердің орын тәртібі.

E) Редупликация.


138. Постфикс жалғанған туынды сөздерді табыңыз:

A) Жаз, оқы.

B) Қала, жүз.

C) Балалық, детство.

D) Хабар, теңіз.

E) Жұлдыз, жылдам.


139. Префикс арқылы жазылған сөздерді табыңыз:
A) Батыр, орман.

B) Қызмет, сатушы.

C) Әдепті, сыйлы.

D) Ойшыл, тәрбиеле.

E) Бейкүнә, исход.


140. Сөзге релятивті мағына үстеп тұрған тұлғаны табыңыз:
A) Ескерткіш.

B) Сыйлы.

C) Көлдерімізге.

D) Адалдық.

E) Жаңаша.


141. Тілдің тарихи даму барысында әр түрлі екі фонеманың бір фонеманың бойына сіңісіп, ұласып кетуі қандай құбылыс:
A) Конвергенция.
B) Сингармонизм.

C) Диссимиляция.

D) Дивергенция.

E) Ассимиляция.
142. Лексикалық мағынаға ие морфема қалай аталады:

A) Шылау.
B) Фонема.

C) Сөйлеу.

D) Түбір.

E) Дыбыс.
143. Қосымшаның сөз ортасына жалғануы қалай деп аталады:

A) Префикс.

B) Аффикс.

C) Инфикс.

D) Постфикс.

E) Трансфикс.


144. Қазақ тілінде көп кездесетін қосымшаның түрін ата:
A) Аффикс.

B) Инфикс.

C) Префикс.

D) Конфикс.

E) Постфикс.


145. Сөзге деривативті мағына үстеп тұрған тұлғаны анықтаңыз:

A) Соң, үшін.

B) Жылдам, бәсең.

C) Қанша, неше.

D) Достық, ойшыл.

E) Ерте, кеш.


146. Аффикстер категориясын тап:

A) Түбір.

B) Негіз.

C) Род.


D) Сөз тіркесі.

E) Сөз таптары.


147. Морфема дегеніміз не:

A) Морфемалық ұғымдар мазмұны.

B) Тілдің белгілі бір мағыналы және мағынасыз бөлшегі.

C) Тілдің ары қарай бөлшектеуге келмейтін ең кіші мағыналық бірлігі.

D) Жұрнақтар және жалғаулар.

E) Сөздердің өзара байланысу және тіркесу сипаты.


148. Сөздің лексикалық мағынасын білдіретін морфема қалай аталады:

A) Туынды морфема.

B) Аффикстік морфема.

C) Көмекші морфема.

D) Түбір морфема.

E) Көп мағыналы морфема.


149. Көмекші немесе аффикстік морфеманың сипатына қайсысы сәйкес келеді:

A) Лексикалық мағына.

B) Фразеологиялық мағына.

C) Туынды мағына.

D) Лексика-семантикалық мағына.

E) Грамматикалық мағына.


150. Аффикстер қалай жіктеледі:

A) Жұрнақтар және шылаулар.

B) Жұрнақтар және көмекші сөздер.

C) Жұрнақтар және жалғаулар.

D) Жалғаулар және морфемалар.

E) Жұрнақтар және морфемалар.


151. Морфологиялық сіңісу процесінің нәтижесінде сөздердің байланысы қалай өзгереді:

A) Сөздердің байланысы бір-бірімен жақындай түседі.

B) Сөздің түбірлес, төркіндес сөздерімен байланысы күңгірттеніп жойылады.

C) Кірме сөздермен жақындығы алшақтай түседі.

D) Кірме сөздерге ұқсас келеді.

E) Дыбыстық өзгерістерге түседі.


152. Сөз тудырушы аффикстердің мағынасы қалай аталады:

A) Реляциялық мағына.

B) Инфикстік мағына.

C) Деривациялық мағына.

D) Префикстік мағына.

E) Суффикстік мағына.


153. Реляциялық мағынаға қай сипат тән:

A) Грамматикалық.

B) Лексикалық.

C) Семантикалық.

D) Синтаксистік.

E) Таңбалық.


154. Сөздің морфологиялық құрылымының өзгеруіне себеп болатын процестер қайсы:

A) Дыбыстық және лексикалық.

B) Синтаксистік және семантикалық.

C) Сіңісу және жылысу.

D) Күрделену және лексикалану.

E) Идиомалану және жылысу.


155. Өлі түбірлі сөздер қатарын табыңыз:

A) Момын, момақан, момыш.

B) Бас, басты, басады.

C) Біз, айт, барады.

D) Отыр, отырады, отырар.

E) Жақ, жақты, жағады.


156. Лексикалану негізінде өзге сөз табына ауысқан қос сөздерді көрсетіңіз:

A) Соқа-сайман.

B) Үлкенді-кішілі.

C) Кие-жара.

D) Жарқ-жұрқ.

E) Аузы-мұрны.


157. Сөзжасам пәнінің зерттеу нысаны:

A) Тұрақты сөз тіркестері, фразеологизмдер.

B) Сөйлем түрлері, сөйлем мүшелері.

C) Сөз таптар, фонетикалық заңдылықтар.

D) Туынды сөздер, жаңа сөз жасау тәсілдері.

E) Сөздердің лексикалық мағыналары, орфография, орфоэпиялық нормалар.


158. Сөзжасам бірліктерін тап:

A) Жұрнақ.

B) Жұрнақ, жалғау.

C) Ұя, тізбек, жұп т.б.

D) Күрделі сөздер.

E) Тарам, қосымша морфема.


159. Сөзжасамдық жұп қай заңдылыққа байланысты:

A) Түбірі қарама-қарсы сөздер.


B) Бірнеше туынды сөздер тізбектері.

C) Дыбысталуы бірдей түбір сөздер.


D) Негізгі сөз бен туынды түбір сөзден ғана жасалғандар.

E) Кемінде үш туынды сөздер.
160. Бір сөзжасамдық ұядағы сөздерді қандай түбірлер деп атайды:

A) Өлі түбірлер.


B) Кірме түбірлер.

C) Күрделі сөзді түбірлер.

D) Біріккен түбірлер.

E) Түбірлес сөздер.


161. Қай тәсіл арқылы күрделі сөздер жасалады:

A) Аналитикалық.

B) Синтетикалық.

C) Лексикалық.

D) Морфологиялық.

E) Синтетика-лексикалық.


162. Лексика-семантикалық тәсіл арқылы жасалған сөз қай қатарда:

A) Бірге бір қосса екі болады.


B) Ол екі сөйлейді.

C) Екіден бір алса екі болады.

D) Ол екілік алды.

E) Бес жердегі бес – жиырма бес.


163. Қай қатарда сөзжасам тәсілдері толық берілген:

A) Лексика-семантикалық, салыстырмалы тәсіл.


B) Синтетикалық, тарихи салыстырмалы тәсіл.

C) Синтетикалық, аналитикалық, лексика-семантикалық.

D) Салыстырмалы, тарихи, аналитикалық тәсіл.

E) Синтетикалық, аналитикалық, синхрондық.


164. Тілдің құрылымы мен жүйесін тарихи тұрғыдан қарастырып баяндайтын грамматика қалай аталады:

A) Жалпы.

B) Тарихи.

C) Салыстырмалы.

D) Жеке.

E) Сипаттама.


165. Ішкі флексия, аффиксация, екпін ұғымдары тілдің грамматикалық құрылымының қайсысына жатады:

A) Грамматикалық форма.

B) Грамматикалық мағына.

C) Грамматикалық категория.

D) Тіркес.

E) Дыбыс.


166. Грамматикалық мағына берудің синтетикалық тәсілін табыңыз:

A) Екпін.

B) Интонация.

C) Сөздердің орын тәртібі.

D) Көмекші сөздер.

E) Аффикстік.


167. Сөздің сөйлемнен айырмашылық белгісі:
A) Сигнификативті.

B) Дейктивті.

C) Коммуникативті.

D) Номинативті.

E) Эмотивті.


168. Супплетивизм тәсілі арқылы жасалған тұлғаларды табыңыз:

A) Ұйымшыл, шыншыл.

B) Екібастұз, аққу.

C) Марат – студент.

D) Темір күрек.

E) Ар, ұят, ұждан.


169. Тілдің өмір сүріп тұрған қалпын баяндайтын грамматика қалай аталады:
A) Тарихи.

B) Жеке.

C) Сипаттама.

D) Салыстырмалы.

E) Жалпы.


170. Бір сұраққа жауап беру, морфологиялық түрленуі, синтаксистік қызметінің бір болуы қай грамматикалық категорияға тән:
A) Сөз таптарына.

B) Морфемаға.

C) Фонемаға.

D) Сөзге.

E) Аффикске.


171. Төмендегі грамматикалық тәсілдердің қайсысы түркі тілдерінде кездеспейді:
A) Екпін.

B) Ішкі флексия.

C) Редупликация.

D) Сөздердің орын тәртібі.

E) Аффиксация.


172. Грамматикалық форма жасаудың тәсіліне қайсысы жатады:
A) Полисемия.

B) Транскрипция.

C) Интонация.

D) Аналитикалық.

E) Акустикалық.


173. Грамматикалық мағына берудің аналитикалық тәсілін табыңыз:


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет