А. МҰратқызы, А. Е. Бекшойнова, С. К. Серикова, М.Қ. ТӨлеуова отбасылық ТӘрбиенің негіздері


Баланың мектепке даярлығының негізгі жолдары



Pdf көрінісі
бет142/157
Дата03.01.2022
өлшемі1.54 Mb.
#451283
1   ...   138   139   140   141   142   143   144   145   ...   157
Отбасылық тәрбиенің негіздері

Баланың мектепке даярлығының негізгі жолдары[24]:
І.  Мектепке  зияткерлік  дайындық. Ата-аналар  баланың  оқу  мен  жаза 
алуын  оқуға  дайын  деп  ойлағаны  дұрыс  емес.  Осыған  қарамастан  балаға 
мектеп  бағдарламасы  қиын  болуы  мүмкін.  Себебі,  оқу  орнына  түскенде 
зияткерлік дайындықтың болмауы үлкен қиыншылық тудырады. Зияткерлік 
дайындық баланың ойлау, есте сақтау, назар аударуымен анықталады.
1. Ойлау. Мектепте оқу басталғанға дейін балаға қоршаған әлем, басқа
адамдар  және  олардың  арасындағы  қарым-қатынас,  табиғат  туралы  білім 
берілуі  тиіс.  Бала  өзі  туралы  аз  ақпаратты  (аты,  тегі,  тұратын  жері)  білуі; 
геометриялық  фигураларды  ажыратуы;  түстерді  білуі;  сөздердің  мағынасын 
түсінуі;  түрлі  заттарды  салыстыра  білуі  және  айырмашылықтарын  табуы, 
жалпылау, құбылыстар мен заттардың белгілерін анықтау, талдау.
2. Егер балада есте сақтау жақсы дамыған болса, оған сабақта өткен
материалды  есте  сақтауы  өте  оңай  болады.  Баланың  мектепке  дайындығын 
анықтауда оған кішкене мәтінді оқып, біраздан кейін қайта баяндату.
3. Зейін. Мектепте  оқытудың  тиімділігі  баланың  мұғалімді  мұқия
т
тыңдап, басқа оқушыларға алаңдамайтынына тікелей байланысты. 
ІІ.  Мектепке  мотивациялық  дайындық. Ата-ана  баланы  жаңа  өмір 
кезеңіне  дайындай  отырып,  оның  оқуға  деген  уәждемесін  қалыптастыру 
керек, себебі бұл болашақ  жетістіктің кілті. Бұндай дайындық бала сабаққа 
қатысқысы  келсе,  жаңа  және  қызықты  ақпаратты  білуге  ұмтылса,  жаңа 
білімді алғысы келсе ғана қалыптасады.
ІІІ.  Мектепке  психологиялық  дайындық. Оқу  орнында  баланы  үйде 
және  балабақшада  таныстырған  талаптардан  ерекше  қатаң  талаптар 
қойылады және оның олардың барлығын орындауына тура келеді. Мектепке 
психологиялық дайындық келесі аспектілермен анықталады: дербестік және 
ұйымшылдық  қасиеттерінің болуы;  өз  мінез-құлқын  басқара  білуі;  ересек 
адамдармен ынтымақтастықтың жаңа формаларына дайындық.
ІV.  Мектепке  әлеуметтік  дайындық. Мектепке  дайын  баланың 
құрдастарымен қарым-қатынас жасау ниеті болуы тиіс. Ол басқа балалармен, 
ересектермен  де  өзара  қарым-қатынас  орната  білуі  тиіс.  Айта  кету  керек, 


94
баланың  қоршаған  ортамен  өзара  қарым-қатынасы  отбасында  орналасқан 
қарым-қатынастардың  айнасы  болып  табылады.  Бала  өзінің  ата-анасынан 
үлгі  алады.  Мектепке  әлеуметтік  дайындықты  бағалауда  ескеру:  бала 
ойнайтын балалар  тобына  оңай  кіре  ме;  ол  өзгенің  пікірін  тыңдай  ма, 
ауыстырып  алмай  ма;  ол  қажет  болған  жағдайда  кезегін  сақтайды  ма;  ол 
бірнеше адаммен сөйлесуге қатыса ма, әңгімені қолдай ала ма.
V. Мектепке  физикалық  дайындық. Дені  сау  балалар  мектепте  оқуды
бастаумен байланысты олардың өміріндегі өзгерістерге тез бейімделеді. Дәл 
осы  даму  баланың  мектепке  физикалық  дайындығын  анықтайды.  Баланың 
дамуын бағалау жолдары: есту қабілеті мен көру қабілетін тексеру; баланың 
біраз  уақыт  тыныш  отыру  қабілетін  бағалау;  моторлы  дағдылардың 
үйлесімділігін  тексеру  (доппен  ойнай  ма,  секіре  ме,  көтеріле  ме, 
баспалдақпен түсе ме); сыртқы түрін бағалау (демалды ма, сергек пе, сау ма).
Мектепке дайындығы бар балалар оқу бағдарламасын жеңіл алып кете 
алатын  болады.  Осының  бәрі  баланың  ақыл  ойының  өсуіне,  денесінің 
дамуына  септігін  тигізе  отырып,  оларды  мектепке  дайындаудағы  бірінші 
кезең  болып  табылады.  Оның  зейіні,  есі,  ақылы,  тілі  жетіледі,  жеке 
дербестікке, білім алуға құштарлығы пайда болып, қоршаған дүниені тануға 
ықыласы  артады,  кейбір  практикалық  іске  әдеттенеді.  Осы  ерекшеліктердің 
бәрі  баланың  мектепте  оқуға  әзірлігін  көрсетеді.  Әрине,  отбасында  бала 
денсаулығының  негізі  қаланады,  ақыл-ойы  дамиды,  қоршаған  ортаны 
эстетикалық қабылдауы қалыптасады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   138   139   140   141   142   143   144   145   ...   157




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет