Адам анатомиясы атлас
жүктеу/скачать 1.06 Mb.
|
| dventitia.
Лимфа тамырларында қақиақшалар (клапандар - valvule lymphaticae) орнала- сады, олар лимфаны бір багытта откізуге комектеседі. Егер лимфа капиллярларын- да қақпақша кездесетін болса, олар лим- фа посткапиллярлары болып есептеледі. Эр қақпақшалар інікі қабықтың қарама- қарсы орналасқан бір қатиарынан түзілген (ішкі ағзалар ішінде 2-3 мм-ден 12-15 мм дейін іріленеді). Қақиакшалар орналасқан жерде лимфа тамырлары кеңейген, ал қакпақшалар аралығында тарылған. Осы кең жоне тар жерлерінід озара алмасып отыруы лимфа тамырларына ұсак моншақ тэрізді пішін береді. Қақпақшааралық сег- ментгер лимфангиондар деп агалады. Лимфа ағынын қамгамасыз егетін жағдайлар: Түзіліп отыратын лимфа қысымы, тегеуріні. Лимфа түйіндері Ағзаішілік (1 -кезеңдік түйіндер) Сомалық
(2-кезеңдік түйіндер) Лимфа түйіндері
(3-кезеңдік түйіндер) Қуыстық
Лимфа түйіндері париеталді висцералді
тоиографиялық шекарасы, менніікті шандыр Лимфа тамырларыыың бұлшықет қа- быгының жиырылуы. Олар агза сыртындағы лимфа тамырларында айдаушы ролін агқарады, минутына 8-10, кейде 20 рет жиырылады. Қаңқалық бүлшықеттер мен ішкі агзалар (асқазан, ішек, т.с.с.) қүрамындағы бірыцғай салалы бүлшыкеттер жиырылуы. Қан тамырларының соғуы, лүпілі. Тыныс алу кезінде кеуде қуысында пайда болатын теріс қысым. Әдетте лимфа гамырл ары қан тамырл ары- ның қасында орналасады. Лимфа түйіндері, nodi lymphatici. Лимфа түйіндерінің топографиялық бөлінуі. Агзалардан шыгатын лимфа, кем деген- де, бір лимфа түйіні арқылы отсе, асқазан мен ішектен шығатын лимфа 6-10 лимфа гүйіндері арқылы отеді. Адамда 1000-га жуық лимфа түйіндері болады, жіңішке ішек шажырқайында 66-дан 404-ке дейін түйін кездеседі. Тек оңеш, бауыр, қалқанша без, жүрек, үйқыбездің аздаган жеке тамырларының лимфа түйіндері арқылы етпей, гікелей кеуде түтігіне қүйылатыны ғылыми эдебиетте жазылған. Мүндай кезде рак жасушалары тез жайылады (метастаз). Экелетін лимфа тамырлары Ли.мфа түйінінің капсуласы Аралык койнау Жиектік койнау Әкететін лимфа тамырларынын какпактары ІІІарбакша (трабекула) Милы заты Лимфа түйінінің какпагы жэне какпалык буылтык Әкететін тамырлар Артерия Вена Әкететін лимфа тамырынын сагасы Қақналык койнау жэне ретикулярлык строманын ілмектері Лимфатүйінініңулы заты Лимфа түйінінің артериялары жэне веналары Әр түрлі лимфа түйіндері мен әкелетін жэне әкететін лимфа тамырларының арасындағы анастомоз Сопак пішінді жэне бүршак пішінді лимфа түйіндері Лимфа тамырларының көлемі 0,5 мм-ден 30-50 мм-ге дейін. Лимфа түйіні қүрылысы сыртында дәнекертінді қапшығы (капсула) бар, ішкі жағында дәнекертінді негіз (сгро- масы) жэне лимфоидты ұлпа (паренхима), қойнаулар орналасқан. 4-6 әкелетін лимфа тамырлары-дөңес жағынан, 2-3 экететін та- мырлар қақпа қойнауынан шығады (олардың диаметрі 2 есе үлкен). Қойнаулар ішінде ретикулярлық талшықтар мен жасушалар- дан түратын ұсақ, қуысты тор орналасқан (165-сурет). Лимфа тамырлары дөңгелск, сопақша, ірі бүршақтэрізді сегменттелген, жіңішкеріп, таспа тэрізденген пішіндері де кездеседі. Лимфа түйіндерінің қүрылыстарының ерекшеліктеріне сүйене отырып Л.С. Беспа- лова оларды үш түрге топтастырды: топталған, аралас (аралық) жэне шашыраңқы. Топтарга белу негізіне олардың қүйылыстарының саны, көлемі, үлкендігі ескерілген. Гопталған түрге тэн нэрсе - ол көлемді аймақтардан немесе бірнеше агзалардан шыгатын лимфа тамырларды біріктіретін дараланған аймақтық түйіндерден тұрады. Ал аралас түрі біршама үлкен аймақтан лимфа тамырларын жинайтын жэне де әрқайсысы кішілеу аймақтардан, не бол- маса бір-екі агзалардан лимфа жинайтын дараланган немесе көптеген түйіндерден түратын жекеленген топтардан түруымен ерекшеленеді. ІІІашыраңқы түрі эрқайсысы бір ағзадан лимфаны алып шыгатын кішілеу аймақпен байланысқан көптеген кішігірім лимфа түйіндерінен қүралған. Гистологиялық құрылысы бойынша лим- фа түйіндерін Ю.И. Бородинде үш түрге бөлді: 1-түрі. Бөлшектелінген лимфа түйіндері.
бірлігі деп қабылданған) 1,0 шамасына тең. Бұндай түйіндердің лимфаны тасымалдау қуаты өте жоғары. түрі. Тыгыздалған лимфа түйіндері: олар ең көп қалқалардан түрады. Кесіндісінде, түйін қабыгынан шыгатын қалқаларменқақпамаңындагыдэнекертіндік қалындықтың арасындағы байланыстарды байқауға болады. Бүндай түйіндердің қойнаулары тар, ал қыртыстық заты кең, бірыңғай қабат түзеді. К/М индексі 1,4 пен 4-ке дейінгі аралықта. түрі. Аралық лимфа түйіндері: 1-ші жэне 2-түрлермен салыстырғанда, аралық түйіндер жиірек кездеседі жэне де олардың тасымалдау қызметтері түрақсыз. жүктеу/скачать 1.06 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|