Ақылдастар алқасы: Х.Әб жа нов, М.Қойгелдиев, Т. Омар бе ков
с онымен қатар Д.В.Богоявленский адамның шы
жүктеу/скачать 1 Mb. Pdf көрінісі
|
| с
онымен қатар Д.В.Богоявленский адамның шы ғар машылық белсенділігінің қалыптасу сатысы деп ата латын танымдық қызметтің мынадай үш деңгейін анықтайды [9]: -ынталандырушы деңгейге ие, белсенділік белгілі бір шығармашылық үдерісте «белсенді» қатысушыны «пас- сивті» субъектіге айналдыра алатын кезде, әр түрлі сыртқы ынталандырудан туындаған. -эвристикалық: эмпирикалық жаңалық, сондай-ақ әр- түр лі сыртқы факторлармен ынталандырмай және операциялық нәтижелерді субъективті бағалауға ықпал ететін интеллектуалды бастаманың көрінісі. -шығармашылық: шығармашылық қызметтің шығар- машылық деңгейі, эмпирикалық жолмен анықталған ой- лау үрдісінің соңғы нүктесі емес, сонымен қатар шығар- машылықтың әрі қарайғы үрдісінің детерминанты (мә- селенің зерттеудің тәуелсіз мақсаты). Демек, бірінші деңгей әлі күнге дейін шығармашылық деп атала алмайды, өйткені ол жеке тұлғаның одан әрі шығармашылық дамуын анықтайтын алғышарттар ғана пайда болады. Екіншісі – қорытынды нәтижеге қол жеткізу, шығармашылық қызметтің аяқталған жұмысы, яғни, оның өнімділігі. Бұл деңгейге жеткен субъект шығармашылық үдерістің нәтижесінен оң эмоционалды және психология- лық күшейтуді (қолдауды) алады. Үшінші шығармашылық белсенділік деңгейі шығармашылық үдеріспен тікелей байланысты. Бұл жағдайда шығармашылық үдерісінен оның нәтижесі мен сыртқы ынталандыруына қарамастан, субъек ті оң күшейтуді (моральдық қолдауды) алады. Сондай-ақ Я.А.Пономарев бұл әрекетке қарағанда, шы- ғармашылық белсенділікті соңғы іске асыру үдерісінде пай- да болуы мүмкін және «нәтиже» болып табылатын «жана- ма нәтиже» деп аталатын «қосарлы өнім» ұрпақтарымен бай ланыстырылуы мүмкін екенін атап көрсетеді. Жоға- рыда айтылғандардан Я.А.Пономарев [10, б.13] шығар- машылықты зияткерлік қызметтегі, шығармашылық қыз- мет тің нәтижесіне сезімталдықты білдіретін психологиялық қасиет ретінде анықтайды. жүктеу/скачать 1 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|