5.Мүліктің иесіз қалғандығының ұғымы және тану жағдайлары
Мүлік иесіз бұл ҚР АК-ға және заң шығаруға тән. Көбінесе авторлар өзінің жұмысына мүлік иесіз терминді қолданады. Сонымен қатар, мүлік иесіз АҚ- да негізгі болып табылады;
Мұрагердің заң бойынша болмауыжәне өсиет бойынша болмауы.
Лайықсыз мұрагердің мұрасын жою.
Мұрагердің бүкіл мұрадан бастартуы.
Мұрагердің болмауы бойынша ,бұл бірде-бір мұрагердің тірі болмаған жағдайдағы заң бойынша
1061–1064-баптардың ішінде айталып кеткенде қайтыс болған азаматтық мүлкі болмаса мүмкін, егер ол некеге отырғанында, балалар болмаған жағдайда, ағасы және әпкесі. Мұрагердің өсиет бойынша болмауы. Мүлік иесіз қалған мұраның тергеуі болмауы, мұрагерлердің өсиетпен болуы мүмкін. Өсиеттің ашылуына, өсиеттің құрамына мұрагердің белгілеуі бойынша өсиеттің құрамына кірмейді мұра қалдырушының өлімі мұрагердің өлімін алдында бір жағдайда ғана, заңгерлік салдар мойындайды. Бірінші бөлімінің 1048-бабында ҚР АК-де басқада жағдайлар қарастырылған.
Бүкіл мұрагердің мұрадан бас тартуы. Барлық жерде көп көңіл аударуымыз керек,мұрагердің бар болуы заң бойынша,яғни өсиетпен де болуы, мұраны қабылдау бір мұрагер мүлік иесіз қалған жағдайда әкеп соқпайды. Мұраның бір бөлігі мұрагер болып саналады, мүлік иесіз қалғанда мемлекетке кетпейді, мұрагердің қолына түседі, мұра шақырылған тәртіпке мұралық үлес сай болады.
(1079-бабында ҚР АК) көрсетілген бап мына дауларды шешеді; мұра бойынша заң орын алама, мүліктің жартысы заң бойынша мұрагерлерге түседі ме, егер өсиет бойынша мұрагер – мұрагер өсиет бойынша. Бұл жалпы ереже, бұлардан тыс. Олар; 1) егер мұрагерге қайтарылған, аталынған мұрагер 2) мұрагердің қайтарынуы белгілі бір тұлғаға пайда болады 3) кейбір жағдайларда мұраның заң бойынша болмауы құштарлықтай мұраның мұрагерлікке шақырылады.
Келесі сұрақ біздің көрсетуіміз бойынша ол осылай аталады; иесіз қалған мүлік белгілі бір бөлігі болып табылады.
В. И. Серебровский дұрыс ойламаған болуы мүмкін мұрагерлік мүлік бөлімі ол тек қана мүлік иесіз қалған жағдайда. Егер мұрақалдырушы бөтен тұлғаға өсиет қалдырса, мұрагерлер заң бойынша болуы тиіс, мұрагерлік мүліктің жартысы мүлік иесіз болып саналуы керек. (433-бап бойынша РСФСР АК) мына келтірілген мысал бөтен тұлғаға өсиет қалдырушы (болып табылады) бөліктің мұрагерлік мүлкі болып табылады.
Сондықтан қарастырылған уақыт жағдайы болуы мүмкін, жалпы жеке мемлекет және азаматтың мұрагерлік мүлкі. Өсиет құрастырылған мұрагердің біреуі заң бойынша мүліктен нақты пайда көреді , мұрақалдырушының нақты сол бөлігі оған өтіп, ол қалған бөлігін басқа мұрагерге заң бойынша жалпы негіздеме және олардың санына, яғни берілген мұрагердін заң бойынша.
Сондай негізбен, бөлінген иесіз қалған мүлік анықтай алмаған тағдырын берілген жолмен оның мұрагеріне сонымен қатар қолданылған тікелей немесе ұқсастық норма бірінші бөлігі 433- бабы ( ГК РСФСР) үлес атауы.
Қазақстан Республикасының азаматтық кодексінің 1083-бабы бұл сұрақтарға жауап бермейді. Құқық доктринасы осындай ұстанымда ұсталынып отырады; Қазақстанда барлық мұра иесіз қалған бола алмайды тек қана оның бөлігі өсиетпен ұсталмаған жағдайларда. Егер заң бойынша мұрагер болмаса.
Достарыңызбен бөлісу: |