АнықтамалықТЫҢ ҚҰрылымы ІІ том 2013 жылғы басылым



бет39/95
Дата21.06.2016
өлшемі7.29 Mb.
#151555
түріАнықтамалық
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   95

Басқа жағынан, АҚШ долларымен көрсетілген міндеттемелер әділ құнды сақтандырудың немесе құнды қағаздың валюталық құрамдас бөлігі бойынша ақша ағындарын хеджирлеу құралы ретінде сыныптастырылуы мүмкін бе?

Ия. Алайда хеджирлеу есебі міндетті емес, себебі хеджирлеу құралының және сақтандырылып жатқан тараудың амортизацияланған құны жабылу курсының қолданылуымен асыра бағаланады. субъект J –нің бұл қарым –қатынасты ақша ағындарын хеджирлеу әділ құнды хеджирлеу ретінде сыныптастырылатынына қарамастан кіріс пен шығындарға әсер ету бірдей болады. Туынды емес құрал болып табылатын ақша ағымдарын сақтандыру құралы ретінде сыныптастырылған хеджирлеу құралынан болатын кез-келген түсім, немесе шығын 4 ҚСҚЕХС талаптарына сәйкес түсімдер, немесе шығындардың құрамында сақтандырылып жатқан тарау бойынша «спот» жағдайындағы операцияларда валюта айырбастау курсының мөлшерлемелерінің өзгеруін мойындау талап ететін тікелей түсімдер, немесе шығындардың құрамында мойындалады.

F.1.2 Туынды құрал болып табылмайтын қаржы активінің, немесе міндеттемесінің көмегімен хеджирлеу

Субъект J –ның функционалды валютасы жапондық иена болып табылады. Субъект өтілім мерзімімен екі жылдан кейін тіркелген пайыздық мөлшерлемеде жарты жылдық пайыздық төлемдермен қоса және құралдың жарамдылық мерзімінің аяқталуына дейін 5 миллион АҚШ доллары көлеміндегі негізгі қарыз сомасын өтеумен үлескерлік құралын шығарды. Субъект сондай-ақ екі жылдан кейін жарамдылық мерзімі аяқталатын және өндірістік құрал ретінде есепке алынбайтын 5 миллион АҚШ доллары көлеміндегі тіркелген құн бойынша сату міндеттемесін өз мойнына алды, себебі 4-параграфтағы стандартты сатуға арналған шектеулердің шарттарына жауап береді. субъект J АҚШ долларында көрініс тапқан өзінің міндеттемелерін тіркелген баға бойынша өзінің сату міндетінің әділ құнын хеджирлеу құралы ретінде анықтай алады ма және хеджирлеу есебіне құқыққа ие бола алады ма?

Жоқ. 29 ҚСҚЕХС 81 өндірістік құрал болып табылмайтын активтерді, немесе міндеттемелерді хеджирлеу құралы ретінде тек қана валюталық қатерді хеджирлеу үшін қолдануға рұқсат береді.



Бір жағынан субъект J АҚШ долларларында көрініс тапқан өз міндеттемелерін тіркелген баға бойынша сату міндеттемелерінде болашақта АҚШ долларларын алумен байланысты валюталық қатердің әсерінен туындайтын ақша ағындарын хеджерлеу құралы ретінде анықтай алады ма?

Ия. 29 ҚСҚЕХС өндірістік құрал болып табылмайтын активтерді, немесе міндеттемелерді ақша ағындарын, немесе валюталық қатерден туындаған қатаң келісімнің (29. ҚСҚЕХС 97) әділ құнын хеджерлеуде хеджерлеу құралы ретінде анықтауға жол береді. Туынды құрал болып табылмайтын, болашақ сатылымнан бұрын болатын кезең ішінде таза активтерде/капиталда мойындалатын, хеджерлеу құрылымынан болатын кез-келген түсім, немесе шығын сатылым болған кезде түсімдердің немесе шығындардың құрамында мойындалады (29 ҚСҚЕХС 106).



Басқа жағынан субъект J сату міндеттемелерін хеджерленетін тарау ретінде емес, хеджерлеу құралы ретінде мойындай алады ма?

Жоқ. Туынды құрал болып табылмайтын туынды құрал, немесе қаржылық актив немесе міндеттеме валюталық тәуекелді хеджирлеу құралы ретінде анықтала алады. Тұрақты келісім хеджирлеу құралы ретінде анықтала алмайды. Дегенмен, егер міндеттеменің валюталық құрауышы 29 ҚСҚЕХС 12 параграфына сәйкес және 29 ҚСҚЕХС AG 46 параграфына сәйкес кірістірілген туынды құрал ретінде бөлектенуі тиіс болса, ол валюталық тәуекел ықпалына байланысты қарызды өтеу сомасының әділ құнының өзгеруінен болатын хеджирлеу құралы ретінде анықталуы мүмкін.

F.1.3 Хеджерлеуді есептеу: шығарылған опциондарды хеджерлеудің құрамдастырылған құралдарында қолдану

(a) сұрақ – 29 ҚСҚЕХС AG127 хеджерлеу құралы ретінде пайыздық «колларды» немесе шығарылған опционның және сатып алынған опционның құрамдас бөлігі үйлестіретін басқа туынды құралды қолдануға тыйым салады ма?

Бұл жағдайға байланысты. Пайыздық «коллар» немесе шығарылған опционның құрамында бар басқа туынды құрал егер ол таза шығарылған опцион болып табылатын болса, хеджерлеу құралы ретінде анықтала алмайды, себебі 29 ҚСҚЕХС. AG127 шығарылғын опционды хеджерлеу құралы ретінде қолдануға тыйым салады, тек қана ол сатып алынған опционның өтемақысы ретінде анықталған жағдайды қоспағанда. Алайда, пайыздық «коллар» немесе шығарылған опционның құрамындағы басқа туынды құрал егер олардың қисындалуының нәтижесі таза сатып алынған опцион немесе тегін «коллар» болып табылса, хеджерлеу құралы ретінде анықталуы мүмкін.



(b) сұрақ – шығарылған опционның құрамдас бөлігінде, немесе сатып алынған опционның құрамдас бөлігінде қамтылатын басқа туынды құрал немесе пайыздық «коллар» таза шығарылған опцион болып табылмайтындығын қандай факторлар көрсетеді?

Келесі факторлар бірлесе, пайыздық «коллар» немесе шығарылған опционның құрамындағы басқа туынды құрал таза босатылған опцион болып табылмайтындығын көрсетеді.



  1. Таза сыйақы не опциондардың қисындарын шығаруда, не олардың мерзімінің ішінде алынбады. Босатылған опционның ерекше белгісі қабылған қатер үшін эмитентке өтемақы ретінде сыйақы алу болып табылады.

  2. Орындау бағасын есепке алмағанда босатылған опционның құрамдас бөлігінің және сатып алынған опционның құрамдас бөлігінің ең маңызды шарттары біркелкі (олар көрініс тапқан негізгі құбылмалы валютаны және аяқталу мерзімін қоса алғанда). Бұдан өзге шығарылған опционның компонентінің шартты сомасы сатылып алынған опционның компонентінің шартты сомасын асырмайды.

F.1.4 Ішкі хеджирлеу

Кейбір субъектілер экономикалық бірлік құрамында, немесе бір заңды тұлғаның бөлімшелерінің арасында әр алуан субъектілер ортасындағы тәуекелдерді беру үшін ішкі туынды келісімшарттар (ішкі сақтандыру) қолданады. 29 ҚСҚЕХС 82 сақтандыру есебі бұл жағдайларда шек қоя ма екен?

Ия, егер туынды келісім-шарттар есеп берілетін субъектіге қатысты ішкі болып табылатын болса, 29 ҚСҚЕХС субъектіге өз тәуекелін қалай басқару керектігін нұсқамайды. Алайда ол хеджирлеу ішкі операциялары сақтандыру есебіне арналған өлшемдерге жауап бермейтінін көрсетеді. Бұл (а) экономикалық бірлік аясында хеджирлеу бойынша келісім сияқты хеджирлеу бойынша оның бөлімшелеріндегі келісімге қатысты заңды тұлғаның жеке қаржылық есебінен шоғырландырылған қаражаттық есеп ретінде қолданылады. 6 ҚСҚЕХС 49 бар «Экономикалық бірлік аясындағы қалдықтар, операциялар, кірістер толық сомада шығарылуы керек» шоғырланған қаражаттық есепті даярлау тәртіптерімен сәйкес.

Бір жағынан, экономикалық бірлік аясындағы сақтандыру операциясы жеке немесе жеке субъектінің жеке есеп беруінде, егер бұл операция экономикалық бірліктің көзқарасымен ішкі деп алсақ, хеджирлеу құралы ретінде анықталуы керек. Бұдан өзге, егер ішкі келісімшарт сыртқы жақтың келісім-шартымен орны толтырылса (қайта жабылса), онда сыртқы келісім-шарт хеджирлеу құралы ретінде қарастырылады, ал хеджирлеу қарым-қатынасы хеджирлеу есебіне келе алады.

Төменде 29 ҚСҚЕХС сақтандырудың ішкі операцияларына қолдану түйінделеді.



  • 29 ҚСҚЕХС субъектіге ішкі өндірістік келісімшарттарды тәуекелдерді басқаруға қолдануға шектемейді және қазынашылық деңгейде, немесе басқа орталықтандырылған бөлімшелерде тәуекелдерді барлық субъектінің деңгейінде, немесе жеке заңды тұлға, немесе бөлімшелерден де жоғары деңгейді басқару мақсатында ішкі туынды келісімшарттарды жинақтауға шек қоймайды.

  • Экономикалық бірлік арасындағы жеке субъектілер арасындағы ішкі туынды келісімшарттар жеке, немесе жеке қаржылық есептік егер, ішкі келісімшарттар туынды келісімшарттармен экономикалық бірлікке қатысты сыртқа, жан-жақтан орны толтырылмаса да, субъектілерге хеджирлеу есебіне арналған өлшемдерге жауап бере алады.

  • Бір заңды тұлғаның аясындағы жеке бөлімшелер ішіндегі ішкі туынды келісімшарттар жеке немесе сол заңды тұлғаның жеке есебінде, егер бұл туынды келісімшарттар шеттен, сол заңды тұлғаның қатысына қарай ішкі жақтан орны толтырылған болса, онда хеджирлеу есебіне арналған өлшемдерге жауап бере алады.

  • Бір заңды тұлғаның аясындағы екі жеке бөлімшелердің арасындағы және экономикалық бірліктің жеке субъектілерінің арасындағы туынды келісімшарттары шоғырланған қаржылық есеп беруде егер бұл туынды келісімшарттар шеттен, сол заңды тұлғаның қатысына қарай ішкі жақтан орны толтырылған болса, онда хеджирлеу есебінің өлшемдерімен жауап бере алады.

  • Егер ішкі туынды келісімшарттар сыртқы жақтың өндірістік келісімшарттарымен орны толтырылмаса, хеджирлеудің сесебін қолдану жеке субъектілер және бөлімшелермен шоғырлану барысында күшін жояды.

Мысалы, А субъектісінің қазынашылық бөлімшесі сол субъектісінің басқа бөлімшесімен ішкі пайыздық свопқа келісім етеді. Своптың мақсаты пайыздық тәуекелдің әсерінен қарызды (немесе қарыздар тобын) сақтандыру. Своптың шарттарына сәйкес қазынашылық бөлімшелер өзгермелі пайыздық мөлшер бойынша айырбаспен сауда бөлімшесіне бекітілген пайыздық мөлшер бойынша төлемдер жүргізеді.

Егер, хеджирлеу құралы сыртқа жақтан алынбаған болса, 29 ҚСҚЕХС хеджирлеу операциясына қазынашылық пен басқа бөлімшелер арасында жүргізілген сақтандыру есебін қолдануға мүмкіндік бермейді. 29. ҚСҚЕХС 82 субъектіге сыртқы болатын тек қана шеттің қатысуындағы құрал сақтандыру құралы ретінде анықтала алады және ары қарай, экономикалық бірлік аясындағы, немесе жеке субъектілер аясындағы операциялардан туындағын кез келген кіріс пен шығыс нығайтылу барысында шығарылуы керек. Сондықтан А субъектісінің аясындағы әр түрлі бөлімшелер арасындағы операциялар субъектінің қаражаттық есеп беруіндегі сақтандыруға арналған өлшемдерге жауап бермейді. Ұқсайтынындай, экономикалық бірлік аясындағы әр түрлі субъектілер арасындағы операциялар нығайтылған қаражаттық есеп берудегі хеджирлеу есебіне арналған өлшемдерге жауап бермейді.

Алайда, жоғарыда мысалда келтірілген ішкі свопқа қосымша сауда бөлімшелері пайыздық своп немесе ішкі своптың көмегімен хеджирленетін, орны толтырылған сыртқы жақтан келісімшартқа отырса, 29 ҚСҚЕХС хеджирлеу есебіне келісім береді. Баптармен хеджирленетін 29 ҚСҚЕХС мақсаты үшін, қазынашылық бөлімшелерде заем (қарыз) болып табылады, ал хеджирлеу құралы ретінде пайыздық своп, немесе басқа келісімшартар жатады.

Сауда бөлімшелері бірнеше ішкі своптарды, немесе бір-бірінің орнын толтыра алмайтын олардың бөліктерін біріктіре алады және үшінші жақтан жиынтық тәуекелдің орнын толтыра алатын бір туынды келісімшарт жасай алады. 29 ҚСҚЕХС сәйкес хеджирлеу сияқты сыртқы операция қазынашылық бөлімшелерлегі сақтандырғыш баптар теңдестіріледі және хеджирлеу есебіне арналған басқа жағдайлар сақтандыру есептеріне байланысты өлшемдеріне жауап бере алады. Бірақ 28 ҚСҚЕХС 88 хеджирлеу тәуекелі пайыздық тәуекел болса, өтеуге дейінгі ұсталатын инвестицияға хеджирлеу есебіне мүмкіндік бермейді.

F.1.5 Пайыздық тәйуекелмен басқарылуда қолданылатын ішкі туынды келісім-шарттардың орнын толтыру.

Егер орталық қазынашылық бақылаудағы субъектілермен және экономикалық бірлік аясында әр түрлі бөлімдермен орталықтандырылған негізде пайыздық тәуекелді басқару үшін ішкі өндірістік келісімшартқа отырса, мұндай келісімшарттар, егер, тәуекелдің болуан алдын алуға ішкі келісімшарттардың өзара есебі жүргізілсе және тек қана таза ашық ұстаным өндірістік келісімшарттардың сыртқы нарықта орны толтырылса, нығайтылған қаржылық есеп берудегі өлшемдерге жауап бере ала ма?

Жоқ. Субъектінің немесе бөлімшенің бақылауы деңгейіндегі хеджирлеу құралы ретіндегі ішкі келісімшартты анықтау хеджирленетін баптардың әділ сомасының түсім, немесе шығын (әділ соманы хеджирлеу) мойындауға құрамындағы өзгерісін, немесе ішкі туынды құралдың әділ сомасының таза актив/капиталдағы (ақша ағынын хеджирлеу) әділ сомасын мойындауға алып келеді. Әділ соманы хеджирлеу барысында хеджирленетін баптардың бағасының ерекшелігін позиция туынды құралдармен орнын толтырудан басқа жағдайларда өзгерту негізсіз болып табылады. Бір субъектінің ішкі өндірістік құралдардың таза актив/капиталдардағы кірісі мен шығысын мойындау, және оны басқа субъекті мен – түсімдер мен шығындар құрамында мойындау, мұндай құрал сыртқы туынды құралмен орны толтырылса, негізсіз болып табылады. Екі, немесе одан да артық ішкі туынды құралдар активтердің немесе міндеттерін бақылаудағы субъект немесе бөлімшелер деңгейінде пайыздық тәуекелдерін басқару үшін қолданылғанда, бұл ішкі туынды құралдар қазынашылық деңгейде орны толтырылады, ішкі туынды құралдарды хеджирлеу құралдары ретінде анықтау нәтижесі бақылаудағы субъектінің немесе бөлімшенің деңгейіндегі хеджирленетін туынды емес құралдар шоғырлану барысында орны толтырылады. Сәйкесінше, 29 ҚСҚЕХС 81 туынды емес құралдарды хеджирлеу құралдары ретінде валюталық тәуекел бойынша, ашық позицияларды қосып алмағанда, қаншалықты келісім берсе, сыртқы жақтар келісім-шартымен орнын толтырмаған бақылау субъектісінің немесе ішкі тунды құралдардың бөлімшелері деңгейінде қолданудағы сараптау есебінің нәтижесі нығайту барысанда күшін жоюы керек.

Алайда, егер бір-бірінің орнын шоғырландыру деңгейінде толтыратын ішкі өндірістік құралдар бақылауға алынған субъекті немесе бөлімшенің деңгейінде сақтандыру қарым-қатынасының сол түрінің ғана аясында қолданылады, ақша ағынының сақтандыруы жағдайында, егер хеджирленетін баптар сол кезеңдегі кіріс пен шығысқа ықпал ететін болса, онда нығаюдағы туынды құралдар сақтандыру есебін жою нәтижесі кіріс немесе шығын немесе таза актив/капиталдарға ықпал етпейді. Сонымен қатар, ішкі туынды құралдар қазынашылық деңгейде орны толтырылады, солай ете отырып оларды екі жеке субъектілердің немесе нығайтылған топтың аясындағы бөлімшелердің әділ құнына хеджирлеуге қолданады, және кіріс, немесе шығынның құрамында танылған әділ құнның сомасының өзара орнын толтыруға алып келеді, оларды екі жеке субъектілермен немесе экономикалық бірлік аясындағы бөлімшелермен хеджирлеудің ақша ағынын қодану таза актив/капиталдағы әділ құнының сомасын өзара орнын толтыруға алып келеді. Бірақ таза актив/капиталдың өзгерісі туралы шоғырланған есеп берудегі сияқты, жеке баптарға әсер ету орнын иелене алады, мысалы, әділ соманы хеджирлеу аясындағы активтерді (немесе міндеттерді) сақтандыру құралдары ретінде қолданылатын ішкі туынды құралдар таза активтер/капиталдағы өзгерісі туралы есеп беруде, немесе қаржылық жағдай туралы басқа баптарда танылған активтерді (немесе міндеттерді) хеджирлеу құралдары ретінде қолданылатын ішкі туынды құралдармен орны толтырылады. Бұдан өзге ішкі келісімшарттардың бірі ақша ағынын хеджирлеуге қолданылса, ал басқасы кіріс пен шығындарда орны толтырылмайтын әділ сомаларды хеджирлеуге қолданылады, әділ соманың хеджирленуде қолданылатын ішкі туынды құралдағы кіріс (немесе шығын) түсім мен шығындар құрамында танылады, ал ақша ағынындағы хеджирлеуде қолданылатын ішкі туынды құралдың сәйкес шығыны (кіріс) таза активтер/капитал реінде танылады.

F.1.4 сұрауында ҚСҚЕХС сақтандырудың ішкі операцияларына қолданылу туралы әңгімеледі.

F.1.6 Валюталық тәуекелдермен басқаруда қолданылатын ішкі туынды келісім-шарттардың орнын толтыруы.

Егер орталық қазынашылық ішкі туынды келісімдерді бақылау субъектілерімен және экономикалық бірлік аясындағы әр түрлі бөлімшелермен орталықтандырылған негіздегі валюталық тәуекелді басқару үшін, осындай келісімшарттар шоғырланған қаржылық есеп берудегі хеджирлеу есебіне арналған өлшемдерге жуап беретін, егер, тәуекелдің алдын алғанға дейін, алдымен ішкі келісімшарттардың өзара есебі жүргізіледі және тек таза ашық позиция сыртқы жақтың туынды келісімшартымен нарықта орны толтырылғанда, сыртқы операциялар бірдейлестіруінің негізі ретінде қолданылуы мүмкін бе?

Бұл жағдайға байланысты болады. 6 ҚСҚЕХС сәйкес «Шоғырландырылған және жеке қаржылық есеп беру», барлық ішкі операциялар шоғырланған қаражаттық есеп беруде шығарылуы тиіс. 29 ҚСҚЕХС 82 айтылғандай хеджирлеудің ішкі операциялары экономикалық бірліктің шоғырланған қаражаттық хеджирлеу есебіне арналған өлшемдерде қанағаттандыра алмайды. Сондықтан субъект шоғырландырылған қаржылық есеп берудегі сақтандыру есебіне арналған өлшемдерді қанағаттандыруға қолжеткізуді көздейді.

F.1.5 мәселесінде талқыланғанындай, бақылау субъектісіндегі, немесе бөлімшелердегі және қазынашылық деңгейде орнын толтыратындардың деңгейінде пайыздық тәуекел басқармасы үшін қолданылатын екі, немесе одан да көп туынды құралдардың есеп беру нәтижесі бұл деңгейлердегі сақтандырылатын туынды емес құралдар шоғырландыру барысында өзара орнын толтыру үшін қолданылады. Егер (а) ішкі туынды құралдархеджирлеудің (яғни, әділ құн хеджирлеуінде, немесе ақша ағынын хеджирлеуде) бір ғана түрінің аясында қолданылса және (b) таза актив/капиталда алғашқы рет танылған туынды құралдардан ақша ағынын, кірістер және шығындар жағдайында сақтандыру жағдайында бір ғана кезеңде кіріс пен шығын құрамында танылса, түсімге немесе шығынға, немесе таза актив/капиталға ықпал етпейді. Осы екі шарт орындалған уақытта кіріс, немесе шығын, немесе таза актив/капиталдар құрамында танылған ішкі туынды құралдардан туындаған кірістер мен шығындар шоғырлану барысында өзара орны толтырылады, осының нәтижесінде кірістер немесе шығындар, немесе таза актив/капитал көлемі де туынды құралдар шығарылған болса, онда осылай болады. Бірақ жеке баптарға таза актив/капиталдардың өзгерісіндегі шоғырландырылған есеп берудегі сияқты шығаруы керек болатын қаржылық жағдай туралы шоғырландырылған есеп беруде ықпал ету орнына ие болуы мүмкін. Бұдан басқа ықпал ету орны кіріске, немесе шығынға, немесе таза актив бір-бірінің орнын толтыратын капиталдарға ішкі туынды құралдар ақша ағынын хеджирлеу құралы ретінде қолданылады, ал басқалары әділ соманы хеджирлеудің құралы ретінде қолданылады. Ықпал ету орны, сонымен қатар, ақша ағынын сақтандыруда қолданылатын бір-бірінің орнын толтыратын ішкі туынды құралдар жағдайында кіріс немесе шығыс және таза актив/капиталдарға ие болады, егер таза актив/капиталдарда алғашқы танылған туынды құралдардан кіріс пен шығыс әр алуан кезеңдердегі кіріс, немесе шығындар құрамында танылады (өйткені хеджирленетін баптар түсім, немесе шығынға ықпал етеді).

Валюталық тәуекелге не қатысты, онда ішкі туынды құралдар болып табылмайтын базалық қаржылық активтерге қатысты валюталық тәуекелдерді көрсетеді, туынды тіркеуі қолданылуы мүмкін, себебі 29. ҚСҚЕХС 81 хеджирлеу құралы валюталық тәуекелді хеджирлеуде хеджирлеу тіркеуінің мақсатына арналған туынды құралдар болып табылмайтын қаржылық актив, немесе міндеттерді анықтауға рұқсат етеді.Сәйкесінше, мұндай жағдайда туынды құралдар шоғырландырылған қаржылық есепте хеджирлеу тіркеуінің барлық өлшемдерін қанағаттандыратын, егер олар бір-бірінің орнын толтырса, ішкі операцияларды теңдестіруге арналады. Бірақ шоғырланған қаржылық есеп беру үшін, онда тек қана ішкі операциялар қатысуындағы хеджирлеу қарым-қатынасын анықтау керек.

Алайда, екі немесе одан да көп орнын толтыратын ішкі туынды құралдар өзінен базалық болжамдағы операциялар немесе қатаң келісім деп танылмағандармен байланысты валюталық тәуекелді танытса, субъект хеджирлеу тіркеуін қабылдай алмайды. Бұл танылмаған қатаң келісімдер, немесе 29 ҚСҚЕХС сәйкес болжаудағы операция хеджирлеу құралына арналған өлшемдерді қанағаттандыра алмауынан болып отыр. Сәйкесінше, мұндай жағдайда ішкі туынды құралдары шоғырланған қаражаттық есеп беруде туынды тірекеуі өлшемдерін қанғаттандыра алмайтын ішкі операцияларды теңдестіру үшін негіз ретінде қолданыла алмайды. Нәтижесінде, актив, немесе міндеттеменің (базисті түзетуде) ағашқы теңгерімдік құнында іске қосылған, немесе таза актив/капиталда танылған кез келген жинақталған ішкі туынды құралдың таза кірісі. немесе шығыны шоғырлану барысында орнын толтырушы ішкі өндірістік құрал сыртқы сақтандыру құралындағы қаржылық актив, немесе міндетпен байланысты валюталық тәуекелді беруді көрсеткенде, қайта қалпына келуі керек еді

F.1.7 Ішкі өндістік құралдар: F.1.6 тәжірибелік мәселесінің қолданылу мысалдары.



Әр жағдайда, ШВ = шет ел валютасы, ЖВ = жергілікті валюта (субъектінің қызметтік валютасы болып табылады) және ҚО = қазынашылық орталық.

1мысал: Әділ соманы сақтандыру құралының орнын толтыру

Бақылаудағы А субъектісінің ҚО-пен форвардтық келісім-шарт көмегімен субъект сақтандырып, 60 күннен кейін орны толтырылатын, 100ШВ мөлшерінде дебиторлық борышы бар. Бақылаудағы В субъектісінің ҚО форвардтық келісімшарт көмегімен субъект сақтандырып, осылайша 60 күннен кейін орны толтырылатын, 50ШВ мөлшерінде дебиторлық борышы бар.

ҚО осы екі туынды құралдар арасында өзара есеп жүргізеді және ҚО 50ШВ төлеп, 60 күннен кейін ЖВ алуымен сәйкес таза негізде ішкі форвардтық келісімшартқа отырады.

Соңғы 1 айда ШВ курсы ЖВ қатысты төмендейді. А субъектісі ҚО субъектісімен келісім-шартқа отырған форвардтық келісімшарттан 10ЖВ көлемінде кіріспен орна толтырылатын 10ШВ көлемінде курстық шығынға ұшырайды. В субъектісі ҚО форвардтық келісімшартынан 5ЖВ мөлшерінде орны толтырылатын дебиторлық борышкерліктен 5ЖВ мөлшерінде курстық кіріске ие болады. ҚО А субъектісімен келісімге отырған форвардтық келісімшарттан 10ЖВ мөлшерінде, В субъектісімен келісімге отырған ішкі форвардтық келісімнен 5ЖВ мөлшерінде және сыртқы форвардтық келісімнен 5ЖВ мөлшерінде кіріс алады.



Соңғы 1 айда А, В және ҚО жеке немесе жеке қаржылық есеп берудің келесі жазбалары жүргізіледі. Экономикалық бірлік оқиғалары немесе операцияларын көрсететін жазбалар курсивпен айрықшаланады.

А жазбалары

Дт




Бағамдықшығын

10ЖВ







Кт

Дебиторлық берешек




10ЖВ

Дт




ҚО ішкі келісімшарты

10ЖВ







Кт

ҚО ішкі кірісі




10ЖВ



В жазбалары

Дт




Несиелік берешектік

5ЖВ







Кт

Бағамдық кіріс




5ЖВ

Дт




ҚО ішкі шығыны

5ЖВ







Кт

ҚО ішкі келісімшарты




5ЖВ



ҚО жазбалары

Дт




A ішкі шығыны

10ЖВ







Кт

A ішкі келісімшарты




10ЖВ

Дт




B ішкі келісімшарты

5ЖВ







Кт

B ішкі кірісі




5ЖВ

Дт




Ішкі форвардтық келісімшарты

5ЖВ







Кт

Бағамдық кіріс




5ЖВ

А субъектісі де және В субъектісі де өзінің жеке қаражаттық есеп беруінде 29 ҚСҚЕХС барлық талаптары орындаса, сақтандыру есебін қолдана алады. Алайда бұл жағдайда хеджирлеу тіркеуі талап етілмейді, себебі ішкі туынды құралдардан кірістер мен шығындар хеджирленетін дебиторлық және несиелік борышкерліктен орныны толтырушы шығын мен кірістер хеджирлеу тіркеуінсіз А және В субъектілері түсімдер немесе шығындар құрамында тікелей танылады.

Шоғырландырылған қаржылық есеп беруде ішкі операциялар туынды құралдармен шығарылады. Экономикалық мағынасындағы несиелік борышкерлік В субъектісінде А субъектісінің 50ШВ дебиторлық борышын хеджирленеді. ҚО сыртқы форвардтық келісімшарты А субъектісінің дебеторлық берешегінің қалған 50ШВ сомасын сақтандырады. Шоғырланған қаржылық есеп беруде хеджерлеу тіркеуі қажет емес, себебі монетарлық баптар хеджирлеу тіркеуі қолданылуындағы 4 ҚСҚЕХС сәйкес «спот» жағдайындағы операцияларда валютаның айырбас курсының мөлшері бойынша монетарлы баптар өлшенеді.

Ішкі туынды құралдарға жататын есеп-қисап жазбаларын алғаннан кейінгі және оған дейінгі таза қалдық, төменде көрсетілгеніндей – бірдей. Сәйкесінше, ҚСҚЕХС талаптарын орындауда ары қарай есеп-қисап жұмыстаны жүргізудің мәні жоқ.




Дебет

Несие

Дебиторлық берешек



10ЖВ

Несиелік борышкерлік

5ЖВ



Сыртқы форвардтық келісім-шарт

5ЖВ



Кірістер мен шығындар





Ішкі келісім-шарттар






Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   95




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет