Қанша болады?

16. Еңбек төлемнің жылдық қоры 64 800 мың теңге, ал жұмыскерлердің 
жалпы саны 200 адам болса, онда бір жұмысшының орташа айлық жалақысы 
қанша болады?
1) 64800 мың /12=5400 мын 
2) 5400 мын/200=27 000 теңге 
Жауабы: 1 жұмысшының орташа айлығы 27 мың теңге 
14.Кесімді –жанама жүйесі бойынша жалақы алатын слесарь-жөндеуші үш 
негізгі жұмысшыға қызмет көрсетеді. Оның күндік тарифтік ставкасы 900 
теңге, негізгі жұмысшылардың әрқайсысының өнімділік нормасы 10 
бұйымнан. Олар бір айда нақты 700 бұйым өндірді. Слесарь-жөндеушінің 
айлық жалақысы қанша? 
3 жұмысшыға 10 бұйымнан 900 тенге алады 
30 – 900 
700 – Х 
700*900/30=21 000 
Жауабы: кесімді-жанамамен 21 000 теңге жалақысы 
17. Машина жасау зауытының цехында жұмыс істейді: 50 адам –2 разрядта, 
70 адам – 3, 90 адам – 4, 80 адам – 5 разрядта. Сағаттық тарифтік ставкалары 
келесідей: 2 разряд – 70 теңге, 3 – 78, 4 – 88, 5 разряд – 100 теңге. 
Жұмысшылардың орташа тарифтік ставкаларын анықтау керек. Жауабын 
бүтін санға дейін дөңгелекте. 
1) 2 разряд 50*70= 3500 тенге 
2) 3 разряд 70*78=5460 тенге 
3) 4 разряд 90*88=7920 тенге 
4) 5 разряд 80*100= 8000 тенге 
5) 3500+5460+7920+8000/290=86 тенге 
4. Жалақыны кесімді-сыйлықты жүйе бойынша анықта. Егер токарь бір 
сағаттта 8 деталь өңдесе, ал бір айда 130 деталь. Сағаттық тарифтік ставка 20 
тенге/сағ. Сыйақы кесімді жалақының 30% мөлшерінде тағайындалған. 
Бер: Q (1 сағ) - 8 
Q (1 ай) - 130 
Ţсағ – 20 тенге/сағ 
Сыйакы - 30% 

Т.к. ЕАк -? 
Ш: 20/8 = 2,5 
2,5*130= 325 тенге 
325*30%= 97,5 тенге сыйакы 
Еак=325+97,5=422,5 тенге 
5. Бухгалтердің айлық оклады 12 000 теңге. Ол наурыз айының алты жұмыс 
күнін негізгі демалыста өткізді. Бұл айдағы жұмыс күнінің жалпы ұзақтығы 
22 күн. Бухгалтер наурыз айында қанша жалақы алады? 
Бер: ЖАа – 12000 тенге 
Кжн – 16 кун 
Кж жосп – 22 кун 
ЖАа -? 
Ш: 
1) 12000/22= 545,45 тенге 
2) 545,45*(22-6)= 8727,2 теңге жалақысы 
6. Мерзімдік жұмысшы 170 сағат жұмыс істеді және ай бойында 2600 
теңгенің материалын үнемдеді. Сағаттық тарифтік ставка 260 теңге. 
Жұмысшының айлық жалақысын анықта, егер оған үнемдеген материалының 
40 % мөлшерінде сыйақы белгіленсе. 
Ţсағ i – 260 сағат 
СА - 40 % 
ЖАа -? 
1) 260*170=44 200 
2) (2600*40)/100=1040 сыйакы 
3) 44 200+ 1040 = 45 240 теңге 1 айдағы жалақысы 
7. Инженердің сағаттық ставкасы – 500 теңге және келісім бойынша оған ай 
сайын 30 % сыйақы тағайындалған. Бір айда ол 140 сағат жұмыс істеді. 
Инженердің айлық жалақысын табу керек. 
1) 140* 500 = 70 000 тенге 
2) 70 000*30%=21 000 сыйакы 
3) 70 000+ 21 000= 91 000 айлық жалақысы 
8. Агрегатты жинау үшін келесідей еңбек шығынын жұмсау қажет: V 
разрядтты жұмысшының 2 норма-сағатын, ІІІ - 6 норма-сағатын және І - 4 
норма-сағатын. Жұмысшылардың сағаттық тарифтік ставкалары: І разряд – 
72 теңге, ІІІ – 83 теңге, V – 110 теңге. Агрегаттың кесімді бағасын анықта.

1) V разряд 2*110= 220 тенге 
2) ІІІ разряд 6*83=498 тенге 
3) І разряд 4*72=288 тенге 
4) 220+498+288=1006 тенге 
9. Еңбек төлемнің жылдық қорын анықта. Егер бір жұмысшының орташа 
айлық жалақысы 17 мың теңге, ал жұмыскерлердің жалпы саны 212 адам 
болса.
17 000 *212 * 12= 43 248 мын тенге жылдык кор 
14.Кесімді –жанама жүйесі бойынша жалақы алатын слесарь-жөндеуші үш 
негізгі жұмысшыға қызмет көрсетеді. Оның күндік тарифтік ставкасы 900 
теңге, негізгі жұмысшылардың әрқайсысының өнімділік нормасы 10 
бұйымнан. Олар бір айда нақты 700 бұйым өндірді. Слесарь-жөндеушінің 
айлық жалақысы қанша? 
3 жұмысшыға 10 бұйымнан 900 тенге алады 
30 – 900 
700 – Х 
700*900/30=21 000 
Жауабы: кесімді-жанамамен 21 000 теңге жалақысы 
10. Агрегатты жинау үшін келесідей еңбек шығынын жұмсау қажет: V 
разрядтты жұмысшының 4 норма-сағатын, ІІІ - 6 норма-сағатын және І - 2 
норма-сағатын. Жұмысшылардың сағаттық тарифтік ставкалары: І разряд – 
72 теңге, ІІІ – 83 теңге, V – 110 теңге. Агрегаттың кесімді бағасын анықта.
1) V разряд 2*110= 220 тенге 
2) ІІІ разряд 6*83=498 тенге 
3) І разряд 4*72=288 тенге 
4) 220+498+288=1006 тенге 
2. Егер өнімділік нормасы 15%-ке кемісе, ал сағаттық тарифтік ставка 
өзгеріссіз қалса, онда кесімді баға қалай өзгереді? 
Бер: Нө -15% < 
Ţсағ –
Т.к. Ţкб -? 
15*100/ 100-15=17,6 жуық шамамен 18% өседі 

12. Екінші учаскедегі жұмысшы-жөндеушінің күндік тарифтік ставкасы 700 
теңге. Оның учаскесінің күндік өнімділік нормасы (жоспары) 1400 бірлік 
өнім, ал бұл учаске нақты 1600 бірлік өнім дайындалған. Жөндеушінің күндік 
жалақысын табу керек. 
1) 700/1400= 0,5 тенге 1 бұйымның бағасы 
2) 0,5*1600=800 тенге жұм. 1 күндік жалақысы 
13. Кесімді-жұмысшының күндік жалақысы қанша? Егер ол бір күнде 5 
тістегеріш, 8 төлке, 12 цилиндр жасаса. Бұйымдардың кесімді бағасы: 
тістегеріш – 60 теңге, төлке – 30 теңге, цилиндр - 22 теңге.
1) 5*60=300 тенге 
2) 8*30=240 тенге 
3) 12*22=264 тенге 
4) 300+240+264= 804 тенге
Жауабы: кесімді-жұмысшының 1 күндік жалақысы 804 теңге 
15. Инженердің айлық оклады 46 000 теңге. Ол наурыз айының алты жұмыс 
күнін негізгі демалыста өткізді. Бұл айдағы жұмыс күнінің жалпы ұзақтығы 
23 күн. Инженер наурыз айында қанша жалақы алады? 
1) 23-6=17 кун жұмыс істеді 
2) 46 000/23= 2000 1 күндегі табысы 
3) 17*2000=34000 наурыз айында алатын жалақысы 
20. Еңбек төлемнің жылдық қорын анықта. Егер бір жұмысшының орташа 
айлық жалақысы 27 мың теңге, ал жұмыскерлердің жалпы саны 200 адам 
болса.
Еак=27 000 * 200* 12= 64 800 мың теңге жылдық қор 
18. Машина жасау зауытының цехында жұмыс істейді: 50 адам –2 разрядта, 
70 адам – 3, 90 адам – 4, 80 адам – 5 разрядта. Жұмысшылардың орташа 
біліктілігін анықтау керек. 
50*2=100 
70*3=210 
90*4=360 
80*5=400 

Шешуі 100+210+360+400/50+70+90+80=3,7 разряд 
19. Өндірістік бағдарламаның еңбексыйымдылығы разряд бойынша 
келесідей бөлінді: І разряд – 10 мың норма-сағ., ІІ – 15, ІІІ – 35, ІV – 70 мың 
норма-сағ; келесідей тарифтік коэффициенттер орнатылған: І -1, ІІ – 1,08, ІІІ 
– 1,2, ІV – 1,35. Орташа тарифік коэффициентті анықтау керек. 
Корт=10*1+15*1,08+35*1,2+70*1,35/ 10+15+35+70=1,3 разряд 
11. Кесімді жалақы бағасын есепте, егер өнім бірлігін дайындаудың уақыт 
нормасы 35 минут болса, өндіріс технологиясын жаңартудан кейін уақыт 
нормасы 14% кеміді, сәйкес разряд бойынша тарифтік ставка 29,5 тенге 
болса. 
35-14%=30,1 мин 
29,5*30,1/60= 14,8 тенге 
17. Машина жасау зауытының цехында жұмыс істейді: 50 адам –2 разрядта, 
70 адам – 3, 90 адам – 4, 80 адам – 5 разрядта. Сағаттық тарифтік ставкалары 
келесідей: 2 разряд – 70 теңге, 3 – 78, 4 – 88, 5 разряд – 100 теңге. 
Жұмысшылардың орташа тарифтік ставкаларын анықтау керек. Жауабын 
бүтін санға дейін дөңгелекте. 
1) 2 разряд 50*70= 3500 тенге 
2) 3 разряд 70*78=5460 тенге 
3) 4 разряд 90*88=7920 тенге 
4) 5 разряд 80*100= 8000 тенге 
5) 3500+5460+7920+8000/290=86 тенге