Ақпараттық жүйелерді жобалау әдістемесі

Шешім қабылдау - ол іс-әрекеттің тиімді вариантын таңдау, нақты практикалық қадамдарды анықтау. Шешім таңдау болған жағдайда ғана қабылданады. Таңдау оның өнімінің тауар немесе қызмет түрінде және өндірістің дамуын болжау процесінде дайындалған іс-әрекеттің балама жиынтығын қамтамасыз етеді. Маңызды шешімдер жеке сұрақтар бойынша келісілген шешімдерді қабылдау үшін топшылау құратын компанияның өндірістік стратегиясын негізге ала отырып қабылдайды. Тиімді вариантты таңдау негізінде: күтілетін пайда, мүмкін шығынды азайту, күтілетін табыстарды дамыту мүмкіндіктері, күтілетін теріс оқиғаларды азайту, табысты бағалау ықтималдығы, «иә» және «жоқ» бағалар, функционалды-бағаланатын анализ идеясы және т.б. жүзеге асады. Бірақ кез келген әдісті қолдану үшін бірнеше облыстарда: өнім, қызметтер мен технологиялық әдістер, өнімді пайдалану ортасы, өткізу әдісі мен сату техникасы, нарықтар, бәселекестер, мемлекеттің қызмет ортасындағы өзгерістер тенденциясы мен дүниежүзілік нарық ауқаты және т.б. туралы толық және мағыналы ақпаратты жинау керек.

Ақпаратты-басқармалы жүйелерді құру немесе қайта ұйымдастырудың әдістемесі бірнеше сатыларды қосады.

Ең бірінші функционалды есептерді, функционалды іс-әрекеттерді, ішкі құжат айналымын, ақпараттық топтар мен ақпараттық іс-әрекеттерді анықтау мақсатында өндірістің құрылымдық бөлімшелерін тексеру және зерттеу жүзеге асырылады. Осы ақпаратты зерттеу негізінде бөлімшелердің жұмыс істеу технологиясының функционалды-ақпараттық модельдері құрылады, содан кейін өндірістің жұмыс істеу технологиясының біркелкі функционалды моделі ретінде бөлімше жұмысы технологиясының біріктірілген функционалды моделі орындалады, сонымен қатар өндірістің біркелкі құжат айналымының ақпараттық моделі құрылады. Жұмыстың осы кешенін орындау нәтижесінде өндірістің құрылымы мен технологияны жетілдіру бойынша ұсыныстар қалыптастырады.

Ақпараттық жүйенің өзін құру үшін максималды мүмкін деңгейде бизнесті автоматтандыратын стандартты қолданбалы программалар пакетін қолдану ұсынылады:

• 
  "клиент-сервер" ақпараттық технологиясы бойынша корпоративті құжат айналымы мен операциялар;
  
• 
  электронды құжаттармен басқару;
  
• 
  қиын ақпараттық жүйелерді жобалау, модельдеу және анализ;
  
• 
  іс-әрекеттің экономикалық (бағалық) анализі;
  
• 
  жаңа технологиялардың өндірісі мен тиімділігін бағалау;
  
• 
  шешім қабылдауды қолдау жүйесін құру.
  

• 
  керекті ақпараттық жүйе конфигурациясын өз бетімен құру және ұйымдасқан компьютерлік техниканың таралу каналдарында программалы-аппараттық әдістерінің жеке модельдерін иелену;
  
• 
  өндірістерге назар аудару – білікті мамандар қызметін ұсыну негізінде шешімнің бағасын қосатын жүйелік интегранттарға; программалы-аппараттық әдістердің жеке модульдерін алу және қажетті конфигурациясы бар ақпараттық жүйені өз бетімен құру;
  
• 
  ақпараттық проектілерді орындау және мамандандырылған шағын дербес өндірістердің программалы-аппараттық әдістерін дайындауы бойынша қызмет көрсету, одан да тиімді жалпы және жеке ақпараттық мәселелерді шешу
  

Ұйымда АЖ енгізудің негізгі мақсаты компьютерлендіру емес, басқару үрдісін ұйымдастыру мен жетілдіру болып табылады. Сондықтан ұйым басшысының АЖ жобалау принциптері, даму тенденцияларынан, техникалық және программалық құралдардан хабары бар болуы қажет.

Ұйымның әр бөлімшесінде АЖ жобалауға және енгізуге жауапты тұлға бекітілуі қажет, ол адам қажетті ақпарат жинау, техника мен программалық жабдық таңдау, қызметкерлерді оқыту, АЖ енгізу және жұмысын талдауды басқаруы тиіс (сурет 5).

Сурет 5. - АЖ жобалау

АЖ жаппай жобалауда тиімділік, бақылау, үйлесімділік, икемділік, жүйелілік, дамытушылық, стандарттау және унификация принциптеріне сүйенеді.