1. Апоптоз үрдісіндегі негізгі ферменттер – цитоплазмалық протеазалар – каспазалар болып табылады. - 1. Апоптоз үрдісіндегі негізгі ферменттер – цитоплазмалық протеазалар – каспазалар болып табылады.
- Каспалазалардың түрлері: сериндік және цистеиндік
- Каспазалар барлық жасушалардың цитоплазмасында активсіз күйінде – прокаспазалар түрінде болады.
- Каспазалардың 10 ға жуық ферменттері белгілі.
- Каспазалар әрекеті бір бірін жүйелі активтендіру арқылы жүреді (каспаздық каскад).
Каспазалардың активтенуі: - Каспазалардың активтенуі:
- Плазмалеммадан келген сигнал – каспаза-8 ферментін активтендіреді.
- Жасуша зақымдалуы туралы сигнал митохондриядан келуі мүмкін:
- Митохондриядан бөлініп шығатын факторлар-
- Протеаза AIF (апоптозды тудырушы фактор) және цитохром с.
- Протеаза AIF каспаза-9 активтендіреді;
- Цитохром с прокаспаза 9 және Араf-1 белогымен байланыстырып, каспаза-9 айналдырады.
Апоптоздың ең негізгі ферменті - каспаза-3 - Апоптоздың ең негізгі ферменті - каспаза-3
- Ол каспаза -8 және каспаза-9 дан активтеніп, өз кезегінде каспаза 6,7 және каспазалық емес белоктарды активтендіреді.
-
- Каспазалардың активтілігін басатын ингибиторлары - IAP (апоптоз ингибиторлары) тұқымдас белоктар.
- Ол белоктардың синтезі PKB/Akt протеинкиназамен фосфорланған Nf-kB транскрипциялық фактормен жүзеге асады.
- Ал каспазалардың ингибиторлардың түзілуіне - PTEN протеинфосфатаза кедергі жасайды.
Каспазалардың әсер ететін нысаналары – цитоплазмалық және ядролық белоктар. - Каспазалардың әсер ететін нысаналары – цитоплазмалық және ядролық белоктар.
- Цитоплазмалық нысаналар:
- - цитоскелет белоктары: фодрин, актин және т.б.
- - реттеуші ферменттер: фосфолипаза, протеинкиназа С
- Ядролық нысаналар:
- Гистон Н1, ламин В, конденсин
- Репликация және репарация ферменттері: ДНҚпротеинкиназалар
- Реттеуші белоктар : рRb белогы – жасуша циклін реттеуші белок
- Эндонуклеаза ингибиторлары
Достарыңызбен бөлісу: |
