Асанова с. С., Калманова н. М

93 
Шығын 
элемент-
тері 
Алдынғы жыл 
Есеп жылы- 
ның жоспары 
бойынша 
Есеп жылы 
бойынша нақты 
Салыстыру бойынша 
нақты үлес салмақтың 
өзгеруы 
Сома, 
мың 
теңге 
Үлес 
салма-
ғы,% 
сома, 
мың. 
теңге 
үлес 
салма-
ғы,% 
сома, 
мың. 
теңге 
үлес 
салма-
ғы,% 
алдынғы 
жылмен 
жоспармен, 
% 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
(7 гр.- З 
гр.) 
(7 гр.- 5 гр.) 
Өнімнің өзіндік құнын талдау жеке элементтердің үлес салмағын 
жоспармен және серпінде салыстыру арқылы жүргізіледі. 
Құрылым көрсеткіштері арқылы абсолюттік және салыстырмалы үнем 
сомасы және артық жұмсаудың өсуіне әр баптың әсері қаралады.
Барлық шығынның өзгеруіне шығын құрамындағы құрылымдық 
ілгерілеудің әсері факторлық үлгі негізінде анықталады:
ӨҚ = ΣD
y 
× ӨҚ
i
, 
мұнда к – шығын баптарының саны.
Абсолюттік айрмашылық әдісті қолдана отырып, толық нақты өзіндік 
құнын әр бап бойынша үлес салмағының өзгеруіне көбейту арқылы әр бап 
бойынша өзіндік құнның өзгеруіне құрылымдық ілгерілеудің әсерін 
анықтауға болады: 
ΔӨҚ(D)
y
= 
ΔD
y 
× ӨҚ
1
, 
Шығын құрылымы тұрақты болған жағдайда баптары бойынша 
жұмсалымдардың өзгеру қарқыны барлық жұмсалымның өсу қарқынына тең 
болатынын ескере отырып, жоспарланған баптар арақатынасы деңгейінде 
жұмсалым шамасы баптары бойынша неге тең болатынын анықтауға болады.
Сонда жұмсалымның өзгеруіне құрылым ілгерімінің әсері тауарлық өнімнің 
нақты көлеміне қайта есептелген нақты жұмсалым сомасы мен жоспарлы 
жұмсалым сомасының айырмашылығымен анықталады: 
ΔӨҚ(D)
y
= 
ӨҚ
y1 
- ӨҚ
y1
×Т
с
мұнда Т
с
 –ұйым бойынша жұмсалымдардың жалпы соммасының өзгеру 
қарқыны 
(6.2.3 -кестеде көрсетілген ). 
 
6.2.3 кесте - Жұмсалымдар түрі бойынша өзгеріске құрылымдық 

жүктеу/скачать 1.93 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: